Της Αριστοτελίας Πελώνη

Δύσκολο θα είναι το καλοκαίρι για την Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν, καθώς από τη μία βλέπει την Ευρώπη να απομακρύνεται όλο και περισσότερο, ενώ στο εσωτερικό πληθαίνουν οι επικρίσεις εναντίον του για «ισλαμοποίηση» της πολιτικής του και για στροφή προς Ανατολάς και, παρά την πολιτική του κυριαρχία, η αλλαγή στην ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημαίνει, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ότι η διακυβέρνηση του κ. Ερντογάν δεν είναι πια περίπατος…

Η προνομιακή σχέση Τουρκίας – Ε.Ε. δεν βρίσκεται στο τραπέζι. Τουλάχιστον, αυτό λέει στα «ΝΕΑ» ο επίτροπος για τη Διεύρυνση Στέφαν Φούλε, ο οποίος εκφράζει μεν τον προβληματισμό του για την επιβράδυνση της ευρωπαϊκής πορείας της Αγκυρας, υποστηρίζει ωστόσο ότι η Τουρκία «δεν πρέπει να θεωρείται απλώς μια υποψήφια χώρα». Ο Σ. Φούλε σημειώνει μάλιστα πως κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει το θέμα ανοιχτό. Το ίδιο υποστηρίζει ότι κάνει και η Αγκυρα, αλλά τα κεφάλαια που είναι παγωμένα φαίνεται πως θα παραμείνουν έτσι, αν η Τουρκία δεν ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα. Αυτό τουλάχιστον κατέστησε σαφές ο Σ. Φούλε. Μιλώντας στην Κωνσταντινούπολη, στην ετήσια συνάντηση δημοσιογράφων Ε.Ε. – Τουρκίας που οργανώνει η αντιπροσωπεία της Κομισιόν στην Τουρκία, επανέλαβε ότι το κλειδί βρίσκεται στα χέρια της Τουρκίας, η οποία οφείλει να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Αγκυρας. Αν το κάνει, πρόσθεσε, «η Κομισιόν θα προτείνει το ξεπάγωμα των οκτώ κεφαλαίων». (σ.σ.: τα έχει παγώσει η Κύπρος). Για την Τουρκία, βέβαια, το κλειδί βρίσκεται στα χέρια των Ελληνοκυπρίων, καθώς, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, παίζεται ένα ιδιότυπο παιχνίδι ευθυνών (blame game). Για του λόγου το αληθές, ο Εγκεμέν Μπαγίς, υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για τις διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ενωση, επανέλαβε στη συνάντηση («ΤΑ ΝΕΑ» ήταν εκεί) ότι η ευθύνη ανήκει στην Κυπριακή Δημοκρατία, επειδή… δεν αναγνωρίζει τα κατεχόμενα… Η Αγκυρα, πάντως, ήδη στρέφει το βλέμμα της στην έκθεση προόδου της Κομισιόν, η οποία θα κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο. Ο επίτροπος είπε ότι το πακέτο των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων θα συμπεριλαμβάνεται ως θετικό βήμα στην έκθεση, ωστόσο, «μπορούσαν να είχαν γίνει περισσότερα».

Κατά Νταβούτογλου. Οπως και να ΄χει, η Ε.Ε. φαίνεται να είναι τελευταία στην ατζέντα της Τουρκίας αυτή τη στιγμή. Αυτή ήταν άλλωστε και η γνώμη των τούρκων συμμετεχόντων στη συνάντηση. Μάλιστα, στρίμωξαν τον υπουργό τους (Ε. Μπαγίς) τόσο για την ελευθερία του Τύπου, η οποία ακόμα ταλανίζεται στην Τουρκία, όσο και για τις πρόσφατες επιλογές στην τουρκική εξωτερική πολιτική, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν, αλλά και της επιθετικής στάσης απέναντι στο Ισραήλ. Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα ο τουρκικός Τύπος, ο οποίος έβριθε κολακευτικών δημοσιευμάτων για τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, τον κατηγορεί ότι παρά την έντονη κινητικότητα τα προβλήματα με τους γείτονες όχι μόνο δεν έχουν μηδενιστεί, αλλά έχουν μεγεθυνθεί… Κάποιοι, μάλιστα, εκτιμούν ότι τα σχόλια εναντίον του «εκλεκτού» του τούρκου πρωθυπουργού ενδέχεται να προέρχονται από την ίδια την κυβέρνηση.

Τουρκικές πηγές εκτιμούν ότι το καλοκαίρι θα είναι θερμό. Ηδη η κυβέρνηση Ερντογάν ανακοίνωσε την παράταση λειτουργίας της Εθνοσυνέλευσης μέχρι τις 17 Ιουλίου, λόγω του πακέτου συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που προωθεί η κυβέρνηση. Το προγραμματισμένο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου για το επίμαχο πακέτο, ωστόσο, μπορεί να λειτουργήσει μπούμερανγκ. Κι αυτό διότι αν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας- είναι το ίδιο που το 2008 αποφάσισε στο παρά πέντε να μη βάλει λουκέτο στο κυβερνών κόμμα ΑΚΡ για δραστηριότητες εναντίον του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους- ακυρώσει τα επίμαχα άρθρα που περιορίζουν τον ρόλο της δικαστικής εξουσίας, το δημοψήφισμα θα είναι «διακοσμητικό». Το κλίμα θα είναι τεταμένο το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, γεγονός που δεν αφήνει αδιάφορες ούτε την Αθήνα ούτε τις Βρυξέλλες. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν πως τον Σεπτέμβριο η τράπουλα θα ανακατευτεί, ενώ πιστεύουν πως τα χέρια του Τ. Ερντογάν θα είναι δεμένα για έναν χρόνο (όταν θα γίνουν εκλογές), καθώς δεν θα επιθυμεί να χάσει ψήφους εθνικιστών, οι οποίες φαίνεται να επιστρέφουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (CΗΡ).