ΑΠΟΨΗ
Του Αποστόλη Ζώη
Αποκαλυπτικά είναι τα αποτελέσματα της Διεθνούς Αμνηστίας στην ετήσια έκθεση για το 2007, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μεταξύ άλλων τονίζεται πως η αμερικανική ήπειρος συνέχισε να είναι μια περιοχή με εξαιρετικά μεγάλες εσωτερικές αντιθέσεις, για να εξηγήσει:
« Περιλαμβάνει από τη μια πλευρά, στη Βόρεια Αμερική, κάποιους από τους πιο προνομιούχους οικονομικά πληθυσμούς του κόσμου, ενώ από την άλλη, στη Λατινική Αμερική, κάποιες από τις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη. Όμως το κοινό χαρακτηριστικό ολόκληρης της περιοχής ήταν μια σειρά από σύνθετες και πιεστικές πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που φαλκιδεύουν την εκπλήρωση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Έτσι σύμφωνα με την έκθεση, οι ΗΠΑ, ασυναγώνιστες από οικονομικής και στρατιωτικής άποψης, τόσο στην περιοχή όσο και παγκοσμίως, εξακολούθησαν να χρησιμοποιούν διγλωσσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς συνέχισαν τον «πόλεμό» τους «κατά της τρομοκρατίας». Έτσι λοιπόν ισχυρίζονται ότι είναι η δύναμη που πρωτοστατεί στην προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, ενώ ταυτόχρονα εφαρμόζουν πολιτικές και πρακτικές που αψηφούν ακόμα και τις πιο βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου. Με αυτόν το τρόπο υπονομεύουν, όχι μόνο τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια, για την οποία το κράτος δικαίου είναι βασικός πυλώνας, αλλά και την ίδια τους τη αξιοπιστία στη διεθνή σκηνή.
Η διάβρωση της αξιοπιστίας και της επιρροής των ΗΠΑ δεν είναι πουθενά πιο εμφανής απ' ότι στη Λατινική Αμερική, προσθέτει η ίδια η έκθεση, για να διευκρινίσει:
«Όλο και περισσότερες χώρες της Νοτίου Αμερικής προσπαθούν να απομακρυνθούν από πολιτικές που προωθούν οι ΗΠΑ στους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας και της ασφάλειας και η σχέση ανάμεσα στις κυβερνήσεις τους και τις ΗΠΑ γίνονται όλο και πιο εριστικές. Οξύτερες ήταν οι πολιτικές εντάσεις και οι αμοιβαίες επικρίσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και στη Βενεζουέλα.
Καίριο χαρακτηριστικό του 2006 ήταν η συνεχιζόμενη ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών και η εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών. Διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές σε έντεκα χώρες, κάποιες σε συνδυασμό με κοινοβουλευτικές και τοπικές εκλογές. Η μετάβαση της εξουσίας ήταν ειρηνική, παρά κάποιες νομικές αμφισβητήσεις του αποτελέσματος από ηττημένους υποψηφίους, όπως έγινε στο Μεξικό. Σε γενικές γραμμές, οι εκλογές θεωρήθηκαν δίκαιες από τους παρατηρητές».
Η ειρηνική μετάβαση της εξουσίας σε τόσες πολλές χώρες υπήρξε σημαντικό επίτευγμα σε μια περιοχή που στο παρελθόν μαστιζόταν από πολιτική αστάθεια και βίαιες εκλογικές αναμετρήσεις. Πολλές από τις νέες κυβερνήσεις εκλέχθηκαν με πρόγραμμα κατά της φτώχειας, που το επέβαλαν εκλογικά σώματα που έχουν αγανακτήσει από την αδυναμία των κυρίαρχων οικονομικών πολιτικών να μειώσουν τη φτώχεια. Η εδραίωση των δημοκρατικών διαδικασιών πρόσφερε πρωτόγνωρη ευκαιρία στις κυβερνήσεις της περιοχής να αντιμετωπίσουν τις επίμονες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη γενικευμένη φτώχεια.
Παρ' όλα τα παραπάνω καταλήγει η έκθεση, η πρόοδος ήταν αργή και η Λατινική Αμερική εξακολούθησε να είναι μια από τις περιοχές με την πιο ανισότιμη κατανομή πλούτου στον κόσμο, για να διαπιστώσει:
«Η φτώχεια και η ελλιπής ή ανύπαρκτη πρόσβαση σε στοιχειώδεις υπηρεσίες όπως η υγεία και η παιδεία εξακολούθησαν να αποτελούν πραγματικότητα για τους περισσότερους ανθρώπους. Ιδίως οι φτωχοί αγροτικοί πληθυσμοί στερούνταν την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και σε στοιχειώδεις υπηρεσίες: τεράστιες αγροτικές περιοχές ήταν παραμελημένες από το κράτος, με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός ανθρώπων να είναι απομονωμένοι και ανασφαλείς».
