protothema.gr
Όταν ο Ζαν Κλοντ Τρισέ, προ ενός και πλέον έτους, ζητούσε τη σύσταση ενός πανευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών, ενός εποπτικού οργάνου για την ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση, η ιδέα φάνταζε μακρινή και πάντως όλοι θεωρούσαν πως θα περνούσαν χρόνια για να υλοποιηθεί μια τέτοια εξέλιξη.
Οι δραματικές εξελίξεις που μεσολάβησαν, η κλιμάκωση της κρίσης σε Ελλάδα, Ισπανία και δευτερευόντως στην Ιταλία, οι αλλαγές στους πολιτικούς συσχετισμούς στην ευρωπαϊκή περιφέρεια και κυρίως στον γαλλογερμανικό άξονα, επίσπευσαν την όλη διαδικασία. Και το τότε «άπιαστο όνειρο» του τέως προέδρου της ΕΚΤ, δείχνει πια να συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει πραγματικότητα.
Όλα επισπεύδονται κυρίως γιατί η Γερμανία αποφάσισε να πιέσει τους εταίρους της για αυτό το τεράστιο βήμα προς την δημοσιονομική ενοποίηση…
Τις τελευταίες ημέρες λοιπόν κορυφαίοι παράγοντες της ΕΕ φέρονται να έχουν καταλήξει σε ένα πρώτο σχέδιο, το οποίο επιβεβαίωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος, Όλι Ρεν, λέγοντας ότι η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει ένα σχέδιο χρηματοδότησης των τραπεζών μέσω του μόνιμου μηχανισμού διάσωσης ESM, σημειώνοντας παράλληλα πως μια τέτοια κίνηση απαιτεί αλλαγή της συνθήκης της ΕΕ. (δείτε εδώ)
Όπως τονίζει σε σχετικό δημοσίευμα το πρακτορείο Reuters, o κύριος Ρεν δήλωσε χαρακτηριστικά: «Εξετάζουμε σοβαρά ένα σχέδιο που θα ανατρέπει τη διασύνδεση μεταξύ τραπεζών και χωρών-μελών», για να συμπληρώσει: «Γνωρίζουμε πως κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται από την ευρωπαϊκή συνθήκη, αλλά θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να εξετάσουμε την εναλλακτική της άμεσης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών καθώς προχωρούμε στις διαπραγματεύσεις για το πώς θα δημιουργήσουμε μια τραπεζική ενοποίηση».
Τις «σκέψεις» αυτές είχε παρουσιάσει την Κυριακή και η γερμανική εφημερίδα Welt am Sonntag κάνοντας λόγο για ένα «συνολικό σχέδιο», με άξονά του την έξοδο της ευρωζώνης από την κρίση. Σχέδιο που ουσιαστικά έχει «επεξεργαστεί» το γερμανικό επιτελείο, αλλά θα φέρει τις υπογραφές των επικεφαλής τεσσάρων ευρωπαϊκών θεσμών, συγκεκριμένα του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, (δείτε εδώ, κι εδώ), του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι, του ομολόγου του της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και του προέδρου του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. (δείτε εδώ)
Το περί ου ο λόγος σχέδιο «στενότερης οικονομικής ενοποίησης στην ευρωζώνη», σκιαγράφησε στις δηλώσεις του και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι, λέγοντας πως θα πρέπει πρώτα να συμφωνηθούν στα τέλη Ιουνίου, στη Σύνοδο Κορυφής, τα στοιχεία που θα πρέπει να περιλαμβάνει αυτό το σχέδιο αλλά και το πώς θα επιτευχθεί.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, τα βασικά στοιχεία του σχεδίου αφορούν στη δημιουργία μιας κεντρικής αρχής που θα διαχειρίζεται τα οικονομικά της ευρωζώνης, και στην παραχώρηση κομβικών εξουσιών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Αναλυτικότερα θα περιλαμβάνονται:
-Η ενίσχυση των εξουσιών των θεσμών της ΕΕ, έναντι της κατάρτισης των εθνικών προϋπολογισμών.
– Η δημιουργία πανευρωπαϊκής εποπτικής Αρχής για τις τράπεζες, με πρωτόγνωρες εξουσίες.
– Η εναρμόνιση των εθνικών φορολογικών πολιτικών, σε επίπεδο ευρωπαϊκό.
– Η εναρμόνιση της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής για την ασφάλεια της ευρωζώνης.
– Και τέλος η εναρμόνιση του τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Στόχος είναι το σχέδιο αυτό να έχει ολοκληρωθεί ως τη Σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών, στις 28 και 29 Ιουνίου και να τεθεί προς συζήτηση αν όχι προς έγκριση!
Οι «επίσημες» αντιδράσεις της Γερμανίας
Η γερμανική πλευρά δεν έχει ακόμα αντιδράσει επισήμως για το περί ου ο λόγος σχέδιο. Μόνον μια «διαρροή» από κυβερνητική πηγή υπάρχει κι αυτή σε μορφή ρητορικής ερώτησης, κατά πόσον δηλαδή οι Ευρωπαίοι θέλουν πραγματικά μια πιο ενοποιημένη Ευρωπαϊκή Ένωση ή απλώς περισσότερα γερμανικά κεφάλαια!
Είναι προφανές πως το Βερολίνο εμμένει στη λογική της αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής -κάτι που επανέλαβε εξάλλου στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο η ίδια η Καγκελάριος Μέρκελ στην αποψινή τους συνάντηση.
Μέρκελ και Μπαρόζο συμφώνησαν ότι είναι απαραίτητες οι μεταρρυθμίσεις για την ανάπτυξη, ενώ ο πρόεδρος της Κομισιόν δεσμεύθηκε πως θα πιέσει προς την κατεύθυνση της τραπεζικής ένωσης στη Σύνοδο Κορυφής. Από την πλευρά της, ενώ η Γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε: «Θέλουμε περισσότερη Ευρώπη, όχι λιγότερη ευρωζώνη».
Αλλά και οι «πρωτεργάτες» του σχεδίου οικονομικής ενοποίησης εκτιμούν πως οι προβλέψεις του μπορούν να εγγυηθούν στο Βερολίνο την μετατροπή της ΕΕ σε μια πιο «στενή», σε μια «Νέα Ευρωπαϊκή Ένωση». Ούτως ή άλλως το βασικό ζητούμενο της Γερμανίας, δηλαδή την ενίσχυση των εξουσιών της ΕΕ επί της κατάρτισης των εθνικών προϋπολογισμών των κρατών μελών της, καλύπτεται από το σχέδιο.
Μέχρις ότου πάντως οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες συμφωνήσουν σε αυτό, ιδίως στην ουσιαστική απώλεια εθνικής κυριαρχίας που θα σημάνει η εφαρμογή του, το Βερολίνο θα αρνείται να εξετάσει άλλες πρωτοβουλίες όπως τα ευρωομόλογα ή μια «τραπεζική ένωση» με εγγυήσεις διασυνοριακών καταθέσεων.
Παράλληλα «τρέχουν» και οι πιέσεις από τις αγορές και την εξέλιξη των πραγμάτων. Ήδη η Ισπανία καταρρέει και ο πρωθυπουργός της, Μαριάνο Ραχόι, δημοσίως εξέφρασε την στήριξή του στο «σχέδιο ενοποίησης» της Κομισιόν και του Eurogroup. Το ίδιο αναμένεται να πράξει και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, στην συνάντηση που θα έχει με Ολάντ και Μέρκελ στις 22 Ιουνίου στη Ρώμη.
Από την άλλη πάντως στη Γαλλία υπάρχουν ακόμα σοβαρές ενστάσεις για το κατά πόσον μπορούν και πρέπει να «παραδώσουν» σε τέτοιο βαθμό τον έλεγχο των δημοσιονομικών τους πολιτικών.
Συνεπώς η Σύνοδος στο τέλος του μηνός αναμένεται να είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα…
