The Economist: A special report on Turkey – The Davutoglu effect / Read the article in english language

Η τουρκική εξωτερική πολιτική εφαρμόζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι απλή. Από τότε που ο Ataturk οδήγησε τη χώρα στο σύγχρονο κόσμο, μακριά από το σουλτάνο, υιοθετώντας λατινικό αλφάβητο και τη κατάργηση του μουσουλμανικού χαλιφάτου, η Τουρκία οδηγήθηκε προς τη Δύση.

Δεδομένου ότι μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ (1952) και τήρησε φιλοδυτική στάση ενάντια στη Σοβιετική Ένωση, αυτό σήμανε την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Όπως οι ΗΠΑ έτσι και η Τουρκία είχαν σταθερή στάση υπερ του Ισραήλ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αγνοήσει την υπόλοιπη περιοχή που ωστόσο περιλαμβάνει χώρες της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Τα τελευταία χρόνια όλα αυτά έχουν αλλάξει. Η Τουρκία έχει υιοθετήσει τη πολιτική των “μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες” και ο άνθρωπος που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτή τη μεταστροφή είναι Ahmet Davutoğlu, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας από το 2009.

Η Τουρκία διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό (μετά τις ΗΠΑ) στο ΝΑΤΟ. Στο Ιράκ έχει ισχυρά οικονομικά και διπλωματικά συμφέροντα. Διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στη περιοχή και κερδίζει συμμαχίες εναντίον των Κούρδων του PKK. Παράλληλα οι σχέσεις της με τη Συρία, που μέχρι πρότινος ήταν ένα πρόβλημα για τη Δύση, έχουν βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό. Έχει αναπτύξει σχέσεις φιλίας με το Ιράν, που αυτό ενοχλεί τις ΗΠΑ. Έχει ενεργοποιηθεί στα Βαλκάνια, στο θέμα της Βοσνίας και στο Κόσοβο, ενώ με την Ελλάδα έχει βελτιώσει πολύ τις διμερές σχέσεις αν και το Κυπριακό παραμένει ζήτημα. Την ίδια ώρα δραστηριοποιείται και στην Αφρική που σκοπεύει να ανοίξει 12 νέες πρεσβείες. Με την Αρμενία επίσης έχει εξομαλύνει τις σχέσεις της. Έχει γίνει ενεργειακός κόμβος μεταξύ Ανατολής και Δύσης ενώ έχει συνάψει πολύ καλές σχέσεις με τη Ρωσία.

Από την άλλη, η περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση και η φιλοσοφία των ”μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες” δεν μπορεί να έχει διάρκεια στο χρόνο. Οι καλές σχέσεις με το Ιράν εξοργίζουν τις ΗΠΑ, ενώ και οι σχέσεις με το Ισραήλ δεν είναι οι καλύτερες. Το Ισραήλ μπορεί σαν χώρα να μην έχει πολλούς φίλους, ωστόσο στις ΗΠΑ συνεχίζει να έχει αρκετούς. Πέρα αυτού, η Ε.Ε δεν θέλει ουσιαστικά στις τάξεις της έναν τόσο “ισχυρό” παίκτη αλλά και με διαφορετικές αντιλήψεις από τις δικές της. Αυτός είναι και ο λόγος που η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε αναβάλλεται συνεχώς.