Παραπέτασμα καπνού η πολιτική της Κυβέρνησης
Ο Αλέξης και το χρέος (προς τη Μιχαλού)
Γράφει ο Δημήτρης Καμπουράκης
Τον άκουσα δεκάδες φορές μετά το καλοκαίρι, να επαναλαμβάνει με απόλυτη βεβαιότητα «Το θέμα του χρέους θα διευθετηθεί μέσα στο 2016». Παρά την εξέγερση των αμφιβολιών εντός μου (λόγω προτέρων άσχημων εμπειριών), έπαιρνα και λιγάκι το μέρος του: «Δεν μπορεί, για να το λέει ο Αλέξης με τόση σιγουριά, κάτι θα ξέρει.» Το είπε στο Συνέδριο, στην Βουλή, σε κάμποσες άλλες δημόσιες ομιλίες του, το ‘γραψε σε ανακοινώσεις και twits του πρωθυπουργικού γραφείου, τι διάολο; Το ενέτασσε μάλιστα σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο αποφάσεων, με τρία παράλληλα πράγματα: ολοκλήρωση δεύτερης αξιολόγησης, διευθέτηση χρέους εντός του 2016, είσοδο της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ.
Εγώ, κατά σύστημα αντιρρησίας και δύσπιστος, άφηνα το βλέμμα μου να πηγαινοέρχεται από την οθόνη της τηλεόρασης στο ημερολόγιο του τοίχου: «Μα είναι ήδη τέλος Οκτωβρίου, πότε θα προλάβει να κάνει διευθέτηση του χρέους μέσα σε δυο μήνες;», μονολογούσα. Ο Αλέξης όμως γκάζωνε τσαμπουκαλεμένος, εκτοξεύοντας απειλές και βαριές προειδοποιήσεις προς τους δανειστές: «Δεν θα ανεχθούμε άλλη καθυστέρηση. Εμείς κάναμε το καθήκον μας, τώρα είστε υποχρεωμένοι και εσείς να κάνετε το δικό σας. Φτάνει πια!» Την άλλη μέρα, βουλευτές και υπουργοί επαναλάμβαναν στις τηλεοράσεις τα ίδια ακριβώς πράγματα, σαν ηχώ σε χαράδρα: «Το χρέος θα διευθετηθεί εντός του 2016 και τότε η Οικονομία θα απογειωθεί.» Ομολογώ ότι αυτό το μπαράζ με κλόνισε: «Δεν μπορεί, κάτι θα ξέρουν οι άνθρωποι, κατέχουν άλλωστε θέσεις ευθύνης», σκεφτόμουν.
Άκουγα βέβαια κάτι αναλύσεις από τεχνοκράτες που τα ‘λεγαν αλλιώς: «Οι διαπραγματεύσεις για το χρέος, ακόμα κι αν αρχίσουν, θα είναι μια μακρά και επίπονη διαδικασία πολλών μηνών ή και χρόνων, καθώς τα ελληνικά ομόλογα δεν είναι σε χέρια ιδιωτών αλλά στα χαρτοφυλάκια κρατών και κεντρικών τραπεζών.» Σα να μην πολυπίστευαν δηλαδή ότι θα γίνει διευθέτηση ως τα Χριστούγεννα του ’16, αλλά τι ξέρουν κι αυτοί οι τεχνοκράτες; Τον κακό τους τον καιρό ξέρουν. Διάβασα και μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση-ομιλία του Νίκου Χριστοδουλάκη, (τον οποίον συχνά ο ΣΥΡΙΖΑ επικαλείται και ψιλοχρησιμοποιεί), που τα παρουσίαζε ακόμα πιο μαύρα: «Καλύτερα να αφήσουμε στην άκρη το θέμα του χρέους προς το παρόν, διότι ακόμα κι αν μας δώσουν διευθέτηση, θα την πάρουμε πακέτο μ’ ένα βαρύ μακροχρόνιο τέταρτο Μνημόνιο». Δεν μ’ άρεσαν αυτά που έλεγε ο Χριστοδουλάκης κι ας έμοιαζαν εμπεριστατωμένα. Και ξανασκεφτόμουν: «Είναι δυνατόν, αυτά που ξέρει ένας παλιός υπουργός του Σημίτη, να μην τα έχουν υπ’ όψιν ο Τσίπρας, ο Τσακαλώτος κι ο Χουλιαράκης; Αυτοί μιλούν κάθε μέρα με την Ευρώπη και το ΔΝΤ. Δεν μπορεί, κάτι παραπάνω θα ξέρουν…»
Ήταν κι εκείνα τα διεθνή πρακτορεία που σχεδόν καθημερινά έστελναν μια δήλωση του καταραμένου του Σόιμπλε, ο οποίος μονότονα επαναλάμβανε: «Δεν συζητώ για το ελληνικό χρέος, διότι οι Έλληνες θα εφησυχάσουν και θα εγκαταλείψουν τις μεταρρυθμίσεις». Και την επόμενη μέρα, πάλι από τα ίδια σε άλλη εφημερίδα: «Καμία συζήτηση για το ελληνικό χρέος πριν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα. Να κάνουν πρώτα τις μεταρρυθμίσεις». Λες και του ‘χαν βάλει κασέτα στην κοιλιά κι έπαιζε λούπα. Διάβαζα τις δηλώσεις του, μου σηκωνόταν η τρίχα, αλλά έλεγα πάλι: «Καλά, δεν ξέρουν οι δικοί μας ότι ο Σόιμπλε είναι το μεγάλο αφεντικό της ευρωπαϊκής Οικονομίας; Κακό αφεντικό, όμως αφεντικό. Πώς διάολο, λοιπόν, μας υπόσχονται διευθέτηση εντός του 2016; Κάτι θα ‘χουν στο μυαλό τους…» Διάφοροι κυβερνητικοί επίσης έβγαιναν στις τηλεοράσεις, οπλισμένοι μ’ έναν ολόκληρο κατάλογο βαρέων ονομάτων: «Ο Σόιμπλε δεν είναι μαζί μας για το χρέος, αλλά όλοι οι άλλοι είναι: ο Ομπάμα, ο Λιού, ο Ολάντ, ο Ρέντζι, ο Σαπέν, ο Ντράγκι, ο Σουλτς, η Λαγκάρντ, οι σοσιαλδημοκράτες συγκυβερνήτες της Μέρκελ, άπαντες δηλαδή. Δεν υπάρχει θέμα, εντός του 2016 θα γίνει η διευθέτηση». Ξαναφούντωνε μέσα μου οι αμφισημία: «Δεν μπορεί, κάτι παραπάνω από μένα θα ξέρουν για τους συσχετισμούς δύναμης στην Ευρώπη», μονολογούσα.
Κι έφτασε η ώρα να βγει ο Τσίπρας εκτός συνόρων για να δρομολογήσει την πορεία προς τον μεγάλο στόχο. Πήγε στην Σύνοδο Κορυφής ακολουθούμενος από τετρακάμερο της ΕΡΤ και χτύπησε το χέρι στο τραπέζι στους εταίρους μας για το θέμα του χρέους. Όλοι τον αγκάλιασαν αγαπησιάρικα, του ‘πιασαν το μαγουλάκι, αλλά μετά άρχισαν τις κόνξες: Ο Σουλτς τον παρέπεμψε στον Ολάντ, ο Ολάντ στην Μέρκελ, η Μέρκελ στον Σόιμπλε, ο Σόιμπλε βγήκε σε νέα συνέντευξη και είπε «όχι και πάλι όχι». Τελικά όλοι μαζί τον παρέπεμψαν στους θεσμούς που ήταν στο Χίλτον (όχι των Βρυξελλών αλλά της Αθήνας) για να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις κι έληξε έτσι το θέμα του χρέους, πριν ξεκινήσει καν. Κατόπιν, οι ηγέτες μπήκαν στην Σύνοδο και άρχισαν να συζητούν για κάποια συμφωνία ΕΕ- Καναδά, λες και το ξενέρωτο πλατανόφυλλο είναι σημαντικότερο από την περήφανη γαλανόλευκη. Ρε τους ανεύθυνους, ρε τα λαμόγια… Αδιαφόρησαν επιδεικτικά για το ελληνικό χρέος κι ας τους έχει προειδοποιήσει κατ’ επανάληψη ο Αλέξης ότι όσο είναι ακούρευτο υπονομεύει την ευρωπαϊκή ενότητα. Μιλάμε για αναισθησία.
Γύρισε ο Αλέξης πίσω με τ’ αυτιά κατεβασμένα, δίχως να πάρει το παραμικρό για το χρέος. Δυστυχώς. Η πολιτική του διαπραγμάτευση απέτυχε (πάλι) παταγωδώς, οι κουαρτέτοι του Χίλτον δεν έχουν εξουσιοδότηση να μιλήσουν για το χρέος, άλλη ευρωπαϊκή διαδικασία κορυφής ως τα Χριστούγεννα δεν προβλέπεται… πήγε κατά διαόλου η διευθέτηση του χρέους εντός του 2016 με την οποία μας (τα) είχαν πρήξει. Φως από πουθενά. Θα ‘ρθει βέβαια ο Ομπάμα στα μέσα Νοεμβρίου για βίζιτα στην Αθήνα, αλλά πριν Συριζαϊκός αλέκτωρ λαλήσει τρις, έριξε ο Μπάρακ μια ρουκέτα Αμερικανικής κατασκευής: «Συμπαθάτε με, αλλά δεν έρχομαι για το χρέος.» Λέω, την πάτησε ο Αλέξης. Για να δούμε τώρα με τι θα αντικαταστήσει το αφήγημα που μας πλάσαρε μέχρι προχθές.
Άμα τη επιστροφή του, λοιπόν, στυλώνομαι μπροστά στην ΕΡΤ και εμβρόντητος τον ακούω να λέει στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ με την ίδια σιγουριά: «Τώρα είναι η ώρα να παρθούν οριστικές και προωθητικές αποφάσεις, σε ό,τι αφορά το ζήτημα του χρέους. Αυτό πρέπει να γίνει και θα γίνει». Κουφάθηκα, μα την Παναγία. Και επιβεβαίωσα, για μια εισέτι φορά, ότι δεν έχει καμία απολύτως σημασία τι λέει ο Αλέξης στο εσωτερικό (της χώρας ή του κόμματος του), καθότι τα λόγια του είναι καπνός αναθρώσκων άνευ ετέρας αξίας ή ουσιώδους νοήματος. Όποιος ψάχνει στις κουβέντες, στις διαβεβαιώσεις και στις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού μας εθνικούς σχεδιασμούς, στρατηγικές, μεθοδικές κινήσεις, κρυμμένα σχέδια, είναι σα να προσπαθεί να πιάσει τον καπνό με τα δάκτυλά του. Αν είναι για τίποτα μικροπολιτικής υφής ζητηματάκια είναι μανούλα, αλλά για τη χώρα βράσε όρυζα. Όταν ομιλεί επί θεμάτων ουσίας, ο Αλέξης απλώς αρέσκεται να ντουμανιάζει το δωμάτιο με τον καπνό του και να νιώθουμε όλοι μαζί συλλογικά μια γλυκιά αριστερή ζαλάδα. Κι αν ρωτάτε τι θα κάνει όταν τρακάρει με την πραγματικότητα και τις αντιφάσεις του, η απάντηση είναι απλή: Θ’ ανάψει άλλο ένα τσιγάρο και θ’ αφήσει τα καινούρια λόγια που θα σκαρφιστεί εκείνη την κρίσιμη στιγμή, ν’ ανέβουν ξανά ψηλά προς το ταβάνι μαζί με τους καπνούς του. Και μετά έχει ο Θεός…
