Της Μαρίκας Λυσιάνθη, ειδική συνεργασία με το Statesmen.gr

Τα στερνά τιμούν τα πρώτα; Ή τα εκθέτουν… Ό, τι απ’ τα δυο κι αν συμβαίνει, αρκεί για να γυρίσει τον χρόνο πίσω. Στο μακρινό 1993 και την 19η Δεκεμβρίου. Τότε που τα μέλη του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, κλήθηκαν να επιλέξουν τον νέο πρόεδρό τους.

Σε μια εξόχως πολωτική αναμέτρηση, με τον Ανδρέα Παπανδρέου να επιστρέφει θριαμβευτικά στην εξουσία, με ποσοστά… 1981, και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να κρατάει τη Νέα Δημοκρατία σχεδόν στο 40%, οι «πεφωτισμένοι» της Αριστεράς, χωρίς πλέον το ΚΚΕ δίπλα τους, δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή.

Έμειναν οριακά κάτω από το 3%, και η άλλοτε φωνή του Πολυτεχνείου και σημερινή Επίτροπος… για τα ψάρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Μαρία Δαμανάκη, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί. Αντίπαλοι για τη διαδοχή της, δυο εκ διαμέτρου διαφορετικές προσωπικότητες.

Ο ένας, δικηγόρος και μάλιστα από τους πλέον ονομαστούς της χώρας, είχε ενταχθεί στο ΠΑΣΟΚ το 1974, ο Ανδρέας… δεν τον άντεξε, παρά μόνο έναν χρόνο, και τον διέγραψε το 1975, και το 1989 («βρώμικο» ή όχι) βρέθηκε κατήγορος του Ανδρέα. Προτού σπεύσει πρώτος… να τον αθωώσει. Ήταν ο Νίκος Κωνσταντόπουλος.

Ο άλλος, ήταν Κομμουνιστής. Οικονομολόγος. Ευρωβουλευτής. Με κοψιά και λόγο επαναστάτη. Που ωστόσο, προσαρμοζόταν στις συνθήκες. Φιντέλ, που κυβερνά μέχρι τα βαθιά γεράματα, και όχι Τσε, που εκτελέστηκε προδομένος από τους συντρόφους τους. Από το ΚΚΕ, είχε βρεθεί στον Συνασπισμό. Ήταν ο Αλέκος Αλαβάνος.

Τα μέλη του Συνασπισμού επέλεξαν τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, με 600 ψήφους, έναντι 526 του Αλέκου Αλαβάνου. Κάνοντας ένα ιστορικό, μοιραίο λάθος για το μέλλον της Αριστεράς, αλλά και ειδικότερα του Συνασπισμού. Ο Κωνσταντόπουλος βρέθηκε… αποπροσανατολισμένος, όταν τον Ανδρέα τον διαδέχτηκε ο Σημίτης. Και ο Συνασπισμός, δεν μπόρεσε ποτέ να καταξιωθεί ως δύναμη αντίδρασης, ως εναλλακτική λύση, την ώρα που το ΚΚΕ παρέμενε στάσιμο.

Αν είχε εκλεγεί ο Αλέκος Αλαβάνος, το πιθανότερο είναι ότι ο δικός του Συνασπισμός θα είχε μετεξελιχθεί στην 3η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας. Ίσως και να οδηγούσε στην εκ νέου ενοποίηση της Αριστεράς. Σίγουρα πάντως, δεν θα είχε χάσει ο ίδιος τόσο χρόνο, ώστε να… αποπροσανατολιστεί με τη σειρά του, όταν έγινε αρχηγός το 2004. Δηλαδή, με καθυστέρηση 11 ετών. Και να καταλήγει σήμερα, να βγαίνει… τελευταίος, ως υποψήφιος Περιφερειάρχης Αττικής.

Εκείνες οι 74 ψήφοι που έδωσαν στον Νίκο Κωνσταντόπουλο τη νίκη, στέρησαν από την Αριστερά, και πιθανότατα από την Ελλάδα, μια «ευρωπαϊκή Αριστερά», που θα μπορούσε να αποτελέσει την ασφαλιστική δικλείδα με την κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη. Ίσως. Δεν θα ξέρουμε ποτέ.

Η Μαρίκα Λυσιάνθη είναι ιστοριοδίφης