Της Δωρας Αντωνιου

Το Φεβρουάριο του 2006, αμέσως μετά τον πρώτο ανασχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, ο Ελληνας πρωθυπουργός ταξίδεψε στη Γερμανία για να συναντηθεί με την καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ. Εχοντας αναλάβει τα καθήκοντά της μόλις τέσσερις μήνες πριν, η Γερμανίδα καγκελάριος έκανε κύκλο επαφών με Ευρωπαίους ηγέτες και ο Κώστας Καραμανλής ήταν ανάμεσα στους πρώτους που δέχθηκαν πρόσκληση να επισκεφθούν το Βερολίνο. Η κ. Μέρκελ τοποθετήθηκε στον κύκλο ηγετών με τους οποίους ο κ. Καραμανλής είχε «καλή χημεία», ανήκε στη…νέα γενιά των προερχόμενων από την κεντροδεξιά επικεφαλής ισχυρών κρατών, στους οποίους ο Ελληνας πρωθυπουργός αναζήτησε και βρήκε στήριξη σε κρίσιμες στιγμές. Ετσι, όταν το καλοκαίρι του 2007 το Μέγαρο Μαξίμου θέλησε να αναδείξει ένα ενισχυμένο διεθνές προφίλ του πρωθυπουργού, η Γερμανίδα καγκελάριος πραγματοποίησε επίσκεψη – αστραπή στην Αθήνα.

Παραμονές εκλογών το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό, δίδοντάς του και πάλι στήριξη. Ακολούθησε συνάντηση, στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου της Λισσαβώνας, όπου ζητήθηκε από ελληνικής πλευράς συμπαράσταση στο θέμα των Σκοπίων.

Φαίνεται όμως ότι, κάπου στην πορεία, η «καλή χημεία» διαταράχθηκε. Χωρίς να έχει επέλθει εμφανής ρήξη, πυκνώνουν οι πληροφορίες που θέλουν τις σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου να έχουν ψυχρανθεί και την ελληνική πλευρά να έχει γίνει δέκτης μηνυμάτων αυτής της ψυχρότητας. Η εξέλιξη προκαλεί έντονο προβληματισμό, καθώς η Γερμανία είναι από τις χώρες με βαρύνοντα λόγο και ρόλο στη στάση που θα κρατήσει η Ε.Ε. στη μεγάλη οικονομική κρίση. Από τις τελευταίες δημόσιες τοποθετήσεις, μάλιστα, στελεχών της γερμανικής κυβέρνησης, διαφαίνεται η πρόθεση του Βερολίνου να τεθεί επικεφαλής της προσπάθειας να υπερβεί η Ε.Ε. συνολικά τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Για ευνόητους λόγους, η ελληνική πλευρά θα ήθελε τη δεδομένη χρονική στιγμή να έχει την απευθείας υποστήριξη του Βερολίνου και θα επιθυμούσε αυτή να εκφραστεί και με συμβολικό τρόπο: με κάποια τηλεφωνική επικοινωνία ή με συνάντηση.

Ενόχληση
Τι προκάλεσε όμως αυτή την ψυχρότητα; Φαίνεται ότι η διπλωματία των εξοπλισμών που προβάλλεται ως παράγοντας αναβάθμισης των διμερών σχέσεων με άλλες χώρες, στην περίπτωση της Γερμανίας γίνεται παράγοντας ενόχλησης. Στο κεφάλαιο αυτό, τα ανοιχτά μέτωπα που ενδιαφέρουν το Βερολίνο είναι αρκετά και χρονίζουν. Η συζήτηση για τους εξοπλισμούς είχε βρεθεί στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε η κ. Μέρκελ με τον Κώστα Καραμανλή τον Ιούλιο του 2007 στην Αθήνα. Τα ζητήματα που ήταν ανοιχτά τότε, παραμένουν ανοιχτά μέχρι σήμερα. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στρατιωτικές πηγές, η Γερμανία, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, έπαιρνε το δεύτερο μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας των εξοπλισμών, μετά τις ΗΠΑ. Τώρα βλέπει προγράμματα που είχαν δρομολογηθεί να παίρνουν διαρκώς νέες αναβολές και, ταυτόχρονα, να μένει έξω από τη συζήτηση για τους νέους εξοπλισμούς.

Το μεγάλο «αγκάθι» στη συνεργασία Ελλάδας – Γερμανίας στον τομέα των εξοπλισμών είναι το θέμα των υποβρυχίων. Η τύχη του υποβρυχίου «Παπανικολής», του πρώτου από τα τέσσερα που έχει παραγγείλει η Ελλάδα από τη Γερμανία, παραμένει σε εκκρεμότητα. Η διόρθωση του προβλήματος ευστάθειας, που είχε παρατηρηθεί κατά τις δοκιμές του υποβρυχίου, επέφερε, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, αλλοίωση του ίχνους που αφήνει το υποβρύχιο στα ραντάρ, με αποτέλεσμα και πάλι να μην πληροί της προδιαγραφές που έχει θέσει η ελληνική πλευρά. Το θέμα εξελίσσεται σε γόρδιο δεσμό. Η Ελλάδα έχει πληρώσει το 80% της αξίας των τεσσάρων υποβρυχίων χωρίς να έχει πάρει τίποτα και η Γερμανία βλέπει πίσω από την καθυστέρηση, απροθυμία να πληρωθεί το υπόλοιπο ποσόν. Από γερμανικής πλευράς διοχετεύονται πληροφορίες ότι βρίσκεται σε εξέλιξη παράλληλη διαπραγμάτευση με την Πολωνία, για την πώληση του επίμαχου υποβρυχίου, ενώ άμεση σχέση με τις εξελίξεις και την πίεση που ασκείται για να βρεθεί λύση, φαίνεται ότι έχουν οι πληροφορίες ότι πιθανόν να μπει λουκέτο στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, τα οποία εκμεταλλεύεται η εταιρεία κατασκευής των υποβρυχίων και να μείνουν στο δρόμο οι 1.200 εργαζόμενοι εκεί.

Τα Eurofighter
Το δεύτερο μεγάλο πλήγμα που δέχθηκε η Γερμανία σε σχέση με τους ελληνικούς εξοπλισμούς, ήταν το «πάγωμα» της απόφασης για αγορά Eurofighter. Επί κυβερνήσεως Σημίτη, το ΚΥΣΕΑ είχε δώσει το «πράσινο φως» για την αγορά 40 – 60 Eurofighter. Η αλλαγή κυβέρνησης οδήγησε στο «πάγωμα» της διαδικασίας. Από την πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή αποφασίσθηκε η ενδιάμεση αγορά 30 F-16, μέχρι να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για τη νέα «αγορά του αιώνα», για την οποία η συζήτηση ουσιαστικά ανοίγει τώρα.

Τα Λέοπαρντ
Τη γερμανική δυσαρέσκεια ενίσχυσε και συνεχίζει να τροφοδοτεί, η δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με προβλήματα στα άρματα μάχης Λέοπαρντ. Παρά το ότι η προμήθεια των 170 Λέοπαρντ έχει ολοκληρωθεί, οι επαναλαμβανόμενες αναφορές σε προβλήματα που παρουσιάζουν τα συγκεκριμένα άρματα μάχης, εκλαμβάνονται ως προσπάθεια δυσφήμισής τους, που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην γερμανική αμυντική βιομηχανία.

Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι, πέρα από το ζήτημα των εξοπλισμών, η γερμανική πλευρά δεν φαίνεται να είδε με καλό μάτι τη στενή προσέγγιση Αθήνας – Παρισίων. Οπως εξηγούν, η αντιπαλότητα μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας για την πρωτοκαθεδρία ακόμη και εντός Ε.Ε. εξελίσσεται σε όλα τα επίπεδα. Είναι λογικό, λοιπόν, όταν η Ελλάδα συγκλίνει περισσότερο με μία από τις δύο χώρες, να αποκλίνει από την άλλη.