Μπορεί οι δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας να συγκέντρωσαν λιγότερο από το 50% των ψήφων, ωστόσο η δυναμική απόσχισης παραμένει ισχυρή
Ανάμεικτα ήταν τα αποτελέσματα από τις πρόσφατες εκλογές στην Καταλονία, τις οποίες η περιφερειακή κυβέρνηση πέρασε ως προμήνυμα για ένα (ενδεχόμενο) δημοψήφισμα. Οι αποσχιστικές δυνάμεις κέρδισαν την πλειοψηφία των εδρών στο περιφερειακό κοινοβούλιο, λαμβάνοντας, ωστόσο, κάτω από το 50% των ψήφων. Αυτό σημαίνει ότι, τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο, η διαδικασία ανεξαρτησίας θα καθυστερήσει, αν και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα σταματήσει. Εντούτοις, οι εκλογές στην Καταλονία έχουν επίσης σημαντικές εθνικές επιπτώσεις, δεδομένου ότι ήταν η τελευταία εκλογική δοκιμασία που πραγματοποιήθηκε πριν τις γενικές εκλογές στην Ισπανία στα τέλη Δεκεμβρίου.
» ΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου στην Καταλονία ήταν γλυκόπικρες για τους περισσότερους εμπλεκόμενους παίκτες. Ο Καταλανός πρόεδρος Αρτούρ Μας του κόμματος «Μαζί για το Ναι», το οποίο υποστηρίζει την ανεξαρτησία, κέρδισε τις εκλογές λαμβάνοντας, όμως, μόνο 62 από τις 135 έδρες στο κοινοβούλιο της Καταλονίας. Ετσι, το κόμμα «Μαζί για το Ναι» θα πρέπει να αναζητήσει στήριξη στο περιφερειακό κοινοβούλιο από το κόμμα της Υποψηφιότητας Λαϊκής Ενότητας (CUP) -ένα μικρό αριστερό αποσχιστικό κόμμα που πήρε 10 έδρες- προκειμένου να ορίσουν τον επόμενο πρόεδρο της Καταλονίας.
» Η ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ Λαϊκής Ενότητας (CUP) πιθανότατα θα υποστηρίξει το «Μαζί για το Ναι», αναλαμβάνοντας το τίμημα. Το κόμμα κατά την προεκλογική εκστρατεία τάχθηκε υπέρ της μονομερούς διακήρυξης της ανεξαρτησίας από τη Μαδρίτη, ενάντια στον οδικό χάρτη του κόμματος «Μαζί για το Ναι», ο οποίος προέβλεπε μόνο την ανεξαρτησία εντός 18 μηνών και μόνον μετά από διαπραγματεύσεις με τη Μαδρίτη και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το CUP πρότεινε επίσης μια σειρά οικονομικών μέτρων για την αύξηση των δημοσίων δαπανών, για τη στήριξη των φτωχών και την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που έχουν υποστεί έξωση πρόσφατα από τα σπίτια τους. Πολλές από αυτές τις προτάσεις αυτές έρχονται σε σύγκρουση με τις ιδέες του συντηρητικού κόμματος της Δημοκρατικής Σύγκλισης του Αρτούρ Μας, ένα από τα κύρια μέλη της συμμαχίας «Μαζί για το Ναι». Τέλος, το CUP έχει δηλώσει ότι δεν θα στηρίξει την επανεκλογή του Μας ως προέδρου της Καταλονίας, γεγονός που θα αναγκάσει τη συμμαχία «Μαζί για το Ναι» να αναζητήσει πρόεδρο ύστερα από συμβιβασμό, αν θέλει τη στήριξη του μικρού κόμματος της αριστεράς.
» Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ μεταξύ των αποσχιστικών κομμάτων θα καθυστερήσει πιθανότατα κάποιες τολμηρές κινήσεις προς την κατεύθυνση της ανεξαρτησίας. Τις επόμενες εβδομάδες, οι δυνάμεις που τάσσονται υπέρ (της ανεξαρτησίας) θα χρειαστεί να κάνουν σημαντικούς συμβιβασμούς προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία. Αφού σχηματιστεί κυβέρνηση, κάτι που πρέπει να έχει γίνει μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, το «Μαζί για το Ναι» πιθανότατα θα αποφασίσει να περιμένει την έκβαση των ισπανικών γενικών εκλογών, πριν προβεί σε οποιαδήποτε σημαντική κίνηση. Τα μεγάλα κόμματα της Ισπανίας αντιτίθενται στην ανεξαρτησία, μία πιθανή, ωστόσο, κεντροαριστερή κυβέρνηση, ενδεχομένως, να είναι πιο πρόθυμη να διαπραγματευτεί από ότι είναι η σημερινή συντηρητική κυβέρνηση.
» ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ της προεκλογικής εκστρατείας, ο Μας ανέφερε ότι η πλειοψηφία των εδρών στο περιφερειακό κοινοβούλιο θα ήταν αρκετή για να ξεκινήσει η διαδικασία της ανεξαρτησίας. Παρ’ όλα άυτά, το γεγονός ότι οι αποσχιστικές δυνάμεις κέρδισαν το 47,8% των ψήφων δείχνει ότι οι περισσότεροι Καταλανοί εξακολουθούν να θέλουν τη σύνδεση με την Ισπανία. Η κυβέρνηση της Καταλονίας θα κάνει πιθανότατα κάποιες συμβολικές κινήσεις, όπως να εγκρίνει τη διακήρυξη των αρχών της διαδικασίας ανεξαρτησίας και να ανακοινώσει την έναρξη σχεδιασμού συντάγματος. Ωστόσο, εντός του έτους είναι απίθανο να προβεί σε ριζικές ή μονομερείς κινήσεις προς την ανεξαρτησία.
» ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ το ερώτημα της ανεξαρτησίας, οι εκλογές στην Καταλονία αποτέλεσαν σημαντική δοκιμασία για τη δημοτικότητα των κύριων αντισυστημικών κομμάτων της Ισπανίας, των Ciudadanos και των Podemos. Το πρώτο πήγε καλά, το δεύτερο όχι.
Οι Ciudadanos κέρδισαν 25 έδρες στο περιφερειακό κοινοβούλιο και έγιναν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της Καταλονίας. Βραχυπρόθεσμα, αποτελεί όφελος για την κυβέρνηση στη Μαδρίτη, δεδομένου ότι οι Ciudadanos εναντιώνονται στην ανεξαρτησία της Καταλονίας. Μακροπρόθεσμα, όμως, το κεντρώο Ciudadanos είναι πιθανό να πάρει συντηρητικές ψήφους από το Λαϊκό Κόμμα. Οι καλές επιδόσεις των Ciudadanos στις εκλογές της Καταλονίας επιβεβαιώνουν ότι θα είναι ένας βασικός παίκτης στην επερχόμενες γενικές εκλογές. Αξιοσημείωτο είναι ότι η κεντρώα ατζέντα του κόμματος το καθιστά δυνητικά κατάλληλο εταίρο συνασπισμού τόσο για το Λαϊκό Κόμμα όσο και για το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα.
» ΟΙ PODEMOS, από την άλλη, ήρθαν στην τέταρτη θέση, με μόλις 11 έδρες. Αυτό, μάλλον, ήταν αποτέλεσμα της διφορούμενης ρητορικής του κόμματος: υπερασπίστηκαν το δικαίωμά των Καταλανών να αποφασίζουν για το μέλλον τους, αλλά ήταν αντίθετοι με τη διακήρυξη ανεξαρτησίας. Οι χαμηλές επιδόσεις των Podemos έρχονται εν μέσω πτώσης των ποσοστών τους στις δημοσκοπήσεις από την αρχή του έτους. Οι Podemos εξακολουθούν να είναι η τρίτη πιο δημοφιλής πολιτική δύναμη της Ισπανίας, αλλά η δημοτικότητά τους έχει μειωθεί δραστικά από τον Ιανουάριο.
» ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ στην Καταλονία ήταν, επίσης, γλυκόπικρες για τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι. Οι επιδόσεις του Λαϊκού Κόμματός του ήταν κακές, υπενθυμίζοντας την αντιδημοτικότητα της κυβέρνησής του στους Καταλανούς. Δεδομένου ότι η Καταλονία είναι μία από τις μεγαλύτερες εκλογικές περιφέρειες της Ισπανίας, μη ικανοποιητικές επιδόσεις του Λαϊκού Κόμματος αποτελούν προειδοποιητικό μήνυμα για τη Μαδρίτη.
» ΟΜΩΣ, ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ πριν από τις γενικές εκλογές, ο Ραχόι είναι απίθανο να χαλαρώσει τη στάση του στο θέμα της Καταλονίας. Στις 28 Σεπτεμβρίου, είπε ότι ήταν ανοιχτός σε συζήτηση (με την Καταλονία) αλλά ότι δεν πρόκειται να δεχθεί οποιαδήποτε σχέδια που θα διασπάσουν την εδαφική ενότητα της Ισπανίας. Η Μαδρίτη, πάντως, έχει την υποστήριξη του Βερολίνου. Μετά τις εκλογές, εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης ζήτησε από τους πολιτικούς της Καταλονίας να «σεβαστούν το ισπανικό δίκαιο», ενισχύοντας τις δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων ότι μια ανεξάρτητη Καταλονία θα πρέπει να υποβάλει νέο αίτημα ένταξης στην Ε.Ε..
» Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ κυβέρνηση, πιθανώς, νιώθει ανακούφιση από το γεγονός ότι οι δυνάμεις που τάσσονταν υπέρ της ανεξαρτησίας κέρδισαν λιγότερο από το 50% των ψήφων. Εντούτοις, οι εκλογές επιβεβαίωσαν ότι τα αποσχιστικά συναισθήματα είναι ισχυρά στην Καταλονία, και ότι η πίεση για ανεξαρτησία δεν θα φύγει σύντομα.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής στις 4 Οκτωβρίου
