Του Μάριου Ευρυβιάδη
Ανάμεσα στις χιλιάδες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται ανά τον κόσμο υπό την γενική μορφή των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) πολλές εκ των οποίων μας είναι και γνωστές και ως Δεξαμενές Σκέψεις ή think Tanks, υπάρχουν τρεις που χρήζουν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μας.
Είναι η German Marshall Fund of the United States (GMFUS) που ιδρύθηκε στην Δυτική Γερμανία το 1972 και που χρηματοδοτήθηκε από την γερμανική κυβέρνηση και άλλους, είναι η Peace and Research Institute (PRIO) που ιδρύθηκε στην Νορβηγία το 1959 και που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση της Νορβηγίας και άλλους και είναι και η International Crisis Group (ICG) που ιδρύθηκε από πρώην υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους δυτικών κρατών, Προέδρους, Πρωθυπουργούς, Υπουργούς Εξωτερικών, Στρατηγούς (με Αμερικανούς, Βρετανούς, Αυστραλούς και Σκανδιναβούς να κυριαρχούν) το 1995 και το οποίο χρηματοδοτείται από όλες σχεδόν τις ευρω-ατλαντικές χώρες, και άλλους.
Πέραν της Δυτικής τους προέλευσης και οι τρεις αυτοδιαφημίζονται ως ανεξάρτητες, μη κερδοσκοπικές, μη κυβερνητικές οργανώσεις που παράγουν αντικειμενικό και επιστημονικό έργο. Το έργο τους, λένε, στοχεύει στην εμπέδωση της ειρήνης, στην πρόληψη των συγκρούσεων, στην επίλυση διεθνών και ενδοκρατικών διενέξεων και γενικά στη δημιουργία συνθηκών για το σεβασμό των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων. Μία επίσκεψη στους ιστότοπους και των τριών οργανώσεων επιβεβαιώνει το παραπάνω.
Ωστόσο τα πράγματα δεν έχουν έτσι. Και οι τρεις οργανώσεις ιδρύθηκαν επί σκοπώ και υπήρξαν από καταβολής τους στρατευμένες. Άρχισαν και συνεχίζουν να λειτουργούν ως πολιτικά δεκανίκια των κυβερνήσεών τους, που υπήρξαν και παραμένουν οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες του. Με τον καιρό και τις δραστηριότητές τους, διευρύνθηκαν και οι χρηματοδότες τους που σήμερα είναι κυρίως όπως στην περίπτωση των GMFUS και ICG, μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, τράπεζες, χρηματοπιστωτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα ακόμα και φορείς όπως είναι η ευρωατλαντική Νατοϊκή συμμαχία. Χωρίς όμως την οικονομική στήριξη και πολιτική αρωγή των κρατών που τα ίδρυσαν, χωρίς δηλαδή τον κρατικό κορβανά, οι οργανώσεις αυτές θα είχαν προ καιρού πτωχεύσει.
Διατηρούνται και λειτουργούν διότι εξυπηρετούν κρατικά συμφέροντα των κρατών τους ή, γενικότερα, διότι εξυπηρετούν μια ευρύτερη ιδεολογία και θεώρηση των πραγμάτων. Στην προκειμένη περίπτωση οι πρώτες δυο, που ιδρύθηκαν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, λειτούργησαν με βάση την ευρω-ατλαντική ψυχροπολεμική διάταξη και σήμερα μαζί με την ICG που ιδρύθηκε μεταψυχροπολεμικά, εξυπηρετούν το ιδεολόγημα του ευρωατλαντισμού, δηλαδή του αμερικανικού ηγεμονισμού.
Συνεπώς καμία από τις τρείς δεν νομιμοποιείται να αυτοπροσδιορίζεται ως ΜΚΟ διότι το βασικό και ουσιαστικό χαρακτηριστικό κάθε αυθεντικής ΜΚΟ είναι η οικονομική της αυτονομία. Και όταν ένας μουσικός πληρώνεται (κατά τη λαϊκή σοφία δυτικής μάλιστα προέλευσης) αυτός που τον πληρώνει του λέει και τι να παίξει (“He who pays the piper calls the tune”).
Στην ουσία οργανώσεις όπως η προαναφερθείσα είναι Κυβερνητικές Οργανώσεις. Και έτσι αναφέρονται σε φορείς όπως τα Ηνωμένα Έθνη για παράδειγμα. Ως GONGOs τις αναφέρουν, δηλαδή Governmental Non Governmental Organizations.
Η χειρότερη συνέπεια της κατάχρησης που γίνεται είναι ότι οι οργανώσεις αυτές έχουν δώσει κακό όνομα στις πραγματικές αυθεντικές ΜΚΟ. Οι τελευταίες λειτουργούν υπό αντίξοες συνθήκες και με χρηματοδοτήσεις από τις ατομικές εισφορές των μελών τους. Επιπλέον, στην εξέλιξή τους οι GONGOs χρησιμοποιήθηκαν και ως φορείς που προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν κάλυψη (cover) για κατασκοπικές και άλλες υπονομευτικές δραστηριότητες σε τρίτες χώρες, των κρατών που τις χρηματοδοτούν. Δέλεαρ, κατά κανόνα, είναι το άφθονο χρήμα που ανοιχτόχερα παραχωρείται σε άτομα και τοπικούς που είτε υφίστανται ή δημιουργούνται επί τούτου.
Αυτό που εμείς εδώ πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι οι τρεις αυτές οργανώσεις, GMFUS, PRIO, ICG, είναι δραστηριοποιημένες σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά ιδιαίτερα δραστηριοποιημένες στο δικό μας βαλκανικό χώρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Υλοποιούν μια δική τους ατζέντα πλουσιοπάροχα και αδιαφανώς χρηματοδοτούμενη.
