ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΚΡΗ
Μια πρωτόγνωρη κατάσταση βιώνει η Τουρκία. Μια αντίδραση που εκφράζεται από το πλέον ανάγλυφο μόρφωμα, το οποίο αριθμητικά και σχηματικά αποτελεί το 49% της κοινωνίας και διεκδικεί τις προσωπικές του ελευθερίες. Η εκτόνωση της κρίσης βρίσκεται στα χέρια του πρωθυπουργού, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ακλόνητες στη θέση τους βρίσκονται οι πλευρές της διελκυστίνδας της Τουρκίας. Αφενός τα εκατομμύρια των διαδηλωτών που ξεκίνησαν από την Πλατεία Ταξίμ και πέρασαν σε 78 πόλεις της χώρας. Ατομα που διεκδικούν τις προσωπικές τους ελευθερίες, αντιδρούν στον αυταρχικό και αλαζονικό τρόπο διακυβέρνησης του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του τρεις εκλογικές νίκες και σκοπεύει να διεκδικήσει την προεδρία. Αφετέρου ο πρωθυπουργός που δείχνει ανένδοτος. Πραγματοποίησε την 4ήμερη περιοδεία του στο Μαγκρέμπ, εκτιμώντας πως, μέχρι να επιστρέψει, τα γεγονότα θα τελείωναν. Οι εκτιμήσεις του όμως ήταν λανθασμένες. Αντί για εκτόνωση, είδε 3 νεκρούς, 4.300 να έχουν λάβει νοσοκομειακή περίθαλψη είτε από την αστυνομική βία είτε από τα δακρυγόνα (σημειώνεται πως τα δακρυγόνα ρίπτονται από ελικόπτερο). Συνολικά το Ιδρυμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρει πως ξέσπασαν τουλάχιστον 746 διαδηλώσεις από τις οποίες προκλήθηκαν ζημιές 37 εκατομμυρίων δολαρίων.
Εκτόνωση;
Μέγιστο ερώτημα είναι πότε θα εκτονωθεί η κατάσταση. Οι διαδηλωτές της Ταξίμ υποστηρίζουν πως δε θα φύγουν, αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Αυτά είναι, όπως ανέφερε στον «ΑτΚ» ο Χάρης θεοδωρέλης Ρήγας, διδακτορικός φοιτητής Πολιτικών Επιστημών στην Πόλη, η διατήρηση του πάρκου Γκεζί, η απελευθέρωση των συλληφθέντων, οι παραιτήσεις αξιωματούχων (μεταξύ των οποίων του νομάρχη, του αστυνομικού διοικητή της Πόλης), ο τερματισμός της βίαιης καταστολής της Αστυνομίας, η κατοχύρωση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι, ο τερματισμός της πώλησης των δημόσιων χώρων, των παραλιών, των υδάτων, των πάρκων και των αστικών συμβόλων σε ιδιωτικές εταιρίες και επενδυτές, η κατοχύρωση του δικαιώματος των ανθρώπων να εκφράζονται ελεύθερα χωρίς το φόβο σύλληψης ή βασανιστηρίων και η άσκηση εκ μέρους των μέσων ενημέρωσης των επαγγελματικών τους καθηκόντων, της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος και της ορθής ενημέρωσης. Οι κατηγορίες προς τα μέσα ενημέρωσης στρέφονται στα κανάλια, τα οποία, ενώ εξελίσσονταν τα επεισόδια το Σάββατο 1 Ιουνίου στην Πόλη, πρόβαλλαν ντοκιμαντέρ με… πιγκουίνους. Ο κ. Θεοδωρέλης Ρήγας μετέφερε στον «ΑτΚ» την πρωτόγνωρη ατμόσφαιρα της Πλατείας Ταξίμ. Εκεί όπου ο κόσμος αισθάνεται ενθουσιασμό για την ανακατάληψή της, είναι σε εγρήγορση σχετικά με το τι μπορεί να επακολουθήσει, ζει στο δικό της ρυθμό, έχοντας οργανώσει υπαίθριες καντίνες, δανειστική βιβλιοθήκη, μαθήματα γιόγκα, ένα «πανηγύρι». Ανέφερε την παντελή πειθαρχία του κόσμου, πως το οικολογικό κίνημα στην Τουρκία είναι ευρύ, λαϊκό και δυναμικό – έτσι δικαιολογείται πώς οι διαμαρτυρίες πέρασαν από την Πόλη σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς οι οικολόγοι αντιδρούν στα κατασκευαστικά κυβερνητικά σχέδια που δε συμβάλλουν σε μια βιώσιμη ανάπτυξη.
Η κρίση στην Τουρκία ξεκίνησε στις 31 Μαΐου και είναι η πιο ισχυρή απειλή στο πρόσωπο του Ερντογάν στη δωδεκαετή πλέον διακυβέρνησή του. Αναλυτές ανέφεραν στην «Κρίστιαν Σάιενς Μόνιτορ» πως δρα ως μοναχικός ηγέτης, πως αποφασίζει μόνος του χωρίς να συμβουλεύεται άλλους – είναι ενδεικτικό πως ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ είπε πως έλαβε το μήνυμα των κινητοποιήσεων, ο δε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουλέντ Αριντς συνάντησε διαδηλωτές και ζήτησε συγγνώμη για την υπερβολική χρήση βίας- και πως δεν μπορεί να αξιολογήσει τις συνέπειες των πράξεών του. Πως τα τελευταία επεισόδια ανέδειξαν τις κοινωνικές και θρησκευτικές «λιθοσφαιρικές» πλάκες της χώρας και τα ανταγωνιστικά σχέδιά τους για το μέλλον της Τουρκίας. Πως μέτρα που έλαβε ο Ερντογάν, όπως η απαγόρευση των δημόσιων φιλιών ή η απαγόρευση του αλκοόλ, δίχασαν τον κόσμο βάσει θρησκείας, κάτι που εύκολα διαιρεί τον κόσμο. Πως τελικά η αντίδραση εκφράζει ένα νέο κοινωνικό κίνημα, το οποίο ανησυχεί για τις ελευθερίες του. Πως σε αυτό συμπεριλαμβάνονται και ισλαμικές οργανώσεις, πως η αντιπολίτευση είναι απούσα από όσα συμβαίνουν στη χώρα, πως αυτό που επιδιώκουν είναι να δώσουν στην κυβέρνηση να συνειδητοποιήσει πως υπάρχουν όρια στα δικαιώματα της πλειοψηφίας.
