Του Νικολάου-Κυριάκου Ζωντανού, ειδική συνεργασία με το Statesmen.gr
Ο Κώστας Λαλιώτης υπήρξε αναμφίβολα ο σημαντικότερος «επικοινωνιολόγος» της πολιτικής, στα χρόνια μετά το 1981. Το άλλοτε «θείο βρέφος», το «παιδί» που ήθελε, αλλά δεν είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου, υπήρξε η πιο συνεπής σταθερά στο ΠΑΣΟΚ, μετά τον ιδρυτή του.
Περισσότερο ακόμη και από τον Κώστα Σημίτη, που διετέλεσε Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός για οκτώ χρόνια, περισσότερο και από τον Γιώργο Παπανδρέου, που έφτασε αισίως τα έξι στην ηγεσία του Κινήματος της Αλλαγής. Ο Λαλιώτης ήταν πάντα εκεί. Ακόμη και όταν απουσίαζε. Ή είχε συγκρουστεί.
Κανενός άλλου πολιτικού η διαδρομή δεν συνδέθηκε με τέτοιο μυστικισμό, δεν παρέπεμπε σε διεργασίες πίσω από κουρτίνες και σε σκοτεινές γωνίες ακόμη πιο σκοτεινών μονοπατιών. Η Κεντροδεξιά, σε όλες τις ηγετικές εκφάνσεις της, με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, τον Μιλτιάδη Έβερτ και τον Κώστα Καραμανλή, τον έβλεπε μπροστά της.
Και στο ΠΑΣΟΚ όμως, πολλοί ήταν εκείνοι που είδαν τον Κώστα Λαλιώτη να τους φράσσει το δρόμο, να δημιουργεί προσκόμματα στη δική τους ανέλιξη. Ή, ακόμη χειρότερα, να τους ακυρώνει.
Υπήρξαν ωστόσο δυο στιγμές στη σύγχρονη πολιτική ιστορία του ΠΑΣΟΚ, που ο Κώστας Λαλιώτης έπεσε έξω. Έπεσε… πολύ έξω. Και στις δυο, κεντρικό ρόλο είχε ο Γιώργος Παπανδρέου.
Το 1996, τον Ιούνιο, στο Συνέδριο διαδοχής του Ανδρέα Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ο Κώστας Λαλιώτης συντάχθηκε με τη θέση του Άκη Τσοχατζόπουλου. «Άλλος Πρόεδρος, άλλος πρωθυπουργός», σε μια ιδιότυπη διαρχία, που ενδεχομένως αλληλοεξουδετέρωνε τον Σημίτη και τον Άκη. Και άνοιγε τον δρόμο για τον ίδιο τον Κώστα Λαλιώτη, που, κατά δήλωσή του, το 2000 θα ήταν μόλις 49 ετών.
Τελικά, ο Σημίτης κέρδισε το Συνέδριο και την ηγεσία, με τον εκβιασμό «αν δεν με ψηφίσετε για πρόεδρο, θα παραιτηθώ από πρωθυπουργός», που σήμαινε ότι το ΠΑΣΟΚ θα πήγαινε σε βουλευτικές εκλογές, όπου ο Άκης Τσοχατζόπουλος θα έχανε μετά βεβαιότητας από την Μιλτιάδη Έβερτ. Για να γυρίσει η πλάστιγγα τότε, σημαντικό ρόλο έπαιξε η παρασκηνιακή στήριξη του Γιώργου Παπανδρέου στον Κώστα Σημίτη. Τον οποίο Σημίτη, είχε στηρίξει, επίσης παρασκηνιακά, για πρωθυπουργός έξι μήνες πριν, ο Κώστας Λαλιώτης.
Περίπτωση δεύτερη: Το 2007, μετά την ήττα του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, και την έναρξη της δεύτερης πρωθυπουργικής θητείας του Κώστα Καραμανλή, ο Γιώργος Παπανδρέου αμφισβητήθηκε από τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Και ενώ αρχικά φαινόταν χαμένος από το χέρι, κατάφερε να επιβιώσει, να κρατήσει το «μαγαζί», και δυο χρόνια αργότερα να κερδίσει και τον Καραμανλή, ώστε να γίνει ο ίδιος «βασικός μέτοχος» του Μαξίμου.
Σε εκείνη την εσωκομματική μάχη, ο Κώστας Λαλιώτης, με επιστολή του στον Γιώργο Παπανδρέου, που δημοσιεύει και στο βιβλίο του «Η Πυξίδα», τον προέτρεπε ουσιαστικά να παραιτηθεί υπέρ του Ευάγγελου Βενιζέλου, και να διατηρήσει ακέραιο το κεφάλαιό του για τη Σοσιαλιστική Διεθνή, ή κάποιον διεθνή ρόλο.
Οι δυο «λάθος αναγνώσεις» της πραγματικότητας από τον Κώστα Λαλιώτη, έχουν με τη σειρά τους… διπλή ανάγνωση: Έπεσε πράγματι έξω; Ή απλώς, η πραγματικότητα ακύρωσε το «μεγάλο σενάριο»; Γιατί, αν το 2000 ο Σημίτης έχανε τις εκλογές, που κέρδισε με ελάχιστες ψήφους διαφορά από τον Καραμανλή, ο Λαλιώτης θα ήταν το μόνο «αντίπαλο δέος». Και αν το 2007, ο Γιώργος άφηνε το ΠΑΣΟΚ στον Βενιζέλο, και εκείνος δεν κατάφερνε να κερδίσει τον Καραμανλή,ο Λαλιώτης θα ήταν και πάλι ο μόνος που θα μπορούσε να ενώσει το «όλο ΠΑΣΟΚ». Έπαιξε και έχασε. Άλλα το πάλεψε…
Ο Νικόλαος-Κυριάκος Ζωντανός είναι πολιτικός αναλυτής.
