Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας έδωσε σήμερα στο Προεδρικό Μέγαρο συνέντευξη Τύπου προς τους εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης. Mετά την εισαγωγική ομιλία του ο Πρόεδρος Χριστόφιας απάντησε σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων ως ακολούθως:

Ερώτηση: Έχετε δηλώσει πολλές φορές, και πριν από λίγο, ότι η βάση των συνομιλιών είναι ξεκαθαρισμένη. Αρκετές φορές σε αυτό το διάστημα που είναι σε εξέλιξη οι απευθείας διαπραγματεύσεις έχετε εκφράσει την απογοήτευση σας για θέσεις που έχουν κατατεθεί εκ μέρους της τουρκοκυπριακής πλευράς και πολλές φορές είναι εκτός του συμφωνημένου πλαισίου και τείνουν προς συνομοσπονδιακές τάσεις. Θα ήθελα να σας ρωτήσω, πώς με αυτά τα δεδομένα οι συνομιλίες οι οποίες διεξάγονται μπορούν να παράξουν το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο να είναι στο πλαίσιο της λύσης όπως η ελληνοκυπριακή πλευρά το αναλύει στους πολίτες, δηλαδή δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία; Επίσης, σε ποια βάση επιτυγχάνονται τελικά οι συγκλίσεις με την τουρκοκυπριακή πλευρά στις διαπραγματεύσεις; Ερωτώ αυτό δεδομένων των επικρίσεων που δέχεστε από το εσωτερικό μέτωπο και από τα κόμματα που στηρίζουν την Κυβέρνηση για το θέμα της βάσης των συνομιλιών.

Απάντηση: Εννοείτε από παράγοντες κομμάτων που στηρίζουν την Κυβέρνηση. Διότι θέλω να διαχωρίσω την ηγεσία, όπως την διαχωρίζουν και οι ηγέτες, από τα διάφορα στελέχη. Κατ' αρχάς δεν έχει αποδειχθεί πουθενά ότι έχω κάνει τις οποιεσδήποτε παραχωρήσεις, οι οποίες να είναι και μεμπτές μάλιστα και να οδηγούν σε συμπεράσματα ότι ούτε λίγο ούτε πολύ ξεπουλούμε την Κύπρο, σε σύγκριση με ό,τι έχει παραχωρηθεί από προκατόχους μου μέχρι σήμερα, μηδενός εξαιρουμένου. Εκείνο που προσπαθώ να κάνω είναι να βελτιώσω όσα έχουν δημιουργήσει οι προηγούμενοι. Αν υπάρχουν κακά, δεν είναι από εμένα που δημιουργήθηκαν. Δεν νομίζω το Σχέδιο Ανάν να ήταν απότοκο δικών μου συνομιλιών, για παράδειγμα. Είναι το χειρότερο που εμφανίστηκε μπροστά μας. Κατά συνέπεια προσπαθώ να διορθώσω πολλά κακώς έχοντα ήδη, που θεωρούνται μάλιστα έργο των Ηνωμένων Εθνών, body of work, όπως το λένε, το οποίο εμείς δεν δεχόμαστε. Συνεπώς, θα συνεχίσουμε τις συνομιλίες στη βάση ακριβώς που έχω αναφερθεί και όταν βλέπω ότι μπορεί να εκτρέπεται η άλλη πλευρά, θέτω στις συνομιλίες τις θέσεις μας και δεν υπάρχει σύγκλιση. Εκεί που υπάρχει σύγκλιση, ισχυρίζομαι ότι δεν έχουμε παραβιάσει καμιά αρχή. Αν θα υπάρξει λύση, η λύση αυτή θα είναι συμβατή με τη βάση στην οποία αναφερόμαστε.

Ερώτηση: Θα μείνω στο Κυπριακό. Η τουρκική πλευρά ξέρει τις θέσεις μας, κατατίθενται στο τραπέζι, τις ξέρουν τα Ηνωμένα Έθνη, τις ξέρουν οι ξένοι. Ο κυπριακός λαός, που θα έχει τον τελευταίο λόγο, πότε θα πληροφορηθεί για τις θέσεις που βάζετε στο τραπέζι εσείς, δεδομένου ότι κάνετε κάποια παράπονα σχετικά με τη συμπεριφορά μελών του Εθνικού Συμβουλίου, και αν μπορείτε να μας πείτε μετά σε ποιους αναφέρεστε, και δεδομένου ότι στο πρόγραμμά σας, στο οποίο κάνετε συχνά αναφορά, δεν αναφέρονται προτάσεις όπως παραμονή 50 χιλιάδων εποίκων ή εκ περιτροπής προεδρία;

Απάντηση: Η εκ περιτροπής προεδρία και η παραμονή εποίκων έγινε αποδεκτή από τους προκατόχους μου, μη εξαιρουμένου του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου. Θέλω να το επαναλάβω αυτό και να το τονίσω με έμφαση και ίσως περισσότερο επίμονα από ό,τι έχω πει ότι είμαι έτοιμος να αποδεχθώ. Και η εκ περιτροπής προεδρία έγινε αποδεκτή. Όταν συζητείτο το Σχέδιο Ανάν, που προέβλεπε εκ περιτροπής κάθε χρόνο προεδρία, η δική μας πλευρά αντί να πει «δεν δέχομαι κάτι τέτοιο», είπε «να επεκτείνετε στους 40 μήνες την ελληνοκυπριακή προεδρία και στους 20 μήνες την τουρκοκυπριακή προεδρία». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει απόρριψη στη διάρκεια των συνομιλιών; Και εγώ συνομιλίες κάνω αυτή τη στιγμή. Κατά συνέπεια δεν δέχομαι την κατηγορία ότι ο Χριστόφιας έχει αθετήσει θέσεις ή τέλος πάντων παραβιάζει τις οποιεσδήποτε αρχές. Επαναλαμβάνω ότι προσπαθώ με τις δικές μου προτάσεις να βελτιώσω αυτά που δέχθηκαν οι προκάτοχοι μου στο θέμα της διακυβέρνησης. Γιατί οι προτάσεις δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα για να ξέρει ο λαός; Αφού τις έδωσαν τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου. Δεν υπάρχει τίποτε που να μην δόθηκε. Εσείς λέτε γιατί δεν τους κατονομάζω. Αφού εσείς τους ξέρετε. Σίγουρα εγώ δεν τα έδωσα. Αυτοί που σας δίνουν τις πληροφορίες και τα έγγραφα είναι γνωστοί σ' εσάς. Δεν τους γνωρίζω. Δεν μπορώ a priori να κατηγορώ το τάδε μέλος του Εθνικού Συμβουλίου, εκτός και αν μπορώ να το αποδείξω. Δώστε μου την απόδειξη και θα τους κατηγορήσω προσωπικά. Δόθηκαν στη δημοσιότητα από μέλη του Εθνικού Συμβουλίου. Μάλιστα μια εφημερίδα έγραφε για το έγγραφο «άκρως απόρρητο, προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς και της τουρκοκυπριακής πλευράς στη διακυβέρνηση».

Ερώτηση: Η εικόνα της συγκυβέρνησης σε πολλές περιπτώσεις κάθε άλλο παρά δείχνει ενότητα. Εμφανίζονται πολύ συχνά προβλήματα στις σχέσεις. Υπάρχουν επικρίσεις, ίσως όχι από τους ηγέτες, αλλά από πρωτοκλασάτα στελέχη κομμάτων που συμμετέχουν σ' αυτή τη συγκυβέρνηση. Τελικά έχουμε μια Κυβέρνηση συνεργασίας ή απλά έχουμε μια σύμπραξη τριών κομμάτων;

Απάντηση: Θέλω να εκφράσω το δικό μου προβληματισμό για την κατάσταση και να σας πω ότι όταν εμείς συνεργαζόμασταν με τον Τάσσο Παπαδόπουλο στη διακυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου ήμασταν συνεπέστατοι στη στήριξη των θέσεων του Προέδρου και της Κυβέρνησης, ανεξαρτήτως αν συμφωνούσαμε πλήρως ή αν είχαμε κάποιες διαφορετικές απόψεις. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Από εκεί και πέρα προβληματίζομαι και πρέπει να προβληματιστούν οι ηγεσίες των κομμάτων που παίρνουν μέρος στην Κυβέρνηση. Πλέκω το εγκώμιο στους Υπουργούς που προέρχονται από τα διάφορα κόμματα ότι λειτουργούμε σαν μια οικογένεια, αδελφικά, πολύ φιλικά, στη βάση του προγράμματος της διακυβέρνησης. Δεν άκουσα από Υπουργό να πάρει θέση η οποία να θεωρείται ότι είναι η κομματική θέση και την μεταφέρει στο Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν άκουσαν, όμως, και οι Υπουργοί από εμένα, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την οποιαδήποτε θέση η οποία να θεωρείται ότι είναι θέση του κόμματος από το οποίο προέρχομαι και την μεταφέρω στο Υπουργικό Συμβούλιο. Στο Υπουργικό Συμβούλιο έχουμε ένα ευαγγέλιο όλοι μας και το κρατάμε στο χέρι. Το έχουν τα Υπουργεία, οι Διευθυντές των Υπουργείων και οι Λειτουργοί. Είναι το πρόγραμμα διακυβέρνησης. Κατά συνέπεια, προβληματίζομαι και εκφράζω και τη λύπη μου αλλά δεν είναι σ΄ εμένα που πρέπει να απευθύνονται αυτά τα ερωτήματα, κατά τη γνώμη μου. Προσπαθώ να είμαι συνεπής σ' αυτά τα οποία προβλέπει το πρόγραμμα.

Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, θέλω και εγώ να επιμείνω λίγο στο θέμα που έθιξε ο συνάδελφος γιατί δημιουργείται ένα πρόβλημα με αυτές τις αντιπαραθέσεις, σε κάποια χρονικά διαστήματα, από υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ ως προς την εικόνα της Κυβέρνησης. Πώς προτίθεστε να διαχειριστείτε αυτό το ζήτημα; Θεωρείτε ότι αυτό προκύπτει μέσα από προεκλογικές σκοπιμότητες εν όψει των επικείμενων ευρωεκλογών και ότι αυτό θα λήξει;

Απάντηση: Δεν ξέρω αν θα λήξει και πότε θα λήξει, πάντως εγώ δεν προτίθεμαι να «ξηλώσω» την Κυβέρνηση. Θέλω να επαναλάβω την εμπιστοσύνη μου σε όλους τους Υπουργούς. Το λέω ενσυνείδητα και από καρδιάς αυτό. Από εκεί και πέρα, αν υπάρχουν σκοπιμότητες, ο κυπριακός λαός έχει κρίση, έχει κριτήριο, μπορεί να κρίνει και νομίζω κρίνει. Θέλω να πιστεύω ότι οι σκοπιμότητες δεν εκπορεύονται από τις ηγεσίες των κομμάτων αλλά από συγκεκριμένους εκπροσώπους, ηγετικά στελέχη των κομμάτων για δικούς τους λόγους. Για παράδειγμα, για μένα είναι ακατανόητη η επίθεση που γίνεται στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με πρόφαση τα βιβλία της ιστορίας. Είναι ακατανόητο αυτό το σκάνδαλο το οποίο ξέσπασε σε σχέση με τα σχολεία στην Καρπασία και τις επιθέσεις που δέχεται ο Υπουργός και τις μεθοδεύσεις που γίνονται. Για μένα είναι απολύτως καταδικαστέα αυτά.

Ερώτηση: Να επιστρέψουμε λίγο στο Κυπριακό. Έχετε τονίσει από την αρχή των συνομιλιών ότι έχουμε τρία καλάθια και στο τρίτο καλάθι βάζουμε τις μεγάλες μας διαφωνίες. Όταν θα φτάσουμε στο πάρε – δώσε εκεί θα συζητηθούν οι διαφωνίες. Μερικές όμως από αυτές τις διαφωνίες που υπάρχουν από την τουρκοκυπριακή πλευρά εσείς τις έχετε καταδικάσει αρκετές φορές και δεν εμπίπτουν στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μήπως αρχικά θα γίνει μια αξιολόγηση αυτών των θέσεων για να πάμε σε αυτή τη συζήτηση του πάρε – δώσε ή τελικά θα συζητήσουμε εμείς τις δικές μας θέσεις όπως ακριβώς τις έχουμε παρουσιάσει και αυτοί τις δικές τους; Δηλαδή θα δεχθούμε σε ένα πάρε – δώσε, πιθανόν, κάποιες από αυτές, αναγκαστικά, για να προχωρήσουμε;

Απάντηση: Διερωτώμαι γιατί να προδικάζουμε οτιδήποτε. Αξιολόγηση γίνεται σε κάθε συνάντηση που έχω με τον κ. Ταλάτ πρόσωπο με πρόσωπο. Επαναφέρει κι εκείνος επαναφέρω κι εγώ διχαστικά στοιχεία των συνομιλιών και αυτό θα γίνεται μέχρι το τέλος. Δεν καθόμαστε εκεί μιάμιση ώρα ο Ταλάτ και ο Χριστόφιας και κουβεντιάζουμε απλώς έτσι. Μπαίνουμε σε βάθος και ασφαλώς πιστεύω ότι μπορούν να γίνουν μετακινήσεις. Βεβαίως θέλω να τονίσω ακόμη μια φορά ότι εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι παράγοντες δεν πείσουν την Τουρκία ότι ο κ. Ταλάτ είναι ο διαπραγματευτής και θα πρέπει να είναι απόλυτα ελεύθερος να διαπραγματευθεί, τότε τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Κατά συνέπεια, τονίζω ακόμη μια φορά ότι δεν θεωρώ ότι ο κ. Ταλάτ είναι άτεγκτος απόλυτα, άρα δεν μπορεί να γίνει κάτι. Υπήρξαν μετακινήσεις. Η αρχική στάση σε ό,τι αφορά στο θέμα της βάσης των συνομιλιών ήταν διαφορετική και ο άνθρωπος τις πλείστες τόσες φορές, όταν αναφερόμουν στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας και τις απαράδεκτες θέσεις τις οποίες αναπτύσσει, έχει τονίσει ότι είναι συνεπής σε αυτά τα οποία έχουμε συμφωνήσει: ότι το κράτος θα είναι ένα με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα, με πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Μπορεί να έχουμε και διαφορετική αντίληψη για το περιεχόμενο της πολιτικής ισότητας όπως περιγράφεται. Αυτά θα έλεγα ότι είναι όχι αφύσικο, στο τέλος της ημέρας. Συζητούνται και θα συνεχίσουν να συζητούνται μέχρι το τέλος. Κατά συνέπεια, δεν μπορώ να πω τώρα ότι εμείς θα μείνουμε εντελώς αμετακίνητοι και τίποτε δεν συζητούμε. Είπα ότι θα υπερασπιστούμε αρχές και θα είμαστε και ευέλικτοι. Υπάρχουν ζητήματα στα οποία μπορούμε κι εμείς να είμαστε ευέλικτοι. Θα μου πείτε ποια είναι τα ζητήματα αυτά; Μα δεν διαπραγματευόμαστε εδώ. Εκεί διαπραγματευόμαστε και χρειάζεται προσοχή. Σ' αυτό θέλω να σας πω ότι ο κυπριακός λαός, ενώ τυγχάνει της απόλυτης δικής μου εμπιστοσύνης και σεβασμού, δεν μπορώ μετά από κάθε συνεδρία να λέω: ξέρετε, είπαμε αυτά τα πράγματα – κρίνετέ μας. Είπαν εκείνα – κρίνετέ τους. Αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση. Αυτό είναι διαπραγμάτευση με τον κόσμο δια των Μέσων Επικοινωνίας. Βεβαίως μπορεί να βολεύει τα Μέσα Επικοινωνίας, έχει ενδιαφέρον, είναι είδηση, αλλά αντιλαμβάνεστε ότι εμείς πρέπει να λειτουργήσουμε υπεύθυνα. Η τύχη του κυπριακού λαού κρέμεται από αυτές τις συνομιλίες και το εννοώ αυτό διότι όσο περνά ο καιρός και αποτυγχάνουμε τα επί του εδάφους τετελεσμένα βαθαίνουν και ολοκληρώνονται. Ξέρετε πόσο μεγάλες δυσκολίες αντιμετωπίζουμε τώρα για το κεφαλαιώδες θέμα που ακούει στο όνομα περιουσίες; Ένεκα των τετελεσμένων που έχουν δημιουργήσει συνειδητά οι προκάτοχοι του κ. Ταλάτ, για παράδειγμα ο κ. Ντενκτάς και η Τουρκία. Και πρέπει να δούμε πώς βγαίνουμε από αυτό το λαβύρινθο.
Επαναλαμβάνω ότι εμείς εμμένουμε σε αρχές και θα εμμείνουμε σε αρχές και ελπίζω στο τέλος να βρούμε κοινή γλώσσα.

Ερώτηση: Λέτε για τις προσπάθειες που κάνετε στο Κυπριακό, ενημερώνετε λεπτομερώς – εξ όσων μας είπατε – το Εθνικό Συμβούλιο, εξηγάτε ότι δεν γίνονται παραχωρήσεις, ωστόσο ακούμε από πολιτικούς παράγοντες, ακόμα και από κόμματα να λένε ότι οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε ένα αδιέξοδο ή ακόμα και σε κακή λύση, προσθέτοντας πολλές φορές ότι γίνονται αποδεκτές και θέσεις των Τούρκων.

Απάντηση: Σας ρωτώ και πείτε μου πόσο υπεύθυνο είναι όταν ένας εθνοσύμβουλος παίρνει ένα συγκεκριμένο χαρτί που κάνει μιαν ανάλυση και ορίζεται με τη δική του συμμετοχή συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου για τις 10 του Μάρτη για να συζητήσει αυτά τα θέματα και ακούμε τη θέση του και τον «αφορισμό» του, όποιος κι αν είναι αυτός, από τα Μέσα Επικοινωνίας πριν τις 10 Μαρτίου. Επιτέλους, λέω ότι πρέπει να σοβαρευτούμε. Είναι βαριά κουβέντα αυτή που λέω, αλλά την εννοώ. Ή θα σεβαστούμε το Εθνικό Συμβούλιο και το ρόλο του ή να ξέρει και ο Πρόεδρος τι γίνεται στο τέλος της ημέρας. Αν ερχόμαστε εδώ για το θεαθήναι και να αποκομίζουμε επιχειρήματα, σε εισαγωγικά, για να πολεμούμε τον Πρόεδρο και την Κυβέρνηση, είναι καλά να το γνωρίζουμε αυτό.

Ερώτηση: Θα ήθελα μια μικρή διευκρίνιση πριν θέσω το ερώτημά μου στο θέμα της εσωτερικής διακυβέρνησης. Είπατε προηγουμένως ότι στο Υπουργικό Συμβούλιο δεν παρουσιάζετε θέσεις από το κόμμα από το οποίο προέρχεστε. Αν δεν κάνω λάθος, όμως, στην παρουσίαση των προτάσεων του Υπουργείου Παιδείας δίπλα από τον κ. Υπουργό ήταν ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ. Δεν ξέρω σε τι εξυπηρετούσε αυτό. Και το βασικό μου ερώτημα: είπατε προηγουμένως ότι σέβεστε τον κυπριακό λαό και την άποψή του. Είναι πολιτικά ορθό -όχι νομικά, γιατί έχετε το δικαίωμα, βεβαίως, στο πλαίσιο της εκτελεστικής εξουσίας- να αγνοείτε τι θέλει η πλειοψηφία του κυπριακού λαού; Για παράδειγμα για το Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, έστω κι αν έχετε την προσωπική σας άποψη, όταν βλέπετε ότι όλος ο υπόλοιπος κόσμος, πλην των οπαδών του ΑΚΕΛ και εσάς προσωπικά, έχει διαφορετική άποψη, δεν θα έπρεπε να αναθεωρήσετε;

Απάντηση: Οι Υπουργοί κάνουν συχνές επισκέψεις σε ηγέτες των κομμάτων και πάρα πολλές φορές εσείς οι ίδιοι ρίχνετε το αγκίστρι να βγάλετε κάτι από τους Υπουργούς την ώρα που ίστανται δίπλα από τους ηγέτες των κομμάτων. Δεν υπήρχε, βεβαίως, καμιά σκοπιμότητα. Εν πάση περιπτώσει, επαναλαμβάνω αυτό που είπα: θα συμβεί ο όποιος Υπουργός την ώρα που συναντάται με κάποιον ηγέτη -εγώ τον θυμάμαι δίπλα από τον Νίκο Αναστασιάδη που έκανε δηλώσεις, για παράδειγμα, και όχι δίπλα από τον Άντρο Κυπριανού- να κάνει δηλώσεις ή να τον ρωτήσουν οι δημοσιογράφοι. Εγώ συνήθως σε ορισμένες περιπτώσεις λέω «δεν είναι ώρα». Αλλά, εν πάση περιπτώσει, άνθρωποι είμαστε. Ερωτάται και, από σεβασμό προς το δημοσιογράφο, ο Υπουργός απαντά. Τι το κακό είναι αυτό; Αλλά, εν πάση περιπτώσει, απορρίπτω την ιδέα ότι ο Υπουργός είχε δίπλα του τον Άντρο Κυπριανού για να κάνει δηλώσεις που σχετίζονται με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Σε ό,τι αφορά στο άλλο ζήτημα, θέλω να επαναλάβω με έμφαση ότι αυτή η Κυβέρνηση, αυτός ο Πρόεδρος είχε εκλεγεί με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο μπήκε μπροστά στον κυπριακό λαό. Εάν τα διάφορα κόμματα, εκ των υστέρων -διότι δεν μου έθεσε κανένα τέτοιο θέμα, τέτοιον όρο ο Μάριος Καρογιάν για να υποστηρίξει την υποψηφιότητά μου, ούτε ο Γιαννάκης Ομήρου, για να είμαστε εντάξει, ούτε κανένας άλλος μου έθεσε τέτοιο, ούτε ο κυπριακός λαός. Και γιατί θα πρέπει να πάρω τεκμήριο τώρα ότι ο κυπριακός λαός θέλει αυτό, γιατί οι ηγεσίες των κομμάτων κρίνουν σκόπιμο και για λόγους προεκλογικούς – εγώ θέλω να είμαι ξεκάθαρος- να εγείρουν ένα τέτοιο θέμα και να έχουν τέτοια απαίτηση; Εγώ θα ακολουθήσω τη γραμμή των δύο προηγούμενων προέδρων. Όσο συνομιλώ για λύση στο Κυπριακό δεν θα κάνω τέτοιες αιτήσεις. Κι ας με κρίνει ο κυπριακός λαός. Εγώ είμαι στην κρίση του κυπριακού λαού καθημερινά. Και δεν θεωρώ ότι παθαίνει κανένα κακό η πολιτική άμυνας και ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τις περισσότερες πρωτοβουλίες είναι χωρίς τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ, χωρίς το Συνεταιρισμό για την Ειρήνη που τις λαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και τις πολιτικές, ακόμη και σε θέματα ειρήνευσης. Από την άλλη, εγώ συμφωνώ με τον προκάτοχό μου, τον Τάσσο Παπαδόπουλο, ότι μια τέτοια κίνηση αυτή την ώρα, ενώ κάνουμε συνομιλίες και θα κριθεί η Τουρκία, θα θεωρηθεί κίνηση σκοπιμότητας. Διότι είναι γνωστό ότι θα προβάλει βέτο η Τουρκία. Και γιατί δεν κάνετε κάτι για να στριμώξετε την Τουρκία; Μα ο στόχος είναι απλώς να στριμώξουμε την Τουρκία; Αφού δεν θα έχουμε αποτέλεσμα και είμαι σίγουρος ότι πολλοί φίλοι της Τουρκίας θα εγερθούν και θα πουν γιατί το κάνετε, αφού ξέρετε ότι η Τουρκία θα ταχθεί εναντίον; Είναι απλώς για να ζημιώσετε την Τουρκία; Εδώ είναι τα ερωτήματα, τα οποία ο καθένας υπεύθυνα πρέπει να απαντήσει.

Ερώτηση: Μπορεί να ακούσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που της ζητά να μην ασκήσει βέτο.

Απάντηση: Να με συγχωρέσετε πάρα πολύ. Έγινε μια σκληρή δουλειά από ορισμένους αντιπολιτευόμενους την Κυβέρνηση Κύπριους ευρωβουλευτές με το ζόρι να αποσπάσουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτήν τη μικρή πλειοψηφία, την οποία απέσπασαν. Μάλιστα έστελναν και επιστολές ορισμένοι ότι ο κομμουνιστής πρόεδρος και το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ δεν θέλουν, για λόγους ιδεολογικούς. Εγώ λέω εκείνοι επίσης για λόγους ιδεολογικούς τα κάνουν αυτά τα πράγματα. Και πόση υπόσκαψη είναι να υπογραμμίζεις αυτή την ώρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι είναι κομμουνιστής αυτός και γι' αυτό δεν θέλει; Την ίδια στιγμή που και οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε αυτοί είναι πρόεδροι και πρωθυπουργοί κρατών είτε είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είτε είναι πρόεδρος της Επιτροπής, αυτόν τον κομμουνιστή τον αποδέχονται, τον συγχαίρουν για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος και γενικότερα για τις τοποθετήσεις του στο πλαίσιο των Συμβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των Συμβουλίων των Υπουργών. Πού αποσκοπούν αυτά τα πράγματα; Και να μου λένε εμένα για ιδεολογικές στρεβλώσεις; Νομίζω ότι ορισμένοι πρέπει να δουν το εαυτό τους στον καθρέφτη.

Ερώτηση: Η δική μου ερώτηση αφορά στην προσφυγική πολιτική και συγκεκριμένα τις οικογένειες εκείνες που παραπλανήθηκαν από το κράτος και έκτισαν σε τουρκοκυπριακή γη εν αγνοία τους. Στο προεκλογικό σας πρόγραμμα είχατε ρητή διαβεβαίωση ότι το θέμα αυτό θα λυθεί είτε με την παραχώρηση τίτλων ιδιοκτησίας είτε με απαλλοτρίωση της γης τους. Στο πρόγραμμα διακυβέρνησής σας, όμως, κ. Πρόεδρε, αφαιρέθηκε το συγκεκριμένο σημείο και αντικαταστάθηκε από μια γενική αναφορά. Πώς προτίθεστε να ρυθμίσετε αυτή την αδικία;

Απάντηση: Κατ' αρχάς, το πρόγραμμα διακυβέρνησης αναφέρεται σε αυτό ζήτημα και, δεύτερο, πρέπει να σας πω ότι αυτό το θέμα δεν προσφέρεται για επίδειξη. Εργαζόμαστε, γίνεται αθόρυβη δουλειά, σκληρή δουλειά και καθημερινή για την αντιμετώπιση όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά αυτού του θέματος. Μόνο αυτό μπορώ να πω. Ήδη έχουν γίνει βήματα, τα οποία είναι σημαντικά και προσπαθούμε να κάνουμε περαιτέρω βήματα για να δικαιώσουμε αυτό τον κόσμο. Πράγματι είναι αδικημένος αυτός ο κόσμος. Πράγματι. Ελπίζω να μην πει κανένας ότι είναι ο Χριστόφιας που τον αδίκησε στο τέλος της ημέρας, διότι μπορεί να τα ακούσουμε και αυτά στο τέλος.

Ερώτηση: Είπατε κι εσείς προηγουμένως ότι αυτή η διαδικασία λύσης δεν έχει αυστηρά χρονοδιαγράμματα ούτε και επιδιαιτησία. Υπάρχουν, όμως, μήπως κάποια φυσικά χρονοδιαγράμματα, κάποια χρονικά ορόσημα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σε αυτές τις συνομιλίες για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων;

Απάντηση: Υπάρχουν, αλλά εκείνοι που τους αφορούν αυτά τα ορόσημα πρέπει να επιδείξουν κατανόηση και λογική για να έχουμε λύση. Δηλαδή, αν αυτά τα ορόσημα αφορούν στην τουρκοκυπριακή πλευρά, για παράδειγμα, ή την Τουρκία, πρέπει εγώ να εξυπηρετήσω την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά ή οι ίδιοι να προσπαθήσουν να εξυπηρετήσουν τον εαυτό τους; Εδώ είναι η διαφορά και το λέω και στον κ. Ταλάτ και το λέω και δημόσια τώρα. Θα πρέπει η Τουρκία να κάνει βήματα. Η Τουρκία πρώτη μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό της. Και, βεβαίως, εάν η Τουρκία βοηθήσει τον εαυτό της, πολύ ευχαρίστως να έχουμε μια συμβιβαστική λύση η οποία -να μην επαναλάβω αυτά που είπα προηγουμένως- να στηρίζεται σε αρχές, να είναι λύση η οποία να εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμένιων και Λατίνων. Κατά συνέπεια ναι, εγώ δέχομαι ότι υπάρχουν κάποια αντικειμενικά ορόσημα, βεβαίως. Το 2010 θα έχουν εκλογές για τον ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Του λέω του φίλου μου «συν Αθηνά και χείρα κίνει, να λογικευτούμε να μπορέσουμε να έχουμε λύση». Διαφορετικά δεν μπορώ να υψώσω τα χέρια για να έχουμε λύση χάριν των χρονοδιαγραμμάτων είτε της Τουρκίας είτε των φίλων της Τουρκίας είτε του κ. Ταλάτ. Λυπούμαι.

Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, να μου επιτρέψετε να σταθώ σε μια παρενθετική αναφορά σας στην εισαγωγική ομιλία που κάνατε. Αναφέρατε ότι δεν σας ικανοποιεί το επίπεδο ενότητας του εσωτερικού μετώπου. Εννοείτε το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων, τα συνεργαζόμενα στην Κυβέρνηση κόμματα ή το κόμμα της αντιπολίτευσης;

Απάντηση: Εννοώ αυτό που είπα. Εγώ δεν θέλω να ξεχωρίσω κανέναν αυτή τη στιγμή. Ο κυπριακός λαός έχει κριτήριο, βλέπει, ακούει, κατανοεί αν υπάρχουν σκοπιμότητες, από ποιους είναι οι σκοπιμότητες, γιατί γίνονται αυτά τα πράγματα. Όταν λέω δεν είμαι ικανοποιημένος από το επίπεδο ενότητας σημαίνει ότι θέλω να γίνει καλύτερο. Εάν εγώ σήμερα θα ρίξω μύδρους και να διαχωρίσω και να πω ‘ο τάδε ξέρεις έτσι, ο τάδε έτσι', συμβάλλω και εγώ στη διάσπαση αντί στην ενότητα. Και επειδή είναι και του χαρακτήρα μου να είμαι και χαμηλών τόνων και να κάνω διάλογο σε μια προσπάθεια να επιτυγχάνουμε συναίνεση, θέλω με όλο το σεβασμό να αποφύγω να αναφερθώ πολύ συγκεκριμένα. Υπάρχουν περιστατικά για το ένα, περιστατικά για το άλλο, περιστατικά για το τρίτο και λοιπά. Αυτά υπάρχουν. Χωρίς να λέω ότι δεν κάνω και εγώ λάθη. Δεν είμαι αλάθητος, ούτε και ο Πάπας δεν έχει πλέον το αλάθητο.

Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να πάω σε ένα άλλο κεφάλαιο, αυτό της οικονομίας. Μέχρι και την έγκριση των προϋπολογισμών τόσο εσείς ο ίδιος προσωπικά όσο και η Κυβέρνηση γενικότερα επέμενε ότι ο Προϋπολογισμός του 2009, όπως είχε κατατεθεί, ήταν έτοιμος να αντιμετωπίσει τις όποιες δυσκολίες, τις όποιες προκλήσεις, συνεπεία της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ένα μήνα μετά, στα μέσα Ιανουαρίου, σας είδαμε εσάς προσωπικά να προβαίνετε σε κάποιες εξαγγελίες, σε κάποιες ανακοινώσεις. Τι μεσολάβησε σε αυτό το διάστημα του ενός μηνός από την έγκριση των προϋπολογισμών μέχρι τις νεότερες αποφάσεις που πήρατε; Και μια δεύτερη πτυχή, αν θεωρείτε σήμερα λόγω αυτής της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ότι τελικά καλά έκανε η Κυπριακή Δημοκρατία και εντάχθηκε στη Ζώνη του Ευρώ;

Απάντηση: Πρώτον, ο προϋπολογισμός καταρτίστηκε όπως ξέρετε, όπως συνήθως, πριν το Σεπτέμβρη και τον εγκρίναμε εκείνη την περίοδο. Τότε είχαμε τα 'προπόνια' της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ουδείς προέβλεπε, ούτε και οι μεγαλύτεροι οικονομολόγοι του κόσμου και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Διεθνής Τράπεζα, ότι η κρίση αυτή θα είχε τη μορφή της χιονοστιβάδας και θα γινόταν τόσο βαθιά και τόσο ευρεία.
Ακόμα και τον Οκτώβρη η ΕΕ, στη βάση των δεδομένων της τότε εποχής, πήρε ορισμένες αποφάσεις. Τις οποίες αναθεώρησε το Δεκέμβριο, τις οποίες αναθεωρεί το Μάρτιο και τις οποίες είμαι σίγουρος θα αναθεωρήσει και τον Ιούνιο στις Συνόδους Κορυφής. Ξεκίνησαν από μικρά ποσά και τώρα πάνε στα 30 δισεκατομμύρια ευρώ και στα 300 δισεκατομμύρια ευρώ και στα 500 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι ταγοί του καπιταλισμού, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία, δεν ξεκίνησαν με τα ίδια μέτρα. Τώρα τους παρασύρει χείμαρρος και ο κ. Ομπάμα επικαλείται, δεν ξέρω τι επικαλείται, για να λύσει τα προβλήματα. Και έχει αλλάξει και προγράμματα και πολιτικές.
Θέλω να πω στον κυπριακό λαό ότι εμείς, συγκριτικά, καλά την έχουμε. Ο κόσμος χάνεται. Εμείς εδώ έχουμε θετικά πρόσημα, ακόμα και αυτή τη στιγμή. Δεν θα προβλέψω για το σύνολο, αλλά ως τώρα έχουμε 2,5% ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο. Λοιπόν, δεν μπορεί να μείνει το ίδιο, μπορεί να είναι λιγότερο, μπορεί δεν ξέρω και εγώ τι στο τέλος της ημέρας. Αλλά, με τα μέτρα που πήραμε ακριβώς αναχαιτίσαμε κάθετη πτώση. Και θα αναχαιτιστεί, να είσαστε σίγουροι. Θα έχουμε θετικό πρόσημο. Δεν ξέρω πόσο θα είναι. Και προπάντων θα έχουμε τη δυνατότητα να υλοποιούμε αυτά τα φιλόδοξα κοινωνικά προγράμματα. Αυτή την ώρα ο πληθωρισμός είναι 0,66. Ήταν 4,4. Βεβαίως οφείλεται στην πτώση της τιμής του πετρελαίου. Είναι λογικό, είναι φυσιολογικό, γι' αυτό και ανέβαινε με αυτόν τον τρόπο. Οι Κύπριοι ως τώρα, επαναλαμβάνω, γενικά έχουν καλές δυνατότητες. Προσπαθούμε αυτές τις καλές δυνατότητες να τις διατηρήσουμε και ελπίζω ότι θα τις διατηρήσουμε.
Όμως, θέλω να κάνω και μια έκκληση την ίδια ώρα. Ακούσατε πόσα μέτρα ήδη εφαρμόζουμε και θα εφαρμόσουμε στην πορεία. Δεν γίνεται οι πάντες τώρα να λένε ‘θέλω, θέλω', είτε επιχειρηματίες είναι είτε ιδιώτες είναι. Βεβαίως θέλουμε όλοι. Πρέπει να αρθούμε και στο ύψος των περιστάσεων. Πάρα πολλές φορές η Κύπρος δέχτηκε κτυπήματα και επεδείχθη μία κοινωνική συναίνεση θαυμαστή, πρέπει να πω, και ξεπεράσαμε τα προβλήματα. Εκείνο που εγώ λέω είναι ότι εκείνοι που έχουν ανάγκη θα καλύπτονται. Αλλά από την άλλη, ας μην απλώνουμε τα χέρια μας εκεί που δεν φτάνουν. Πρέπει να προσέξουμε. Να υπάρξει κάποια συγκράτηση επιτέλους. Δεν καλώ τον κόσμο να σφίξει τα ζωνάρια. Το λέω με όλη την ειλικρίνεια. Αλλά και η υπερκατανάλωση τί χρειάζεται μέσα σε τέτοιες συνθήκες; Από εκείνους που μπορούν να κάνουν υπερκατανάλωση. Γιατί υπάρχουν και εκείνοι που μόλις μπορούν να κάνουν κατανάλωση και υπάρχουν και εκείνοι που διερωτώμαι αν μπορούν να κάνουν κατανάλωση. Και αυτούς έχουμε στο κέντρο της προσοχής μας και θα τους έχουμε στο κέντρο της προσοχής μας. Κατά συνέπεια, τί άλλαξε; Αλλάζει η πορεία της οικονομικής κρίσης. Γίνεται βαθύτερη, γίνεται χειρότερη, γίνεται καταστροφική. Και έχουμε και εμείς τις επιπτώσεις μας.

Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, να μου επιτρέψετε να εστιάσω σε ένα πολύ συγκεκριμένο θέμα, στο οποίο είχατε αναφερθεί ακροθιγώς. Είναι η τομή στο ενεργειακό τοπίο, όπως το έχετε καθορίσει. Αναφέρομαι στην έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο και θέλω να σχολιάσετε τις αντιδράσεις που ακούγονται από την αντιπολίτευση σε ό,τι αφορά στον τρόπο της έλευσης, στις διαβουλεύσεις που γίνονται από την Κυβέρνηση με κυβερνήσεις και όχι με ιδιωτικές εταιρείες.

Απάντηση: Κατ΄ αρχάς να πω ότι έχουμε καθυστερήσει στον τομέα αυτό διαχρονικά. Αυτό πρέπει να το παραδεχθούμε. Και θέλουμε εμείς να επιταχύνουμε. Θέλω να σας διαβάσω κάτι το οποίο αφορά, ακριβώς, την προτελευταία συνεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το Δεκέμβρη, στις Βρυξέλλες. Ξέρετε ότι η ΕΕ για πολλά χρόνια τα είχε με τις κρατικές, τέλος πάντων, δραστηριότητες και προτιμούσε πάντοτε τον ιδιωτικό τομέα. Μέχρι σημείου, ας πούμε, που πήρε και αποφάσεις και έβαλε και συγκεκριμένους όρους και οδηγίες. Τώρα είδαμε όλοι τα δύο στενά. Και έρχεται η ΕΕ να αναθεωρήσει πολιτικές. Μια από αυτές είναι και η στροφή στη δυνατότητα των κυβερνήσεων να αγοράζουν ακόμα και τράπεζες, προσέξετε, να κρατικοποιούν, να εθνικοποιούν τράπεζες.
Και λέει εδώ: «τη χρήση για το 2009 και το 2010 των συνοπτικών διαδικασιών στο πλαίσιο των οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις που αιτιολογείται από τον έκτακτο χαρακτήρα της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης, προκειμένου να μειωθεί από 87 σε 30 ημέρες η διάρκεια διαδικασίας υποβολής προσφορών και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται περισσότερο όσον αφορά τα μεγάλα δημόσια προγράμματα».
Άρα η ίδια η ΕΕ έρχεται τώρα και δεν έχει κανένα πρόβλημα τα κράτη να συνομιλούν μεταξύ τους και να συνάπτουν συμφωνίες, ιδιαίτερα στα ενεργειακά ζητήματα. Μα καλά, η Γερμανία με τη Ρωσία δεν έχει κάνει ειδικό πρόγραμμα ανεφοδιασμού φυσικού αερίου ως κράτος; Και άλλες χώρες ξεχωριστά; Και προσπαθεί και η ΕΕ βεβαίως να δημιουργήσει περισσότερους αγωγούς για να απεξαρτηθεί όσο γίνεται περισσότερο από μία μόνο αγορά.
Συνεπώς, τίποτε μεμπτό δεν υπάρχει και εμείς θα συνεχίσουμε αυτή την πολιτική και τις προσπάθειες μας, μέσω της ΑΗΚ, να γίνει η δουλειά της Κύπρου, διότι η ΕΕ έδειξε κατανόηση και είμαστε αναδυόμενη αγορά. Άρα μπορούμε να προβούμε σε αυτές τις κινήσεις επειδή η πολιτική μας είναι πολύ γνωστή. Δεν είναι πολιτική κρατικοποίησης, αλλά είναι πολιτική στήριξης του δημόσιου τομέα και του ημιδημόσιου τομέα, μάλιστα θα πάμε μέσω της Αρχής Ηλεκτρισμού.

Ερώτηση: Υπό το φως της καθημερινής έντονης κριτικής που ασκείται στον Υπουργό Παιδείας, ιδιαίτερα από τα κόμματα της Κυβέρνησης, θεωρείτε πως ο Υπουργός θα καταφέρει να υλοποιήσει το πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης; Θα ήθελα επίσης να ρωτήσω, κατά πόσο θα πηγαίνατε μαζί με τον Υπουργό Παιδείας στον Αρχιεπίσκοπο για καφέ, τον Φεβρουάριο του 2008, αν είχατε ξανά αυτή την ευκαιρία;

Απάντηση: Για καφέ στον Αρχιεπίσκοπο θα μπορούσα να πηγαίνω καθημερινά. Σε κάθε όμως περίπτωση ο διορισμός των Υπουργών με βάση το Σύνταγμα εμπίπτει στις δικαιοδοσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η επιλογή μου για το Υπουργείο Παιδείας ήταν ο Ανδρέας Δημητρίου, ο οποίος και τυγχάνει της πλήρους εμπιστοσύνης μου. Ο Ανδρέας Δημητρίου δεν θα υλοποιήσει από μόνος του το Πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Είναι συνολικά η Κυβέρνηση που θα υλοποιήσει το εν λόγω Πρόγραμμα και ο Ανδρέας Δημητρίου έχει τη στήριξη ολόκληρου του Υπουργικού Συμβουλίου με προεξάρχοντα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το Πρόγραμμα της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης θα υλοποιηθεί, καθώς η εφαρμογή του αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την Κύπρο και το λαό της και τις επόμενες γενεές.

Ερώτηση: Επιμένω στο θέμα της ενότητας την οποία έχουμε τόσο πολύ ανάγκη, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο. Η ενότητα, ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, τραυματίζεται και αιμορραγεί. Έχετε παραδεχθεί σε πολλές περιπτώσεις ότι υπάρχει όντως πρόβλημα, ιδιαίτερα από τη στιγμή που κόμματα, τα οποία οφείλουν να σας στηρίξουν, εκτοξεύουν βολές εναντίον της Κυβέρνησης. Ίσως θα έπρεπε αυτά τα κόμματα να ξαναδιαβάσουν το προεκλογικό σας πρόγραμμα; ΄Η μήπως θα έπρεπε να προχωρήσετε ο ίδιος σε πρωτοβουλίες για να πετύχετε την καλύτερη δυνατή συναίνεση μεταξύ των κομμάτων που σας υποστηρίζουν;

Απάντηση: Και οι δύο επιλογές στις οποίες αναφερθήκατε μπορούν κάλλιστα να εφαρμοστούν. Έχω ανοικτό διάλογο με τους ηγέτες των κομμάτων, ένα διάλογο ο οποίος θα συνεχιστεί. Για ζητήματα, ωστόσο, που αφορούν τομές οι οποίες πρέπει να γίνουν στην κοινωνία, τομές που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, είμαι αποφασισμένος να προχωρήσω στην υλοποίηση τους. Ελπίζω πως δεν θα συναντήσουμε προβλήματα όταν έλθει ο χρόνος για ψήφιση των σχετικών Νομοσχεδίων από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Είμαι υπέρ του διαλόγου, της συναίνεσης και της σύνεσης και θέλω να πιστεύω ότι πολλά από τα φαινόμενα τα οποία παρατηρούνται σήμερα θα παραμεριστούν. Είναι αλήθεια πάντως πως με ανησυχεί το επίπεδο της ενότητας στο εσωτερικό μέτωπο.

Ερώτηση: Από το Νοέμβριο πολιτικοί αναλυτές μιλούσαν για κρίση και προέβλεπαν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα έπεφτε στο 2%. Την ίδια εποχή ο Υπουργός Οικονομικών υπέβαλλε προϋπολογισμό με ρυθμό ανάπτυξης το 3,7%. Υπήρχαν κάποια στοιχεία που δεν μπορούσε να δει ο Υπουργός Οικονομικών και τα οποία έβλεπαν οι οικονομικοί αναλυτές; Θα ήθελα παράλληλα να ρωτήσω κατά πόσο ήταν σωστή η ένταξη μας στο ευρώ όταν αυτή έγινε;

Απάντηση Προέδρου της Δημοκρατίας: Η δική μας η θέση δεν ήταν να μην ενταχθεί η Κύπρος στη ζώνη του ευρώ αλλά να ενταχθεί κατά τη φετινή χρονιά. Είναι γεγονός, ωστόσο, πως ένεκα της οικονομικής κρίσης αποδεικνύεται πως ήταν καλύτερα που έγινε πέρυσι η ένταξη μας στη ζώνη του ευρώ.

Απάντηση Υπουργού Οικονομικών: Τον περασμένο Σεπτέμβριο η πρόβλεψη για το ρυθμό ανάπτυξης ήταν 3,7% και για την υπόλοιπη Ευρώπη 2%. Το Δεκέμβριο η υπόλοιπη Ευρώπη είχε πρόβλεψη για πλην 2%, άρα υπήρχε πρόβλεψη για μείωση της τάξης του 4%. Εμείς αναθεωρήσαμε την πρόβλεψή μας προς το 2%, κάτι το οποίο έχει μια μορφή στόχου για την Κυβέρνηση. Ο προϋπολογισμός καταρτίστηκε πάρα πολύ σωστά, καθώς προβλέψαμε και εμείς την επιβράδυνση. Όντως, οι εξωγενείς διεθνείς συνθήκες έχουν φέρει τα πράγματα σε πολύ χειρότερο σημείο από αυτό που προβλέπαμε. Ο προϋπολογισμός αποτελούσε ουσιαστικά μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική με σκοπό την τόνωση της οικονομίας. Παράλληλα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις, ο Πρόεδρος και η Κυβέρνηση έχουν ανακοινώσει και υλοποιούν δύο επιπρόσθετα έκτακτα πακέτα στήριξης της οικονομίας.

Ερώτηση: Μας είχατε υποσχεθεί μια ήσυχη κοινωνία και μια ανανεωμένη Κυβέρνηση. Βλέπουμε, όμως, μόνο μια γυναίκα στο Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ δεν βλέπουμε νέους ανθρώπους σε θέσεις κλειδιά. Έχουμε δει ακόμη και συνταξιούχους να λαμβάνουν θέσεις κλειδιά. Θα ήθελα επίσης να ρωτήσω τι μέτρα προτίθεστε να λάβετε για να γίνει πιο παραγωγική και πιο αποτελεσματική η Δημόσια Υπηρεσία;

Απάντηση: Σε ό,τι αφορά το θέμα του διορισμού των γυναικών έχετε δίκαιο. Μία γυναίκα είναι μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ μία ακόμη γυναίκα κατέχει νευραλγικό πόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από δική μας εισήγηση. Πρόκειται όντως για μια αδυναμία. Δεν είναι, ωστόσο, δίκαιο να λέγεται ότι διορίζουμε ηλικιωμένους σε θέσεις κλειδιά. Υπήρξαν όντως περιπτώσεις κατά τις οποίες συνταξιούχοι προερχόμενοι από τη Δημόσια Υπηρεσία ή από τον τομέα της Παιδείας διορίστηκαν σε σημαντικές θέσεις γιατί κρίθηκαν κατάλληλοι. Υπάρχουν πολλοί συνταξιούχοι οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν πολλά σε διάφορους τομείς χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο διορισμός συνταξιούχων αποτελεί την πολιτική μας. Συμφωνώ πως πρέπει να γίνονται συνεχώς προσπάθειες για το διορισμό νέων ανθρώπων στις Κρατικές Υπηρεσίες.
Σε ό,τι αφορά τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας πρέπει να τονίσω ότι γίνονται μεγάλες προσπάθειες. Πέρα από τις συσκέψεις τις οποίες έχω με τους Γενικούς Διευθυντές των Υπουργείων, με σκοπό την αύξηση της αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Υπηρεσίας, καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες για απλοποίηση διαδικασιών. Συναντούμε, όμως, μπροστά μας συνταγματικά προβλήματα. Εάν για παράδειγμα ήταν αποκλειστικά στο χέρι μου, θα απλοποιούσα πολύ περισσότερο διαδικασίες που έχουν να κάνουν με τις προσφορές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα γίνονται προσφορές και διαγωνισμοί. Από τη στιγμή, ωστόσο, που ένας προσφοροδότης ο οποίος δεν παίρνει την προσφορά μπορεί να απευθυνθεί σε δύο αρχές, όπως η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών και το Ανώτατο Δικαστήριο, αντιλαμβάνεστε ότι προκαλείται μεγάλη καθυστέρηση η οποία μπορεί να ξεπερνά τον ένα χρόνο. Είναι κατά συνέπεια προφανές πως πέρα από τις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυβέρνηση συναντούμε εμπόδια, τα οποία προέρχονται από τις ίδιες τις διαδικασίες.
Υπάρχουν, για παράδειγμα, συνέχεια φωνές για ελλείψεις στον τομέα της Υγείας. Ο Υπουργός Υγείας δίνει καθημερινές μάχες και σε αρκετές περιπτώσεις τίθεται αντιμέτωπος με τις ίδιες διαδικασίες που ακολουθούνται από τη Δημόσια Υπηρεσία. Δεν μέμφομαι τις διαδικασίες, αλλά θεωρώ πως ο καθένας από εμάς πρέπει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Είναι αναγκαίο να προσφέρουμε όσο το δυνατό περισσότερο. Δεν είμαι της άποψης ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πρέπει να εργάζονται τόσες ώρες όσες εργάζεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Σε κάθε όμως περίπτωση, κατά τις ώρες που εργαζόμαστε θα πρέπει να είμαστε συνεπείς και αποτελεσματικοί. Ασθενής, για παράδειγμα, μου εξέφρασε παράπονο ότι επισκέφθηκε Νοσοκομείο λόγω προβλήματος υγείας που αντιμετώπιζε και αναγκάστηκε να περιμένει στις Πρώτες Βοήθειες για τρεις ώρες, καθώς οι γιατροί καθόντουσαν και κουβέντιαζαν. Έπρεπε να περιμένει την αλλαγή της βάρδιας, προκειμένου να εξεταστεί ο εν λόγω ασθενής. Αυτά τα φαινόμενα πρέπει να τερματιστούν. Επικαλούμαι λοιπόν την υπευθυνότητα και το φιλότιμο όλων μας. Εύχομαι και ελπίζω να έχουμε στο μέλλον καλύτερα αποτελέσματα.

Ερώτηση: Το προεκλογικό σας σύνθημα ήταν για μια δίκαιη κοινωνία, ωστόσο δέχεστε επικρίσεις ότι υπάρχει αδράνεια στο θέμα της ακρίβειας, δέχεστε επικρίσεις για θέματα αναξιοκρατίας. Πώς απαντάτε σ' αυτά;

Απάντηση: Για τα θέματα της υποτιθέμενης αναξιοκρατίας εγώ δεν είδα τίποτε το συγκεκριμένο. Είναι απλώς επικρίσεις, είτε ήταν οι μεταθέσεις στην Αστυνομία είτε οπουδήποτε αλλού. Προσπαθούμε όσο γίνεται να είμαστε αξιοκράτες. Έχουν παράπονο και οι Ακελικοί, βεβαίως, διότι θεωρούν ορισμένοι άνθρωποι της Αριστεράς ότι τόσα χρόνια ήταν στη γωνιά. «Τώρα έχουμε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τι γίνεται;» λένε και εμείς απαντάμε «αξιοκρατικά εκείνος που αξίζει να ωφεληθεί και να κερδίσει, όταν διαγωνίζεται». Από εκεί και πέρα, το θέμα της πιο δίκαιης κοινωνίας είναι ένα θέμα το οποίο είναι και λίγο σχετικό. Εμείς μιλούμε για πιο δίκαιη κοινωνία, δεν μιλούμε για δίκαιη κοινωνία. Γιατί δίκαιη κοινωνία μέσα στα πλαίσια αυτού του συστήματος, κατά τη δική μου την εκτίμηση, δεν πρόκειται να υπάρξει. Είναι η δική μου εκτίμηση, είναι οι «ιδεολογικές μου στρεβλώσεις» αυτές, ας το πούμε έτσι.
Σε ό,τι αφορά στο άλλο θέμα, έχουμε προβλήματα δεσμεύσεων από την ΕΕ. Είχαμε την Επιτροπή Τιμών στην Κύπρο, η οποία έκανε χρυσή δουλειά. Στα βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης η Επιτροπή Τιμών έβαζε οροφή. Έπρεπε με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα να καταργηθεί η Επιτροπή Τιμών και να αφεθούμε, να μου επιτρέψετε να πω, στο έλεος του ανταγωνισμού. Πότε λειτουργεί ο ανταγωνισμός ευνοϊκά για τον κόσμο, εγώ δεν κατάλαβα ακόμα, να σας πω την αλήθεια. Προσπαθούμε να πιέσουμε συνεχώς, με δηλώσεις των Υπουργών, με τοποθετήσεις, με απειλές εκεί που μπορούμε, να εκδίδουμε διατάγματα, αλλά είναι δεμένα τα χέρια μας. Έχω κατά νουν, και πιστεύω ότι στο τέλος η ΕΕ ίσως να υποχρεωθεί να το κάνει, τουλάχιστον να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη, στις Κυβερνήσεις, σε ορισμένα είδη πρώτης ανάγκης, για παράδειγμα το γάλα, το ψωμί, να μπορούν να εκδώσουν ένα διάταγμα. Έχω πλήρη επίγνωση του τι γίνεται, αγχώνομαι και αγωνιώ και πιέζω και τους Υπουργούς συνέχεια να κάνουν δηλώσεις και να παίρνουν όλα τα μέτρα που είναι δυνατό να πάρουν. Αλλά, δυστυχώς, εκείνο που θα ήθελα να γίνει δεν μπορεί να γίνει, δηλαδή να επεκτείνουμε πέρα από τα καύσιμα και το γκάζι τη δυνατότητα να έχει λόγο άμεσο και να εκδίδει διατάγματα η Κυβέρνηση και να λέει «αυτή είναι η τιμή για το δοσμένο προϊόν». Είπα και προηγουμένως, είναι το γάλα, το ψωμί, τα φάρμακα, όπου προσπαθούμε να βρούμε κοινή γραμμή με τους φαρμακέμπορους και τους φαρμακοποιούς, είναι τα παιδικά είδη. Δεν μπορείς αυτά τα πράγματα να τα κάνεις.

Ερώτηση: Θεωρείτε την Κυβέρνησή σας άτυχη λόγω συγκυριών όπως η ανομβρία, το πετρέλαιο που έφτασε στα 150 δολάρια, η κρίση, τα αστυνομικά αποστήματα, η σήψη όπως έχετε πει ο ίδιος, το πλοίο Μόντσεγκορσκ πρόσφατα, και λοιπά;

Απάντηση: Ασφαλώς δεν την θεωρώ τυχερή. Το ερώτημα είναι, αυτά είναι αντικειμενικά και έξω από τη δική μας βούληση και θέληση; Η Κυβέρνηση αυτή πρέπει να κριθεί από το πώς χειρίζεται αυτά τα πράγματα. Αν τα χειρίζεται σωστά, αν τα χειρίζεται με δεξιοτεχνία και αν με τους χειρισμούς η Κύπρος προχωρεί μπροστά ή πάει πίσω. Η δική μου η εκτίμηση, σεμνά το λέω, είναι ότι πάμε μπροστά, γιατί πιστεύω ότι και στο θέμα του πλοίου και στο θέμα της ανομβρίας και της μεταφοράς νερού, σε χρόνο ρεκόρ έχουμε πάρει τα μέτρα μας. Και στο θέμα της οικονομικής κρίσης αντιμετωπίζουμε σωστά και αποτελεσματικά τα πράγματα. Δόξα τω λαώ, να πούμε.

Ερώτηση: Πρώτο, θεωρείτε αδικαιολόγητο όλο τον πανικό που έδωσε πολλή τροφή σε τηλεοπτικά παράθυρα για το θέμα της αλλαγής των βιβλίων της Ιστορίας και επηρέασε αρκετά τον κόσμο της Κύπρου; Δεύτερο, είσαστε αποφασισμένος, παρά τις τόσες φωνές που ακούστηκαν, να βάλετε μια τάξη στην Αστυνομία γιατί κάπου ο κόσμος έχασε την εμπιστοσύνη του;

Απάντηση: Για το δεύτερο, νομίζω φαίνεται ότι είμαστε αποφασισμένοι να βάλουμε τάξη αλλά είναι ευκαιρία να πω ότι δεν συμφωνώ ότι αποδιοργανώσαμε την Αστυνομία. Δεν απαντώ σε εσάς. Απαντώ σε άλλους μέσω σας. Από την ημέρα που έγινε η αναδιοργάνωση, η ΥΚΑΝ έχει φοβερές επιτυχίες, για παράδειγμα. Θα μπορούσε και με τους προηγούμενους και με τους σημερινούς και εγώ πιστεύω έχει κανονικότατες και ωραίες επιτυχίες. Και το σύστημα των πληροφοριών δεν θίγηκε καθόλου. Μπαίνει μια τάξη και θα συνεχίσει να μπαίνει τάξη στην Αστυνομία. Τώρα να πω ότι όλα θα γίνουν όμορφα, ωραία και αγγελικά; Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με τις δυσκολίες, να προσπαθούμε να τις ξεπεράσουμε, να γινόμαστε όσο γίνεται καλύτεροι γιατί εμείς προσπαθούμε να διορθώσουμε προβλήματα και αποστήματα δεκάδων χρόνων. Δεν είναι σημερινά τα φαινόμενα αυτά και θέλω ο κόσμος να δείξει κατανόηση. Oι απλοί άνθρωποι δείχνουν κατανόηση, να πω την αλήθεια.
Για το θέμα της Ιστορίας, εδώ πρέπει να πω ότι ίσως θα ήταν καλύτερα να μην προταχθεί το θέμα των αλλαγών στα βιβλία της Ιστορίας. Αλλαγές χρειάζονται. Ανεξαρτήτως ποιοί και πόσοι αντιδρούν και πώς αντιδρούν, αλλαγές χρειάζονται αν θέλουμε να είμαστε σύγχρονο κράτος και αν θέλουμε να δούμε με κάπως αντικειμενικό μάτι την Ιστορία μας. Ίσως θα ήταν καλύτερα να ξεκινήσουμε με τις αλλαγές στα προγράμματα γενικότερα και την ίδια ώρα να πάμε και στις αλλαγές στην Ιστορία. Αλλά διερωτώμαι: Ποιός είπε ότι θα παραγράψουμε τον αγώνα της ΕΟΚΑ και με στόμφο και μανία ότι «χύθηκε αίμα και δεν πρόκειται να αφήσουμε εμείς κανένα να το αλλάξει»; Ποιος είπε ότι εμείς θα το αλλάξουμε; Εμείς θα αμαυρώσουμε τον αγώνα της ΕΟΚΑ; Δηλαδή η συμμετοχή μου στα μνημόσυνα του Αυξεντίου, οι συναντήσεις μου με τους ηγέτες της ΕΟΚΑ της πρώτης – της δεύτερης ποτέ, διότι οι ίδιοι αμαύρωσαν την Ιστορία τους, ορισμένοι, για να είμαστε δίκαιοι – αυτό δείχνουν; Ότι αυτή η Κυβέρνηση θέλει να αγνοήσει και να αμαυρώσει τους αγώνες; Αλλά, αν και εφόσον διαπράχθηκαν λάθη η χρησιμότητα και ωφελιμότητα είναι να πούμε αυτά τα λάθη. Τρέχαμε όλοι για την Ένωση. Πού είναι η Ένωση; Πήραμε μια κολοβωμένη ανεξαρτησία. Δεν την αφήσαμε να λειτουργήσει και εμείς ευθυνόμαστε όπως και οι άλλοι, βεβαίως. Δεν την αφήσαμε να λειτουργήσει και κάποιοι συνέχισαν να αγωνίζονται για την Ένωση, την ώρα που έκαναν οι Άγγλοι την Τουρκία ενδιαφερόμενο μέρος με δικαίωμα επέμβασης στην Κύπρο. Αν αυτά όλα, οι αιματοχυσίες, οι εισβολές, οι κατοχές, είναι ατυχίες της Ιστορίας, να πούμε ότι είναι ατυχίες της Ιστορίας. Δεν είναι έτσι, με όλο το σεβασμό και την αγάπη. Αλλά δεν θα αμαυρώσουμε τίποτε, θα τιμούμε και τους αγώνες και τους ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους. Αγνοί άνθρωποι, αγνά παιδιά του λαού. Με πρώτο και καλύτερο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να το κάνει αυτό. Αλλά την ίδια ώρα έγιναν και λάθη. Έγιναν και παραλείψεις. Χάθηκαν άνθρωποι άδικα. Θα έχουμε τη δύναμη αυτούς τους ανθρώπους να τους δικαιώσουμε; Είναι αυτά τα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσει και η πολιτική ηγεσία συλλογικά και υπεύθυνα και η ίδια η Ιστορία. Αυτά έχω να σας πω για αυτά τα ζητήματα και είμαι αποφασισμένος, μέσα από ένα διάλογο συναινετικό, να προχωρήσουμε να διορθώσουμε εαυτούς για να τροχοδρομήσουμε ένα μέλλον για τα παιδιά μας καλύτερο. Ακούω, για παράδειγμα, φωνές, ότι ο «Ανδρέας Δημητρίου έθεσε θέμα συμφιλίωσης και επαναπροσέγγισης. Αίσχος! Ο Πρόεδρος να τον παύσει!» Όχι, κύριοι, αν δεν βρούμε τη δυνατότητα συμφιλίωσης και αν δεν δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις της συμφιλίωσης, τότε πρέπει να πάρουμε απόφαση ότι η διχοτόμηση είναι γεγονός και θα μας μείνει. Αλλά η διχοτόμηση είναι καταστροφή. Δεν υπάρχει περίπτωση καθαρού ελληνικού κράτους. Όλοι οι ακραιφνείς πρέπει να το κατανοήσουν αυτό. Και εκείνοι είναι που έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη απέναντι στην Ιστορία. Επειδή νιώθω κι εγώ ότι έχω ευθύνη απέναντι στην Ιστορία, θα προχωρήσω. Όχι μόνος μου, μαζί με το Υπουργικό Συμβούλιο και με όσο γίνεται περισσότερη συναίνεση με τις πολιτικές δυνάμεις.

Ερώτηση: Ποιο είναι το καταληκτικό σας σχόλιο;

Απάντηση: Το καταληκτικό μου σχόλιο είναι να σας ευχαριστήσω θερμότατα για τη συμμετοχή σας και για τα διερευνητικά ερωτήματά σας. Βεβαίως, θέλω να απευθυνθώ στον απλό άνθρωπο και πάλι. Ουδείς αλάθητος. Έχουμε τις καλύτερες προθέσεις και ένα πολύ καλά καταρτισμένο πρόγραμμα. Έχουμε την πολιτική βούληση να αγωνιστούμε στη βάση αρχών για να λυθεί το κυπριακό πρόβλημα, για συμφιλίωση με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε με τους Τουρκοκύπριους στους αιώνες που έρχονται, εκτός και αν θέλουμε να καταδικάσουμε τους εαυτούς μας στην απομόνωση, και δεν θα μας δικαιώσει κανένας, ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε στο διεθνή χώρο. Άρα, ας συναινέσουμε, ας πάρουμε απόφαση ότι με τους Τουρκοκύπριους είναι που θα ζήσουμε και βεβαίως όχι με την Τουρκία και τους οποιουσδήποτε άλλους ξένους. Να είμαστε ξεκάθαροι. Από την άλλη, καλώ το λαό σε συσπείρωση. Καλώ το λαό να δείξει κατανόηση για να υλοποιήσουμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εσωτερικής διακυβέρνησης που θα ωφελήσει τον απλό άνθρωπο, που θα τον έχει στο κέντρο της προσοχής, που θα ευνοήσει τον απλό άνθρωπο. Με αυτά θέλω να ευχαριστήσω τον κόσμο που μας παρακολούθησε σήμερα, μας είδε και μας άκουσε και εσάς βεβαίως που είστε οι μεσάζοντες για να μας ακούσει και να μας δει ο κόσμος.

Σχολιάζοντας τα όσα είπε ο πρόεδρος Χριστόφιας, ο Δημήτρης  Αλευρομάγειρος λέει τα εξής:

Φίλες και Φίλοι, Σας προωθώ τη "διακαναλικη" συνεντευξη του Προεδρου της Κυπριακης Δημοκρατίας. Τη διάβασα δύο φορές με μεγάλη προσοχή και μέ διάθεση να ειμαι επιεικής.  

1.Προφανώς και δεν εκπροσωπώ κανέναν άλλον πλήν του εαυτού μου, Διαισθανομαι ομως οτι αφουγκράζομαι  τον μέσο Ελληνα[σε Ελλάδα και Κύπρο].  

2.Αισθάνθηκα -λυπούμαι να το σημειώσω-απέραντη απογοήτευση. Και εξηγούμαι. Η απογοήτευση δεν προέρχεται κυρίως απο αυτά -τα ελαχιστα -που ειπε ο κ.Χριστόφιας, σε ευπρεπείς και θα έλεγα μή σκληρες ερωτήσεις των δημοσιογράφων αλλά κυρίως με αυτά οπού δεν είπε. Οσοι εχουν ελαχιστα ασχοληθει με αυτου του είδους τις συνεντεύξεις θα διαπιστώσουν αμέσως οτι ο κ. Χριστόφιας ηταν λαλίστατος έως υπερβολικά φλύαρος στα θέματα της εσωτερικής πολιτικής σε αντιθεση με τα θέματα που απτονται των "συνομιλιών' με τον Ταλάτ.   Το πιό απογοητευτικό όμως ειναι το "μήνυμα ' που πέρασε ο κ. Χριστόφιας. Ηταν μηνυμα απογοητευτικα ηττοπαθες . Λυπάμαι αλλα τέτοιους ηγέτες δεν τους έχει ανάγκη ο Ελληνισμός. Και για να μην κατηγορηθω για σωβινισμο και αλλες τέτοιες ανοησίες δεν θα φέρω κανενα παραδειγμα απο το παρελθον και , απο τον Ελληνικο-Κυπριακο χώρο , που θα μπορουσαμε να φέρουμε απειρα. Θα μεταφέρω το παραδειγμα των Παλαιστινιων που οπως εβλεπα σήμερα στην τηλεοραση[οχι φυσικα σε κανεναν ελληνικο ή κυπριακο σταθμό] απλα και μονον με την εισοδο της ανθρωπιστικης βοήθειας στη Γαζα , η οποία παρέκαμψε επι τέλους την ναζιστικη βαρβαρότητα της σημερινης κυβερνησης του Ισραήλ, γεματοι αυτοπεποίθηση και με το αισθημα της ηθικής [και οχι μονον] νίκης τους επι του αθλίου σημερινου ναζιστικου Ισραήλ το οποίο του δολοφόνησε πριν ένα μηνα τον ανθο της νεότητας του, με τις παλαιστηνιακές σημαίες στα χερια πανηγύριζαν οχι τοσο για τη βοήθεια αλλά για την νικη επι του σημερινου ναζισμού.   Συνέπεσε να ειχα μολις διαβάσει πριν απο αυτο την περιβόητη 'διακαναλικη' Χριστόφια και αισθανθηκα ντροπη με την σύγκριση. Και συνεχιζω να αισθανομαι ντροπη γιατι ο Ελληνισμος αξίζει καλύτερης ηγεσιας.   Και απο κάποια στγμή και ύστερα το θέμα δεν ειναι μονον Χριστόφια ,Ειναι καιαυτων που εξακολουθουν να τον στηρ'ίζουν για να φτασουμε και στην αντιδραση του Λαού η οποία επισης θα αισθανθηκε πλήρη απογοήτευση.Απόδειξη και οι αναιμικές "υποστηρίξεις'προς τον Χριστόφια ακομη και απο τα πλεον ενδοτικα δημοσιογραφικα κυπριακα οργανα.  

Δημητρης Αλευρομαγειρος