γράφει ο Μάρκου Αγης, Το βήμα
Ασφυκτική πίεση στις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών για περιορισμό του λειτουργικού κόστους ασκεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διά της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού εν όψει της οριστικοποίησης των πλάνων αναδιάρθρωσης των τεσσάρων συστημικών ομίλων το επόμενο διάστημα.
Απώτερος στόχος των διορθωτικών αυτών κινήσεων αποτελεί η όσο το δυνατόν γρηγορότερη επιστροφή στην οργανική κερδοφορία, με τη μεγιστοποίηση των συνεργειών που θα προκύψουν από τον τελευταίο κύκλο συγκέντρωσης του κλάδου, μέσω του οποίου ο αριθμός των τραπεζών μειώθηκε από περίπου 15 σε 5.
«Οικονομία παντού» είναι το σύνθημα των εκπροσώπων των δανειστών στις τράπεζες που ζητούν επιτάχυνση των ρυθμών μείωσης των δαπανών σε όλα τα επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό κυρίαρχη θέση στα σχέδια αναμόρφωσης των εγχώριων δραστηριοτήτων θα έχουν το κλείσιμο καταστημάτων και οι περικοπές στις δαπάνες μισθοδοσίας διά της οδού των εθελοντικών αποχωρήσεων αλλά και των μειώσεων των αποδοχών των εργαζομένων. Ηδη η Τράπεζα Πειραιώς, που έχει και τον μεγαλύτερο φόρτο εργασίας για την αναμόρφωση της παρουσίας της στην ελληνική αγορά μετά την εξαγορά έξι πιστωτικών ιδρυμάτων, ολοκλήρωσε με επιτυχία πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που αφορά το 12% του προσωπικού της.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Εθνική και η Eurobank βρίσκονται σε επαφή με την Κομισιόν για τη διαμόρφωση των όρων αποχώρησης ενός εύλογου ποσοστού των εργαζομένων τους. Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι ως και το τέλος Οκτωβρίου η διοίκηση της ΕΤΕ θα έχει συμφωνήσει με την Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ για ένα σχέδιο εξόδου 2.000-2.200 εργαζομένων της.
Από την άλλη πλευρά, η διοίκηση της Eurobank στοχεύει στη μείωση του προσωπικού της κατά 500-1.000 υπαλλήλους μέσω εθελοντικών αποχωρήσεων.
Εξάλλου μέχρι στιγμής η διοίκηση της Alpha Bank δεν έχει γνωστοποιήσει τις προθέσεις της σχετικά με το ζήτημα αυτό. Σημειώνεται πάντως ότι ήδη η τράπεζα έχει καταγράψει αξιόλογες περικοπές στις δαπάνες προσωπικού (-6,8% σε ετήσια βάση στο πρώτο εξάμηνο του 2013) λόγω αποχωρήσεων για συνταξιοδότηση αρκετών εργαζομένων της. Τραπεζικοί κύκλοι δεν αποκλείουν ο αριθμός των συνταξιοδοτήσεων να αυξηθεί τα επόμενα τρίμηνα, μετά την καταγγελία από την τράπεζα της σύμβασης με τους κανονισμούς χορήγησης σύνταξης και εφάπαξ.
Οπως εξηγούν, οι περικοπές στις συγκεκριμένες παροχές ενδεχομένως να προκαλέσουν ένα νέο κύμα εξόδου από εργαζομένους που έχουν θεμελιώσει το σχετικό δικαίωμα ώστε να προλάβουν το ευνοϊκότερο ισχύον καθεστώς. Με τον τρόπο αυτόν η Alpha Bank θα πετύχει την περαιτέρω μείωση του προσωπικού της, χωρίς μάλιστα να χρεωθεί ένα πρόγραμμα εθελουσίας, το οποίο κοστίζει περισσότερο.
Εξάλλου η νέα κλαδική σύμβαση που υπεγράφη τον περασμένο Μάιο έχει επιφέρει μια μείωση κατά 6% στον βασικό μισθό των τραπεζοϋπαλλήλων, η οποία θα αποτυπωθεί στα αποτελέσματα του δευτέρου εξαμήνου του 2013.
Από την άλλη πλευρά, η κατάργηση του επιδόματος ισολογισμού, που ισούται με περίπου 3% των ετήσιων αποδοχών των εργαζομένων, δεν θα καταβάλλεται από εδώ και στο εξής. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν «προίκα» για το 2014 εξασφαλίζοντας μια αξιοσημείωτη υποχώρηση των δαπανών μισθοδοσίας για τις τράπεζες.
Μείωση δικτύου
Μεγάλες ανατροπές αναμένονται και στο δίκτυο των καταστημάτων των τραπεζών, το οποίο δημιουργήθηκε την περασμένη δεκαετία για να εξυπηρετήσει διαφορετικές ανάγκες, σε μια περίοδο που η πιστωτική επέκταση έτρεχε με ρυθμούς της τάξεως του 30%. Η νέα στρατηγική αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή μετά τον σχεδιασμό της νέας αρχιτεκτονικής των τραπεζικών υποκαταστημάτων σε όλη την Ελλάδα, την οποία οι συγχωνεύσεις έχουν καταστήσει απαραίτητη.
Μια απλή παρατήρηση στους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας αρκεί για να διαπιστώσει κανείς το μέγεθος των παρεμβάσεων που είναι δυνατές σε αυτόν τον τομέα. Τραπεζικοί κύκλοι θεωρούν ότι ο αριθμός των μονάδων μπορεί να μειωθεί κατά 30% χωρίς να επηρεαστεί το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών τους.
Αυτό θα καταστεί εφικτό κατά κύριο λόγο με τη συγχώνευση καταστημάτων σε μεγαλύτερους και ιδιόκτητους χώρους.
