Του THOMAS ERDBRINK / THE NEW YORK TIMES

Η Σουκούφε είναι μια 24χρονη Ιρανή που σπουδάζει Αγγλική Λογοτεχνία στην Τεχεράνη. Οταν αναζήτησε ένα διαμέρισμα για να νοικιάσει, πέρασε πρώτα από ένα κοσμηματοπωλείο και αγόρασε μια βέρα αξίας 5 δολαρίων. Ηξερε ότι οι μεσίτες και οι ιδιοκτήτες είναι απρόθυμοι να νοικιάσουν διαμέρισμα σε μια ανύπαντρη γυναίκα. Και έτσι, φροντίζει να επιδεικνύει τη βέρα της για να μην έχει προβλήματα. Δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των γυναικών που ζουν μόνες τους στις μεγάλες πόλεις του Ιράν. Πανεπιστημιακοί καθηγητές, μεσίτες και πολλές νέες γυναίκες, όμως, βεβαιώνουν ότι πριν από δέκα χρόνια ήταν εξαιρετικά σπάνιο να ζει μόνη μια γυναίκα, αλλά τώρα είναι κάτι που αρχίζει να εξαπλώνεται. Οι δύο βασικοί λόγοι είναι η αύξηση των διαζυγίων και το γεγονός ότι τα κορίτσια μπαίνουν στα πανεπιστήμια κατά κύματα.


Η αλλαγή αυτή αναγκάζει τους πολιτικούς και την Εκκλησία να έλθουν αντιμέτωποι με μια γενιά νέων γυναικών που κάνουν ανεξάρτητη ζωή σε μια κοινωνία δεμένη με τις παραδόσεις της. Σε μια προσπάθεια να σταματήσει αυτό το φαινόμενο, η κυβέρνηση άρχισε εκστρατεία για την προώθηση των γρήγορων και φθηνών γάμων. Οπως επισημαίνουν όμως οι ειδικοί, το μόνο που πέτυχε αυτή η εκστρατεία ήταν να πλήξει ένα θεσμό που είναι βαθιά ριζωμένος στον αρχαίο πολιτισμό του Ιράν. Η Σουκούφε λέει ότι αισθάνεται πολλά μάτια να την κοιτάζουν πίσω από τις πόρτες όταν βγαίνει στον διάδρομο. Ωστόσο οι γονείς της τη στηρίζουν. «Ξέρουν ότι θέλω να είμαι ανεξάρτητη. Καταλαβαίνουν ότι οι καιροί άλλαξαν».


Μέχρι πρόσφατα οι ανύπαντρες στο Ιράν έφεραν ένα κοινωνικό στίγμα, αφού άλλοι θεωρούσαν ότι είναι ελευθερίων ηθών και άλλοι ότι δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν τον ρόλο τους στη ζωή. Τα πράγματα όμως αρχίζουν να αλλάζουν στις μεγάλες πόλεις. Και αυτό σε ένα βαθμό οφείλεται στον μεγάλο αριθμό των γυναικών αλλά και στην εξάπλωση της δορυφορικής τηλεόρασης, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της φθηνής μετακίνησης. Οι γυναίκες σήμερα αποτελούν το 60% του συνόλου των φοιτητών, ενώ τα διαζύγια αυξήθηκαν κατά 135%.



«Πολλές από τις φίλες μου, ιδιαίτερα εκείνες που έρχονται από μικρές πόλεις να σπουδάσουν στην Τεχεράνη, ζουν μόνες τους», λέει η Σουκούφε. «Για πολλά κορίτσια της ηλικίας μου, ο κανόνας είναι να είναι μόνα».


Η κοινωνία του Ιράν είναι ακόμη πολύ μακριά από πολλές δυτικές χώρες, όπου ο γάμος και η μητρότητα θεωρούνται προαιρετικές επιλογές. Οι παραδοσιακές γαμήλιες τελετές είναι πολύπλοκες και ακριβές, συχνά μάλιστα περιλαμβάνουν μεγάλες προίκες, γεγονός που καθιστά απαγορευτικό τον γάμο για πολλούς νέους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση Αχμαντινετζάντ διοργάνωσε μαζικούς γάμους για φοιτητές και έδινε για μια περίοδο φθηνά δάνεια σε νεαρά ζευγάρια. Αλλά η τακτική δεν πέτυχε. «Μετέτρεψαν τους γάμους σε φαστφούντ», λέει ο Μοχάμαντ Αμίν Γκανεϊράντ, επικεφαλής της Ιρανικής Κοινωνιολογικής Ενωσης. «Και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διαλύονται όσο εύκολα συνάπτονται».