Του Κωνσταντίνου Βλαχοδήμου
Σαν παρατηρητής των τεκτόμενων που αφορούν την Ελλάδα θα έλεγα ότι αυτήν την εβδομάδα υπήρξαν σημαντικές θετικές εξελίξεις μέσα και έξω από την χώρα.
Καταρχήν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε μια εξαιρετικά δύσκολη παγκόσμια συγκυρία και κατά αντίθεση των όσων τους καταμαρτυρούν, κατέληξαν παρά τις επιφυλάξεις για τον Ιούνιο σε σημαντικότατες κοινές δράσεις. Κατάφεραν να ξεπεράσουν τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας και συμφώνησαν σε ουσιαστικά σημεία για μία αποτελεσματική αναδιάρθρωση δομών που προστατεύουν το κοινωνικό της σύστημα ενώ διατηρούν τον δυναμισμό των παραγωγικών της πόρων. Είναι σίγουρο ότι οι αποφάσεις τους θα περάσουν από όλων των ειδών τα δημοσιογραφικά κόσκινα αλλά αυτό που θα μένει πάντα πέρα από τα οικονομικά δεδομένα είναι το γεγονός ότι η ΕΕ έκανε ένα γιγαντιαίο βήμα προς στενότερη πολιτική σύγκληση υπό το ενθαρρυντικό βλέμμα από την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Και το γεγονός ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν από τους 27 είναι ιδιαίτερης σημασίας.
Στο εσωτερικό μας ίσως η βασικότερη παρατήρηση αφορά την βαθμιαία ενεργοποίηση του πνευματικού κόσμου, ορισμένων δημοσιογράφων και εξεχόντων πολιτικών που εκπέμπουν μηνύματα καταληπτά από την κοινωνία για την πραγματική κατάσταση της χώρας. Ακόμα και η ανάσα που προκύπτει από τις αποφάσεις των Βρυξελλών παρουσιάζονται στις πραγματικές της διαστάσεις.
Άλλη αξιοσημείωτη εξέλιξη είναι η επιταχυνόμενη στροφή των επισήμων ΜΜΕ προς τον χώρων των σύγχρονων επικοινωνιών και του δυναμισμού της νεολαίας σε αυτά σε μια προσπάθεια να τα ερμηνεύσουν αλλά και να ανταγωνιστούν. Αξιολόγηση αυτών των γεγονότων είναι μεγίστης σημασίας.
Υπάρχουν και άλλες εξελίξεις μικρότερης σημασίας που όμως συμβάλλουν στην δημιουργία θετικότερου κλίματος. Ίσως λοιπόν είναι ευκαιρία να σκεφθεί κανείς πως σε ένα τέτοιο κλίμα θα ήταν δυνατό να γεννηθεί η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Θα μπορούσε κανείς πρώτα σαν υπόβαθρο να περιγράψει την σκληρή πραγματικότητα πολύ απλά ως εξής. Η κοινωνία έχει γύρο στο λαιμό της την θηλιά ενός δυσθεώρητου εξωτερικού χρέους το οποίο υπό οποιεσδήποτε εξελίξεις θα παραμείνει καθοριστικό στις σχέσεις της με των έξω κόσμο για πολλά χρόνια. Από αυτή την κατάσταση ο πολίτης θα πρέπει να πάρει δυο βασικά μηνύματα.
Πρώτον ότι το καταναλωτικό του δυναμικό πρέπει να κατέβει στο επίπεδο του έργου που παράγει και που σήμερα είναι δραματικά διαφορετικό. Θα ήταν ίσως χρήσιμο οι γεροντότεροι από εμάς να περιγράψουμε στους νέους τις μπουάτ των υπογείων τις Πλάκας του εξήντα με τη μουσική του Νέου Κύματος και τον τραχανά των 5 δραχμών από όπου ξεπήδησε ο τελευταίος χρυσός αιώνας της ελληνικής τέχνης. Όχι για να τον μιμηθούν αλλά για να αντιληφτούν ότι μια κοινωνία ανθοφορούσα δεν είναι αναγκαία και πλούσια αλλά είναι συμπαγής και αλληλέγγυα.
Δεύτερον ότι το παραγωγικό δυναμικό που χρησιμοποιείται αναποτελεσματικά πρέπει να κινητοποιηθεί για την παραγωγή του ανάλογου έργου. Είναι αυτό το έργο που θα μετατρέψει τον εφιάλτη των ελλειμμάτων σε πλεονάσματα για να καταπολεμηθεί το εξωτερικό χρέος.
Συνέπεια αυτής της συγκυρίας είναι ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται για πολύ καιρό κάτω από την επιτήρηση τεχνοκρατικών κέντρων που εκτελούν τις συμφωνίες που προσχώρησε η ίδια για να αποφύγει ολοκληρωτική εξαθλίωση. Είναι γεγονός επίσης ότι οι συμφωνίες αυτές, επίπονες και μακροχρόνιες, πέρα από την προστασία ξένων επενδυτών, προσβλέπουν στη δημοσιονομική μας ανάταξη, κάτι που δεν έχουμε καταφέρει μόνοι μας τα τελευταία 180 χρόνια.
Αυτή η δέσμευση έχει ασυνήθιστα αποτελέσματα για το δημοκρατικό μας πολίτευμα. Η εκτελεστική εξουσία εκτελεί τα προγράμματα των τεχνοκρατικών κέντρων μέσα από πολύπλοκες διαδικασίες διαβούλευσης που αφορούν στο γόητρο αυτής της εξουσίας. Η δε νομοθετική εξουσία, έχοντας υπογράψει τις συμφωνίες έναντι εγγυήσεων που νομίζει ότι θα την κρατήσουν στο απυρόβλητο ενός πραγματικού πόθεν έσχες, έχει σχεδόν πλήρως απεμπολήσει τον ρόλο της.
Και τέλος το πολιτικό κατεστημένο που μας έφερε στο τωρινό χείλος του γκρεμού έχει πλήρως αποκοπεί από την κοινωνία. Το 95% των πολιτών δεν το εμπιστεύεται.
Υπό αυτές τις συνθήκες πως θα μπορούσε να γεννηθεί η ελπίδα;
Κατά την άποψη του γράφοντος μια εμπεριστατωμένη στρατηγική επικοινωνίας με τον απλό πολίτη στη γλωσσά που καταλαβαίνει είναι αποφασιστικής σημασίας. Ήδη κανείς διακρίνει σαφώς ότι βάσει του καταφρονημένου μνημονίου και των αναθεωρήσεων του σχεδιάζονται ενέργειες με συνακόλουθες προσπάθειες να μπουν στη φάση της εφαρμογής και δεδομένου του ρόλου της επιτήρησης πολλές από αυτές είναι σημαντικές και απαραίτητες. Δυστυχώς τα μηνύματα από αυτές τις ενέργειες φτάνουν τον πολίτη με τρόπο συνήθως ακατάληπτο κάτω από μεγαλόστομες διακηρύξεις και σε μια αντικρουόμενη πολυφωνία που δημιουργεί απόλυτη σύγχυση. Αποτέλεσμα το χάσμα στο κενό εμπιστοσύνης προς τον πολιτικό διευρύνεται και ο πολίτης παραμένει απληροφόρητος καχύποπτος σε απόγνωση.
Οι κεντρικοί άξονες δημοσιονομικής ανάκαμψης που ο πολίτης χρειάζεται υπεύθυνη πληροφόρηση είναι γνωστοί. Σε γενικές γραμμές αφορούν αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης, αναμόρφωση της παιδείας, δημιουργία εθνικού πλαισίου οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργία διχτυού κοινωνικής ασφάλισης, συγκρότηση σχεδίου μετανάστευσης, πόθεν έσχες για όλους τους πολίτες, σύλληψη και διαχείριση της δημόσιας περιουσίας.
Σε ενέργειες για κάθε άξονα η πληροφόρηση θα πρέπει να περιέχει τα εξής βασικά στοιχεία:
- Σαφή προσδιορισμό του στόχου
- Τον προβλεπόμενο χρονικό ορίζοντα επίτευξης του
- Χρονοδιάγραμμα με τα προβλεπόμενα βήματα προόδου
- Πραγματική πρόοδο την στιγμή της περιοδικής ενημέρωσης
- Λαμβανόμενα μέτρα για αναδιάταξη σε περίπτωση παρεκτροπών
- Επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο.
Τα βασικότερα στοιχεία που σήμερα απουσιάζουν από την ενημέρωση του πολίτη είναι η περιοδική ανακοίνωση τους με τρόπο που να μπορεί κάνεις να διακρίνει την πρόοδο, η γλώσσα επικοινωνίας και η μοναδικότητα του υπεύθυνου κέντρου διανομής των.
Μια τέτοια στρατηγική επικοινωνίας θα χτίσει στην συνείδηση της κοινωνίας μια εικόνα πραγματικότητας που μπορούν να εμπιστευτούν να αναμετρηθούν μαζί της και έτσι να χτίσουν την ελπίδα για το μέλλον.
