Του Ανδρεα Δρυμιωτη*

Ο τίτλος είναι από ένα ωραίο παλιό ελληνικό τραγούδι, που συνεχίζει «…φορτωμένος με χιλιάδες αναμνήσεις». Πράγματι ένας πολύ παλιός φίλος μου έστειλε ένα καταπληκτικό e-mail με φωτοτυπίες από τίτλους παλαιών εφημερίδων. Οταν τους διάβασα έμεινα έκπληκτος, γιατί πολλοί από μας μπορεί να τους έχουμε δει στις εφημερίδες της εποχής, αλλά είναι άλλο πράγμα να τους βλέπεις συγκεντρωμένους. Γι’ αυτό σκέφτηκα ότι πρέπει να μοιραστώ την εμπειρία μαζί σας. Δώστε ιδιαίτερη σημασία στις ημερομηνίες. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι στο τέλος θα έχετε διαμορφώσει τα δικά σας συμπεράσματα, για το ποιος φταίει για την κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα.

– Ακρόπολις 9.6.1957: Μια μεγάλη έρευνα διά το νοσηρότερον φαινόμενον της Δημόσιας Ζωής. Η «Ακρόπολις» αρχίζει πανελλήνιον σταυροφορίαν διά την απαλλαγήν της Ελλάδος από το εξουθενωτικόν καρκίνωμα της γραφειοκρατίας. Καλούνται η Πολιτική Ηγεσία και όλοι οι πολίται να συμμετάσχουν εις την εκστρατείαν. Ο καθηγητής κ. Τσάμπουλας αποκαλύπτει: «Ελκος στομάχου διεπιστώθη επί πολλών πολιτών που ενεπλάκησαν εις περιπετείας με την Διοίκησιν»!… Η διευθυντοκρατία των μανδαρίνων κράτος εν κράτει. – Εις τας 9 επί 10 περιπτώσεων οι υπάλληλοι εφαρμόζουν τον Νόμον με εχθρικήν διάθεσιν προς τον πολίτην.

– Αθηναϊκή 10.7.1965: Απεφασίσθη η κατασκευή του νέου μετρό εντός 3ετίας. Θα καλύπτει Αμπελόκηπους και Πλατεία Συντάγματος.

– Ελεύθερος Κόσμος 22.12.1968: Το «μετρό» των Αθηνών γίνεται πραγματικότης; Το τελικό σχέδιο ευρίσκεται υπό έγκριση στο Υπουργείο Συγκοινωνιών.

– Απογευματινή 6.1.1970: Για τη λύση του κυκλοφοριακού. Μετρό ώς το 1977. Νέοι δρόμοι και υπόγειες αρτηρίες.

– Ακρόπολις 2.9.1972: Αρχίζει η κατασκευή του «μετρό» το 1974.

– Απογευματινή 8.5.1973: 25 χιλιομ. το «μετρό» θα παραδοθεί έως το 1980.

– Ακρόπολις 29.3.1975: Εντός 3ετίας αρχίζει η κατασκευή του «μετρό».

– Βραδυνή 14.8.1976: Γ. Βογιατζής: «Το Μετρό έτοιμο σε τέσσερα χρόνια».

– Βραδυνή 4.12.1979: Η Β’ από τα Σεπόλια στη Δάφνη μέσω Ομονοίας. Στα τέλη του 1984 η πρώτη γραμμή «Μετρό».

– Απογευματινή 26.8.1968: Σε πέντε χρόνια η σύγχρονος «Εγνατία οδός».

– Απογευματινή 24.4.1969: Μετά εξάμηνο αρχίζει η κατασκευή της Εγνατίας.

– Απογευματινή 11.4.1973: Ετοιμη σε τρία χρόνια η Εγνατία.

– Ακρόπολις 18.2.1973: Λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας, από τον Σταυρό στην Ελευσίνα.

– Βραδυνή 18.2.1965: Γέφυρα ή σήραγξ θα συνδέση συντόμως το Ρίο με το Αντίρριο.

– Απογευματινή 3.12.1974: Από Ρίο σε Αντίρριο. Θα ζευχθή ο Κορινθιακός;

– Βραδυνή 26.6.1979: Οπως ανακοίνωσε ο κ. Ζαρντινίδης. Το 1980 θα αρχίση το έργο της ζεύξεως Ρίου και Αντίρριου.

– Ακρόπολις 12.7.1978: Το εδήλωσε ο πρωθυπουργός μετά τη χθεσινή σύσκεψη: Σε 8 χρόνια έτοιμο το αεροδρόμιο στα Σπάτα.

– Απογευματινή 28.6.1969: Στόχος των Ελληνικών Σιδηροδρόμων: Ταχύτης 300 χλμ.! Εις την πρώτην φάσιν τα 200 χιλιόμετρα.

– Εθνος 6.5.1955: Κάτι που επεβάλλετο απολύτως. ΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ. Προβλέπεται να καταγραφούν πρώτον τ’ αστικά ακίνητα της Πρωτευούσης και κατόπιν να επεκταθή βαθμηδόν εις ολόκληρον την Ελλάδα.

– Ακρόπολις 17.6.1976: Θα ολοκληρωθή στην Αττική μέχρι τον Δεκέμβριο. Η «οικοπεδοφαγία» ΤΕΛΟΣ με την κτηματογράφησι.

– Ακρόπολις 18.7.1947: Εάν μας δοθή συμπληρωματική βοήθεια. Το πλουσιότερον Κράτος της Ευρώπης θα καταστή η Ελλάς. Εχει άφθονους ορυκτούς και υδροηλεκτρικούς πόρους, ώστε ν’ αποβή ένα από τα περισσότερον ακμάζοντα βιομηχανικά κράτη.

– Εθνος 8.7.1952: Εις την Ελλάδα, η κρατική αποσύνθεσις τείνει να παραλύση τα πάντα. Διά να αντιμετωπισθή αυτή η θλιβερά κατάστασις, πρέπει να γνωσθή όλη η αλήθεια. Πρέπει να αντιδράσει ο Λαός. Πριν είναι αργά.

Από πού να ξεκινήσει και πού να τελειώσει ο σχολιασμός των παραπάνω τίτλων. Δύσκολο. Ας ξεκινήσουμε από τη Γραφειοκρατία που φαίνεται ότι μας απασχολεί από το 1957 και πιθανότατα νωρίτερα. Μου έκανε εντύπωση η αναφορά: «Εις τας 9 επί 10 περιπτώσεων οι υπάλληλοι εφαρμόζουν τον Νόμον με εχθρικήν διάθεσιν προς τον πολίτην». Πράγματι έτσι είναι ακόμα και σήμερα. Δεν φτάνει που αυτή καθ’ εαυτή η γραφειοκρατία δημιουργεί τεράστια προβλήματα στους πολίτες αυτής της Χώρας, οι υπάλληλοι που την εφαρμόζουν προσπαθούν να ταλαιπωρήσουν τους πολίτες ακόμα περισσότερο. Αυτά είναι τα κακά των μονοπωλίων. Το κράτος είναι το απόλυτο μονοπώλιο. Δεν έχει ανταγωνισμό. Γι’ αυτό και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν αντιμετωπίζουν με ευγένεια και σεβασμό στους «πελάτες» τους, που είναι φυσικά οι πολίτες, οι οποίοι μέσω των φόρων πληρώνουν τους μισθούς τους. Θα μπορούσε ποτέ μια επιχείρηση να επιβιώσει αν οι υπάλληλοί της ταλαιπωρούσαν τους πελάτες της; Φυσικά όχι. Το κράτος είναι το πιο άγριο μονοπώλιο γιατί σε υποχρεώνει να πάρεις τις υπηρεσίες του με οποιοδήποτε κόστος και ταλαιπωρία.

Εμείς οι παλαιότεροι θυμόμαστε ακόμα και άλλα κρατικά μονοπώλια που δεν υπάρχουν σήμερα. Το μονοπώλιο των σπίρτων, όπου κάθε φορά που άναβες ένα σπίρτο, κινδύνευες να πάρεις φωτιά και το μονοπώλιο των παιγνιόχαρτων, τα οποία ήταν ουσιαστικά μιας χρήσεως. Θυμηθείτε, ακόμα, τον κρατικό μονοπωλιακό ΟΤΕ πριν από την εμφάνιση της κινητής τηλεφωνίας. Ηθελες δυνατό δόντι (και γαϊδουρινή υπομονή) για να βάλεις τηλέφωνο. Μήπως μια λύση στο πρόβλημα είναι να δούμε και άλλες δραστηριότητες όπου θα μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν και ιδιώτες, για να δημιουργηθεί ένας υγιής ανταγωνισμός; Τα ιδιωτικά ΚΤΕΟ είναι ένα καλό παράδειγμα. Υπάρχουν δημόσια και ιδιωτικά ΚΤΕΟ και ο πολίτης μπορεί να επιλέξει πού θέλει να εξυπηρετηθεί.

Πάμε στο υπόλοιπα. Τα περισσότερα αφορούν εξαγγελίες για έργα όπως το Μετρό, η ζεύξη του Ρίου – Αντίρριου, η Αττική Οδός, το Αεροδρόμιο των Σπάτων και το Κτηματολόγιο. Είναι απίστευτο πόσες φορές εξαγγέλθηκαν αυτά τα έργα χωρίς να γίνει τίποτα. Ισως αν δεν υπήρχε η πίεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 να μην είχαν γίνει ακόμα και σήμερα. Οι εξαγγελίες είναι ανέξοδες και βοηθούν μόνο στην προβολή αυτών που τις εξαγγέλλουν. Είμαι βέβαιος ότι ύστερα από 50 χρόνια κάποιος άλλος ερευνητής θα μπορεί να συλλέξει πάρα πολλές εξαγγελίες από τους τίτλους των σημερινών εφημερίδων, οι οποίες ποτέ δεν πραγματοποιήθηκαν. Νομίζω ότι είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της επιπολαιότητας που μας διακρίνει. Πριν από μια εξαγγελία θα πρέπει να προηγηθεί μια μελέτη, και να δημιουργηθεί ένα σχέδιο υλοποίησης, αλλιώτικα θα μείνει εξαγγελία ή θα είναι αποτυχημένη η προσπάθεια. Ισχύει και εδώ το αγγλικό απόφθεγμα «if you fail to plan, you are planning to fail», το οποίο καλύτερα να μείνει αμετάφραστο.

Αφήνω ασχολίαστο τον σιδηρόδρομο των 300 χλμ. την ώρα. Είπαμε να λέμε και κανένα αστείο να περνά η ώρα, αλλά αυτό παραείναι!

Και λίγα λόγια για το δημοσίευμα του 1947, όπου αναφέρεται ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει το πλουσιότερον κράτος της Ευρώπης. Υπάρχουν και σήμερα πολιτικοί που πιστεύουν ότι οι «άλλοι» δεν μας αφήνουν να εκμεταλλευτούμε τον φυσικό πλούτο αυτής της Χώρας ώστε να γίνουμε Παγκόσμια Δύναμη και να κατακτήσουμε τον Κόσμο. Τουλάχιστον στο δημοσίευμα ζητά να μας δοθεί «συμπληρωματική βοήθεια» για το σκοπό αυτό. Σήμερα όμως εμείς δεν θέλουμε καμία βοήθεια και θέλουμε να μας αφήσουν ήσυχους για να αποδείξουμε την ανωτερότητά μας.

Και αφού ξεκινήσαμε το κείμενο αυτό με τους στίχους ενός παλιού τραγουδιού, ας το κλείσουμε με το ρεφρέν ενός άλλου παλιού τραγουδιού: «Να, τι θα πει Ελλάδα»!

* Συμβούλου επιχειρήσεων