Η Γερμανία (επ)ανακαλύπτει την Αρχαία Ελλάδα
Αναφερθήκαμε φέτος στη σημαντική νέα βιογραφία του Περικλή από τον Gustav Adolf Lehmann, μια προσπάθεια να κατανοηθεί η καίρια για την ελληνική δημοκρατία εκείνη προσωπικότητα και να εκτιμηθεί με τους όρους της δικής της εποχής και όχι της δικής μας. Και δεν έχουμε πει ακόμα τίποτα. Για παράδειγμα για την εκ νέου ανακάλυψη του Ευριπίδη, του ποιητή της κρίσης, και όχι μόνο στις θεατρικές σκηνές. Ο ιστορικός εκδοτικός οίκος de Greuter ξεκίνησε μια σειρά με τα θεατρικά έργα της αρχαιότητας, εκδόσεις δίγλωσσες, στα αρχαία ελληνικά και τα γερμανικά, με μακρά εισαγωγή και πλούσιο σχολιασμό. Οι δύο πρώτοι τόμοι, τι άλλο, Ευριπίδης: η Άλκηστις και η Εκάβη. Εικόνες μιας κοινωνίας που ωριμάζει μέσα από τις κρίσεις, εικόνες ηρώων που προχωρούν μέσα από συμπληγάδες. Αντιφάσεις και διαμάχες. Και δεν έχουμε πει ακόμα ούτε για το βιβλίο του Martin Hose με τίτλο «Ευριπίδης. Ο ποιητής των παθών» που μεταξύ άλλων δείχνει πώς η θεατρική γραφή πειραματιζόταν και άλλαζε καθώς προχωρούσε και ο πελοποννησιακός πόλεμος και άλλαζαν τα δεδομένα και διαφοροποιούνταν τα παθήματα της πόλης και των ανθρώπων.
Η νέα καταμέτρηση του γνωστού …
Μα, θα πείτε, δεν είναι όλα αυτά χιλιοειπωμένα και χιλιογραμμένα; Τι ξαναγράφουν γι αυτά οι σοφοί της Γερμανίας; Τι σημαίνει αυτή η πληθώρα βιβλίων και εκδόσεων για την αρχαία πόλη και τον κόσμο της; Να μια απάντηση από την εφημερίδα Berliner Zeitung: «Όλες αυτές οι μελέτες ισοδυναμούν με μια νέα καταγραφή, με μια νέα καταμέτρηση του γνωστού. Και δικαιολογημένα, γιατί το γνωστό δεν έχει γνωσθεί ποτέ πλήρως, αν δεν έχει κατανοηθεί μέσα στις αντιφάσεις του. Ζούμε σε ένα παρόν που το αργότερο με την τρέχουσα διεθνή χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση μαθαίνει ότι τα παραμύθια, που διηγείται στον εαυτό του ο καπιταλισμός, και η ιεραποστολική πίστη στην προοδευτικότητα των δυτικών κοινωνιών, όλα αυτά είναι μονόφθαλμα. Αυτό το σήμερα στρέφεται έχοντας αυτή την επίγνωση στην κεντρική ρίζα της καταγωγής του, την αρχαία Ελλάδα. Ξανακοιτάει πίσω του και το εξαγόμενο; Είμαστε γεννήματα θρέμματα αντιφάσεων.»
… και οι χαμένες ευκαιρίες
Να ωραία μαθήματα πνευματικής αγωγής από την αρχαία Ελλάδα που συνέπιπτε εν πολλοίς γεωγραφικά με τη σημερινή: ξαναδιαβάζουμε τους αρχαίους για να συνειδητοποιήσουμε πώς στην παιδική της ηλικία η ανθρωπότητα βίωνε και δούλευε και χώνευε τις αντιφάσεις, το συγκρουσιακό δυναμικό της ρέουσας πραγματικότητας. Α, δεν μας το έμαθαν αυτό στο δικό μας σχολείο, ότι μια τραγωδία μπορεί να είναι σπουδή των αντιφάσεων της ζωής που να μας αφορά και άμεσα. Και στο πανεπιστήμιο διαπραγματευόμασταν με τους καθηγητές μήπως και μας κόψουν λίγους στίχους από την τραγωδία που θα δίναμε εξετάσεις. Χαμένες ευκαιρίες αναμέτρησης. Σπύρος Μοσκόβου – DW*** Σχόλιο:
.
Πολλές φορές έχω αναφερθεί (βλ εδώ) στο αυξημένο ενδιαφέρον κάποιων «γερμανικών κύκλων» για την Αρχαία Ελλάδα, καθώς και για την «ψύχωσή» τους να κηδεμονεύσουν την χώρα μας. Κανένας άλλος λαός δεν ασχολήθηκε τόσο πολύ, όσο οι Γερμανοί, με την Αρχαία Ελλάδα, και είναι γεγονός, ότι σε αυτό το ενδιαφέρον τους χρωστάμε πολλά σχετικά με την ανακάλυψη σημαντικών τμημάτων του τομέα αρχαιολογίας και αρχαίας γραμματείας. Πολλά από τα στοιχεία που σχετίζονται με τη λειτουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους, επίσης, είναι γεγονός ότι τα οφείλουμε, μέχρις έναν βαθμό, στους Γερμανούς. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα δεχτούμε τον ρόλο του …ιθαγενή, και θα επιτρέψουμε αδιαμαρτύρητα την παράδοση της χώρας μας στην κηδεμονία τους. Αν εκτιμούν τα όσα έχει προσφέρει η Ελλάδα στην ανάπτυξη του πολιτισμού, των τεχνών και της επιστήμης, τότε θα πρέπει να σεβαστούν, και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των φυσικών κληρονόμων αυτού του αρχαίου λαού.
Οι Έλληνες δεν είναι ούτε …Ινδιάνοι (Ίνκας), αλλά ούτε και Ιρακινοί, που επέτρεψαν σε έναν Σαντάμ Χουσεΐν να κουμαντάρει τις τύχες τους και να τους παραδώσει στα …νύχια της οικογένειας των Τεξανών πετρελαιάδων, Μπούς. Οι σύγχρονοι Έλληνες είναι (είναι;) ικανοί να λειτουργήσουν σαν σύγχρονο ανεξάρτητο κράτος, μέσα στα πλαίσια των διεθνών κανόνων, χωρίς την ανάγκη οποιωνδήποτε κηδεμόνων, είτε αυτοί λέγονται Γερμανοί, Γάλλοι, Άγγλοι, Αμερικανοί ή …Ρώσοι!
Οι ίδιοι οι Γερμανοί διατυπώνουν για την Ελλάδα, την έκφραση: «Hellas: Freies Land und freier Geist» που ελληνικά μεταφράζεται: «Ελλάς: Ελεύθερη χώρα και ελεύθερο πνεύμα».
Δείτε εδώ πως καταγράφει ένας έγκριτος Γερμανός ιστορικός την Αρχαϊκή και Κλασική Εποχή. .
