του Ιωάννη Μιχαλέτου
Η σημερινή παρουσίαση θα επεκταθεί στη θεματική ενότητα του Σερβικού λόμπι κυρίως στις ΗΠΑ όπως και οι διασυνδέσεις και συμμαχίες αυτού κυρίως με τους Έλληνες της Διασποράς, μία σύνδεση η οποία είναι βαθύτερη από ότι ενδεχομένως έχει γίνει αντιληπτό μέχρι στιγμής. Καταρχάς σε ότι αφορά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Σερβικών ομάδων πίεσης, αυτά μπορούν συνοπτικά να κωδικοποιηθούν ως εξής.
Πρώτον, ευρεία και συνεχής χρήση των ηλεκτρονικών τρόπων μετάδοσης πληροφοριών για τη διεξαγωγή εκστρατειών ενημέρωσης, με επίκεντρο το παγκόσμιο ηλεκτρονικό ιστό, το ίντερνετ. Επίσης οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης τυγχάνουν πολύ μεγάλης αξιοποίησης.
Δεύτερον οι Σέρβοι ιδιαιτέρως κατά τα τελευταία έτη διακρίνονται από την τάση τους για συγκρότηση συμμαχιών με άλλα λόμπι με τα οποία μοιράζονται είτε κοινούς στόχους είτε διαθέτουν πλησιέστερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά με τα οποία διευκολύνετε η επικοινωνία. Αυτά είναι το Ελληνικό, το Ρωσικό, το Εβραϊκό, επίσης αυτό που πλαισιώνει Ρεπουμπλικάνους Γερουσιαστές και κατά δεύτερο λόγο το Αρμένικο. Επίσης οι Σέρβοι έχουν δικτυωθεί και με σημαντικά πολιτικά ρεύματα στην Αμερική με τα οποία έχουν κοινό τόπο σε ότι αφορά τη κοσμοθεώρηση των διεθνών σχέσεων, πάντοτε υπό το πρίσμα των δικών τους εθνικών στόχων. Αυτά είναι το πολιτικό ρευμάτων των λεγόμενων παλαιοσυντηρητικών, της Αριστεράς που ασχολείται με τον Αμερικανικό παρεμβατισμό όπως και μεμονωμένες προσωπικότητες του ευρύτερου Αγγλοσαξονικού κόσμου που μπορεί κάποιος να τους προσδώσει χαρακτηριστικά αριστοκρατίας σε ότι αφορά την παλαιότητα καταγωγής τους από την Ευρωπαϊκή Ήπειρο.
Ένα τρίτο χαρακτηριστικό των Σέρβων είναι η χρησιμοποίηση μεμονωμένων ατόμων ως διαχειριστές πληροφοριών και αυτόνομα κέντρα διαχείρισης ειδήσεων που αφορούν τη Σερβική Διασπορά, ένα σύστημα που εξασφαλίζει πολύ μεγάλη ευελιξία.
Οι Αμερικανικές και οι Καναδικές Σερβικές οργανώσεις λειτουργούν πολύ στενά σχεδόν στο σημείο να μπορούν να ταυτιστούν ως προς τη λειτουργία τους. Παραλλήλως σε παγκόσμιο επίπεδο οι Σέρβοι διακρίνονται από την πολυδιάσπαση των οργανισμών τους που αριθμούν άνω των 1400 τη παρούσα περίοδο.
Τέλος η συντριπτική πλειονότητα των ομάδων πίεσης είναι αυτό που αποκαλείτε στην Αμερική grassroots organizations, δίνοντας έμφαση σε λαϊκή συμμετοχή και πίεση από κάτω προς τα πάνω σε ευρεία γεωγραφική έκταση.
Στο σύνολο της η Σερβική Διασπορά αριθμεί 5.5 εκ. ατόμων. Η μεγαλύτερη κοινότητα είναι στις ΗΠΑ με 1.8 εκ, στο Καναδά με 800.000, στη Γερμανία με 700.000 στην Αυστραλία με 200.000 όπως και στην Αυστρία και Ελβετία με τον ίδιο αριθμό. Σε γενικές γραμμές οι Σέρβοι είναι διασκορπισμένοι σε ολόκληρο το πλανήτη με ισχυρή παρουσία στο λεγόμενο Δυτικό κόσμο.
Στις ΗΠΑ την τωρινή περίοδο οι Σέρβοι διαθέτουν έναν Κυβερνήτη, αυτόν του Ιλλινόις, τρις Γερουσιαστές και 2 πρώην Γερουσιαστές. Η Σερβική ομάδα της Γερουσίας αριθμεί 31 μέλη εκ των οποίων και δύο Έλληνες, τον Μπιλιράκι και τον Σπάις.
Είναι ενδιαφέρον να ειπωθεί ότι ως το 2001 όποτε και καθιερώθηκε το Συμβούλιο της Διασποράς, η Σερβία ως κράτος δεν είχε οργανώσει κάποια ιδιαίτερη δομή σε ότι αφορά την διασπορά της. Το συγκεκριμένο συμβούλιο ομοιάζει προς τη λειτουργία του ως προς το Ελληνικό ΣΑΕ και εκτιμάται ότι δεν διαθέτει ειδικό βάρος η επιρροή στις κοινότητες των Σέρβων του εξωτερικού. Παρόλα αυτά είναι το μόνο θεσμοθετημένο σώμα που είναι αρμόδιο για την παροχή συμβουλών στο Βελιγράδι σε ότι αφορά τα παραπάνω ζητήματα.
Κυρίες και Κύριοι,
Η σύνδεση των Ελλήνων και των Σέρβων στην Αμερική μπορεί να καταδειχθεί από μία πρόσφατη επιστολή της πρώην Γερουσιαστού Σερβικής καταγωγής της Κας Helen Delich προς την Ελληνίδα ΥΠΕΞ, όπου ανέφερε χαρακτηριστικά " Κατά τη διάρκεια της θητείας μου η Ελλάδα δεν είχε καλύτερο φίλο στο Αμερικανικό Κογκρέσο. Ήμουν ο κεντρικός εισηγητής των Ρεπουμπλικάνων για τις αποφάσεις του Κογκρέσου σχετικά με την Κύπρο και πολλά άλλα σημαντικά ζητήματα για τον ελληνικό λαό. Υποστήριξα την Ελλάδα σε πολλά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου εκείνου της FYROM, υφιστάμενη μεγάλη πολιτική πίεση από το δικό μου κόμμα, κάνοντάς το αυτό…..Οι Έλληνες και οι Σέρβοι έχουν ισχυρούς ιστορικούς δεσμούς που πηγάζουν από τα παιδιά και τα εγγόνια των μεταναστών που ζουν στις ΗΠΑ. Πηγαίνοντας τόσο πίσω όσο ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και
πιο πριν, ο ελληνικός και ο σερβικός λαός στην Αμερική έχει σταθεί ενωμένος. Θα ήταν μεγάλη τραγωδία και μια πολύ μεγάλη προσωπική απογοήτευση για εμένα, αν η Ελλάδα εγκαταλείψει τη Σερβία και το σερβικό λαό του Κοσσόβου, τώρα που βρίσκονται στην πιο κρίσιμη στιγμή".
Η επιστολή στάλθηκε στις αρχές Μαρτίου 2008 και στο σύνολο της βρίσκεται στα αρχεία του ινστιτούτου RIEAS.
Συνεχίζοντας είναι ενδιαφέρον να ειπωθεί ότι σημαντικό ρόλο στην Ελληνο-Σερβική συνεργασία έχει η κινητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων υπό τη μορφή πολιτιστικών και θρησκευτικών εκδηλώσεων. Με βάση στοιχείων που συλλέχθηκαν κατά τους πρώτους μήνες του 2008 στην Ουάσινγκτον, στο Γουινσκόνσιν, στο Ιλλινόις, Νέα Υόρκη στη Καλιφόρνια αλλά και στο Σίντνευ της Αυστραλίας έγιναν κοινά φεστιβάλ τα οποία προσέλκυσαν χιλιάδες θεατές και συμμετέχοντες. Επιπλέον στις πολλαπλές διαδηλώσεις ενάντια στη παράνομη διακήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου τον Φεβρουάριο, Έλληνες συμμετείχαν σχεδόν σε όλες τις πορείες που εκτυλίχθηκαν στο σύνολο των μητροπολιτικών κέντρων της Αμερικής και Ευρώπης. Παραλλήλως υπάρχουν τουλάχιστον 4 οργανισμοί με ακρώνυμα που παραπέμπουν στο Βυζάντιο τα οποία έχουν δημιουργηθεί από Σέρβους , Έλληνες αλλά και Ρώσους μετανάστες στις ΗΠΑ, ιδιαιτέρως στις Ανατολικές ακτές τα οποία επιδίδονται κυρίως σε ακτιβισμό μέσω του διαδικτύου και αριθμούν μερικές χιλιάδες μέλη.
Τέλος στο Σικάγο υπάρχει Ελληνο-Σερβικό κλαμπ το οποίο λειτουργεί ως χώρος επικοινωνίας και γνωριμιών μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων ήδη από τη δεκαετία του '60 και έχει συμβάλλει στη συγκρότηση κοινού μετώπου σε πολλά ζητήματα.
Μία ενδιαφέρουσα προσπάθεια που σχετίζεται με τα παραπάνω είναι η διασύνδεση Ελλήνων και Σέρβων μέσω της οργάνωσης Cyprus Action Network of America. Πρόσφατα έγινε στη Νέα Υόρκη εκδήλωση σχετικά με το στρατόπεδο συγκέντρωσης των Κροατών το Γιασένοβατς. Στην εκδήλωση συμμετείχε και ο Δήμαρχος τη ΝΥ όπως και πολυάριθμοι Εβραϊκοί σύλλογοι.
Στην Φλορίδα Σερβικοί σύλλογοι, Αρμένικοι και το Cyprus Action Network, έχουν ήδη αναλάβει την εκστρατεία εναντίον συγκεκριμένου Αμερικανού Γερουσιαστή ο ποίος εκπροσωπεί τα Τουρκικά συμφέροντα και θα επιδιωχθεί η υποστήριξη έτερου υποψήφιου Γερουσιαστή ο οποίος είναι φιλικός ως προς τα συμφέροντα των τριών λαών. Ο σύμβουλος δημοσίων του Cyprus Action στη Φλόριδα είναι Σέρβος ενώ η όλη εκστρατεία έχει τύχει αρκετής δημοσιότητας και εκτιμάται ότι στις επόμενες εκλογές θα ηττηθεί ο εν λόγω Γερουσιαστής.
Ένα ακόμη δείγμα της Ελληνο-Σερβικής συνεργασίας είναι η ύπαρξη του Τζείμς Γιατράς στο Greek American Political Action Committee το οποίο ιδρύθηκε το 2007 και φιλοδοξεί να ασκήσει αξιόλογη επιρροή στις επερχόμενες εκλογές. Ο Γιατράς είναι μέλος του American Council for Kosovo.
Οι κύριες οργανώσεις του Σερβικού λόμπι είναι οι ακόλουθες.
American Council for Kosovo το οποίο ιδρύθηκε με κύριο σκοπό την υπεράσπιση του Κοσσυφοπεδίόυ και έχει κάνει αξιόλογη εργασία στην κινητοποίηση της διεθνούς και Αμερικανικής κοινής γνώμης. Συμμετέχουν επιστήμονες, πολιτικοί και καθηγητές εγνωσμένου κύρους οι οποίοι προέρχονται από τη Σερβική την Ελληνική, την Εβραϊκή και την Αγγλοσαξονική κοινότητα.
Ο οργανισμός εκπέμπει ραδιοφωνικό πρόγραμμα έχει επενδύσει ιδιαίτερα στην επικοινωνία μέσω του διαδικτύου και οργανώνει πολλαπλά συνέδρια και ταξίδια στο εξωτερικό για ενημέρωση ξένων κυβερνήσεων, Είναι ενδεικτικό ότι έχει επισκεφτεί και συναντήσει ανώτερους αξιωματούχους στη Ρωσία, το Ισραήλ, την Αυστραλία. το Καναδά και άλλες, δυστυχώς όμως ουδέποτε επισκέφτηκε την Αθήνα γιατί στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε κατά τα φαινόμενα αρνητική στάση εκ μέρους της Ελλαδικής πλευράς…
Άλλος ένας σημαντικός οργανισμός ονομάζεται SERBIAN UNITY CONGRESS ο οποίος δημιουργήθηκε το 1990 και διαθέτει 11 γραφεία στις ΗΠΑ και άλλα δέκα σε όλες τις Ηπείρους και τις παγκόσμιες πρωτεύουσες. Η κύρια λειτουργία του συνίσταται στη συνεχή παροχή ενημέρωσης για Σερβικά θέματα και στην κινητοποίηση των ομογενών με αξιοθαύμαστη ταχύτητα. Όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις το διαδίκτυο αξιοποιείτε στο μέγιστο δυνατό βαθμό όπως και η χρήση της Αγγλικής γλώσσας ως παγκόσμιο γλωσσολογικό εργαλείο.
Σε αυτό το σημείο είναι ενδιαφέρον αν ειπωθεί ότι υπάρχουν Σέρβοι της Διασποράς όπως μία δασκάλα το επάγγελμα που εδρεύει στο Καναδά και έχει αναλάβει την ενημέρωση 4,000 πολιτών μέσω της μαζικής αποστολής ηλεκτρονικών μηνυμάτων σε ημερήσια βάση 365 μέρες το χρόνο όπως και τη συγκρότηση ομάδων κρούσης για την αποστολή σχολίων και διαμαρτυριών σε εφημερίδες και ΜΜΕ. Η εργασία αυτή είναι εθελοντική και αποτελεί ένα συνηθισμένο και εξαιρετικά «ασύμμετρο» τρόπο αντίδρασης των Σέρβων σε ζητήματα που τους αφορούν. Με αδρούς υπολογισμούς, τουλάχιστον 100.000 καθημερινά στο πλανήτη κινητοποιούνται με τέτοιες μεθόδους από μεμονωμένους Σέρβους και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν πραγματικά κάνει τη διαφορά σε ότι αφορά την προβολή των θεμάτων τους από τα διεθνή μέσα πληροφόρησης.
Το Σερβικό λόμπι εκτιμάται ως πολύ ισχυρό στο Ισραήλ. Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 δρα στο Τελ Αβίβ η οργάνωση «Ένωση μεταναστών από τη Γιουγκοσλαβία» που προωθεί συστηματικά τις Σερβικές θέσεις. Μάλιστα Ισραηλινές πηγές έχουν επιβεβαιώσει το γεγονός ότι η ομάδα αυτή έχει καταφέρει να περάσει όλες τις θέσεις τις στις μεγάλες εφημερίδες και τηλεοπτικά προγράμματα όποτε υπάρχει θέμα σχολιασμού και ανάλυσης περί των Βαλκανικών θεμάτων. Περαιτέρω η ύπαρξη του « Συνδέσμου συνδέσμου φιλίας της Κνεσσέτ» που ιδρύθηκε το 2005 από τους βουλευτές Bloch και Erela Golan ενισχύσει επιπλέον τις στενές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών.
Κυρίες και Κύριοι
Σε τελική ανάλυση τα πάντα κρίνονται εκ του αποτελέσματος και για αυτό το λόγο μία σύντομη αναφορά στις επιτυχίες του Σερβικού λόμπι τα τελευταία έτη είναι χρήσιμη.
Ο Γερουσιαστής Ομπάμα θεωρείτε εγγύτερα στις Σερβικές θέσεις από τις υπόλοιπους Προεδρικούς υποψηφίους και αποτελεί επιτυχία το γεγονός ότι οι Σέρβοι τον προσέγγισαν έγκαιρα όταν ακόμα ο ίδιος αποτελούσε αουτσάιντερ σε σχέση με τη υποψηφιότητα της Χίλαρι.
Ακόμα οι Σέρβοι της Αμερικής και αλλού έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν στενούς δεσμούς με τις δεξιές πτέρυγες του φίλο-Ισραηλινού λόμπι χωρίς παράλληλα να απολέσουν τις επαφές με τον ευρύτερο Αραβο-Μουσουλμανικό κόσμο. Πρακτικά αυτός είναι και ο λόγος που μέχρι στιγμής ούτε το Ισραήλ αλλά και ούτε καμία αξιόλογη Αραβική δύναμη δεν έχουν αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος.
Συνεχίζοντας, τα τελευταία χρόνια το Σερβικό λόμπι έχει καταφέρει να περάσει τις θέσεις του στα λεγόμενα εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο με αποτέλεσμα σε ενδεχόμενη αλλαγή φρουράς στο Λευκό Οίκο να βρεθεί σε πλεονεκτική θέση σε ότι αφορά τη δημόσια εικόνα των Σέρβων. Σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει μεταστραφεί και η κοινή γνώμη της Δύσης υπέρ των Σέρβων παρά το βομβαρδισμό προπαγάνδας από τα πανίσχυρα πλανητικά ΜΜΕ.
Τέλος το Σερβικό λόμπι έχει καταφέρει να αποσπάσει τη συμμαχία πολλών ομάδων στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα και στο Συντηρητικό της Αμερικής και της Βρετανίας και είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα υψηλόβαθμων αξιωματούχων όπως ο Ιγκλεμπέργκερ, ο Μπόλτον ή παλαιότερα ο Σέρμαν που υποστήριξαν τις Σερβικές θέσεις. Εξάλλου λίαν αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι το ίδιο το Αμερικανικό Πεντάγωνο ασπάζεται τις Σερβικές θέσεις και το μόνο εμπόδιο ουσιαστικά είναι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε ότι αφορά μία ριζική αλλαγή της τωρινής στάσης των ΗΠΑ στα Βαλκάνια.
Το Σερβικό λόμπι ουσιαστικά δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίάς του '90 και στο πολύ άμεσο μέλλον θα συμπεριληφθεί στα 10 ισχυρότερα της Ουάσινγκτον.
Τέλος είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι υπάρχουν πολλαπλές κινήσεις σχετικά με τη δημιουργία «Ορθόδοξου άξονα» στη Βόρειο Αμερική που θα συγκροτούσε ένα συμπαγές σώμα 8 εκ. πολιτών στην Αμερική και Καναδά. Ήδη ουκ ολίγοι Έλληνες, Σέρβοι και άλλοι κινούνται προς αυτή τη κατεύθυνση.
Κυρίες και Κύριοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για το χρόνο σας και την προσοχή σας.
Η παραπάνω ομιλία δόθηκε από τον Ιωάννη Μιχαλέτο στο Ζάππειο Μέγαρο στις 4 Ιουλίου επ'ευκαιρία του 86ου Ανώτατου Συμβουλίου των ΑΧΕΠΑ στην Αθήνα.
Οργανωτής της εκδήλωσης ήταν το Ινστιτούτο RIEAS
Διασκευή της ομιλίας θα παρουσιαστεί ως άρθρο στο Ελληνικό περιοδικό Press Code, τεύχος Σεπτεμβρίου.
