Βιβλιοπαρουσίαση
(Αθήνα εκδ. Αλήθεια 2008 )
Είναι γεγονός ότι μετά τη βίαιη εκδίωξη του Ελληνισμού του Πόντου και την έλευση των υπολειμμάτων αυτού του ιδιαίτερου και πλούσιου κομματιού του ελληνικού έθνους στον ελλαδικό χώρο, αυτό μπήκε στο περιθώριο. Η πρώτη περίοδος της προσφυγιάς και οι τεράστιες δυσκολίες που υπήρξαν, μαζί με την πολιτική της λήθης που ακολουθήθηκε δεν επέτρεψαν να αναδειχθεί τόσο ο Ποντιακός πολιτισμός και η ιστορική του διαδρομή.
Ο συλλογικός τόμος «Πόντος. Θέματα Λαογραφίας του Ποντιακού Ελληνισμού», ο οποίος κυκλοφόρησε υπό τον συντονισμό του Ε. Σέργη από τις εκδόσεις «Αλήθεια», στη σειρά «Ελληνικοί Τόποι και Πολιτισμοί, περιλαμβάνει 28 κείμενα, τα οποία επαναφέρουν με τον δικό τους τρόπο τα σημαντικά και πάντα επίκαρια ζητήματα της Ποντιακής λαογραφίας.
Το έργο, σχεδιάστηκε αφενός για να αποτελέσει βήμα γνώσης αλλά και προώθησης των λαογραφικών σπουδών γύρω από το σπουδαίο και πλούσιο πολιτισμό του Πόντου, ο οποίος ακρωτηριάστηκε με τη γενοκτονία και αφετέρου να αποτελέσει ένα βοήθημα για τη γνώση και διδασκαλία της ποντιακής λαογραφίας, η οποία τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται ποικιλοτρόπως.
Στο έργο των 462 σελίδων εξετάζεται η παράδοση των Ποντίων που ήρθαν στην Ελλάδα σαν πρόσφυγες μετά το 1922 , ενώ γίνεται διερεύνηση και της παράδοσης των Ποντίων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίοι ήρθαν στην Ελλάδα στα τέλη του 20ου αιώνα.
Στο συλλογικό αυτό τόμο δημοσιεύονται από ερευνητές ιστορίας, της κοινωνικής ζωής και της λαογραφίας του Ποντιακού Ελληνισμού τα εξής κείμενα: Ακριτόπουλος Α. «Το ποντιακό λαϊκό παραμύθι». Αλεξάκης Ε. «Συγγένεια και οργάνωση του χώρου στους Έλληνες του
Πόντου». Αλεξανδρίδης Κ: «Το πανάρχαιο δρώμενο τω μωμόγερων. Από τη Λιβερά του Πόντου στον Τετράλοφο Κοζάνης». Βαρβούνης Μ. «Ποντιακή αγιολατρεία».
Βεργέτη Μ. «Έλληνες Ποντιακής καταγωγής από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Παλιννόστηση και κοινωνικός αποκλεισμός. Η συλλογική ταυτότητα του Ποντιακού Ελληνισμού στον Ελλαδικό χώρο». Βοζίκας Γ. «Πρόσφυξ Παναγία. Συνυφάνσεις στην ανασύσταση του προσκυνήματος της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο».
Γαλανίδου – Μπαλφούσια Έ. «Η λαϊκή μετεωρολογία στον Πόντο και τα
φυσικά φαινόμενα». Ευσταθιάδης Στ. «Η γυναίκα στην ποντιακή ποίηση». Ευσταθιάδου Μ. «Το πανηγύρι στην Κατιρκαγιά: Ο κοινωνικός και πολιτισμικός του ρόλος» Ζωγράφου Μ. «Ανάμεσα στην ενσωμάτωση και τη διαφοροποίηση. Διαδικασίες συγκρότησης και διαπραγμάτευσης της ποντιακής ταυτότητας και η δύναμη του χορού». Καραγιαννίδου Α. «Η παραβατική συμπεριφορά στους ενήλικες και έφηβους Ποντίους νεοπρόσφυγες από την πρώην Σοβιετική Ένωση». Κασκαμανίδης Ι. «Διαπραγμάτευση με το παρελθόν για τον καθορισμό του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος: Η ταυτότητα των Ελλαδιτών Ποντίων κατά τον 20ο αιώνα». Κεκρίδης Ε. «Ο Πόντος κατά την εποχή της Οθωμανικής κυριαρχίας» Κονταξής Κ «Το δημοτικό τραγούδι του «γεφυριού της Άρτας» σε ποντιακή παραλλαγή και παραλλαγή του ελλαδικού χώρου. Ομοιότητες και διαφορές»
Κούζας Γ. «Αναφορά στη θρησκευτικότητα των Ποντίων στο Βατούμ της Γεωργίας στη σοβιετική περίοδο». Λαυρεντιάδου Μ. «Μοντέλα κατοίκησης και στρατηγικές
ένταξης των Ελλήνων Ποντίων από την πρώην ΕΣΣΔ στο ελλαδικό χώρο» Μαλκίδης Θ. «Ο επίλογος της κοινωνικής ζωής των Ελλήνων του Πόντου. Η γενοκτονία τους και οι ελληνόφωνοι -κρυπτοχριστιανοί στον Πόντο σήμερα». Μεντεσίδου Ε. «Τα παρχάρια στον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης». Μουζάκης Σ. «Άσκηση κοινοτικής εξουσίας, αλληλεγγύη ή ενδοκοινοτικές διαφορές στην Τραπεζούντα το 1821».
Παπαδόπουλος Σ. «Η σχολική ζωή στο Μαυρόβατο Δράμας (1915-2006)». Παπακυρίσης Α. «Ανταλλάξιμοι Λαζοί στην Ελλάδα (1925- 1926). Ιστορική πλαισίωση και λαογραφικά στοιχεία από ανέκδοτες επιστολές του Αρχείου Dawkins»
Περπατίρη Ν. «Ο μύθος της Άλκηστις στο ποντιακό δημοτικό τραγούδι. Παρουσίαση της νεώτερης έρευνας». Ράπτης Δ «Νέα Κερασούντα Πρέβεζας. Κληρονομιές και βιώματα σε μία σύγχρονη ποντιακή κοινότητα». Σέργης Μ.: «Θρυλόριο. Έναν χωρίον ποντιακόν κ' ημπορεί να έχει έναν ξένον όνομαν . Ιδεολογήματα. Παρετυμολογία και ιστορική ερμηνεία του τοπωνύμιου ενός ποντιακού χωριού της Κομοτηνής». Ταξίδης Σ «Όψεις της καθημερινής ζωής στην Τσιμέρα κατά το τέλος του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου αιώνα».
Χαρατσίδης Ε. «Λαϊκές παραδόσεις στο γεωργικό πολιτισμό των Ελλήνων της Αρμενίας κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα» Χατζόπουλος Γ. Κ, «Το αμίλητο νερό… και ιδιαιτέρως στην ποντιακή». Χρυσού- Καρατζά Κ. «Τροφές και εθνοτυπική ταυτότητα των Ποντίων στα Σούρμενα»
Το βιβλίο αποτελεί συμβολή στην προσπάθεια ανάδειξης της Ποντιακής λαογραφίας, και γενικότερα σημαντικών παραμέτρων της κοινωνικής ζωής του Ποντιακού Ελληνισμού, παράμετροι οι οποίες έμειναν στο περιθώριο για λόγους και συμφέροντα έξω από την ιστορική αλήθεια και τη μνήμη. Συνεισφέρει στην καταγραφή και ανάδειξη της Ποντιακής κοινωνικής ζωής η οποία αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί σπουδαίο μέρος της ζωής του ελληνικού έθνους στην καθ΄ ημάς Ανατολή.
