ΑΞΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 

Δέσποινα Συριοπούλου

Η συνάντηση της υπουργού των Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη με την αμερικανίδα ομόλογό της Χίλαρι Κλίντον, στο πλαίσο της επίσημης επίσκεψης της πρώτης στην αμερικανική πρωτεύουσα και με την ιδιότητα της προέδρου του ΟΑΣΕ άφησε την αίσθηση (στην ελληνική πλευρά) ότι το τουλάχιστον …άβολο κλίμα με παγωμένα χαμόγενα που υπήρχε επί υπουργείας Ράις αντικαθίσταται με περισσότερη αισιοδοξία για μια προοπτική «διεύρυνσης της στρατηγικής σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών». ο απόηχος της πρώτης «αναγνωριστικής» των προθέσεων και των διαθέσεων της νέας; αμερικανικής διοίκησης άφησε εν πρώτοις θετικές εντυπώσεις τουλάχιστον σε επίπεδο αβροφροσύνης…Γιατί η ουσί συνήθως βρίσκεται πίσω από τις κλειστές πόρτες… Οι κυρίες Κλίντον και Μπακογιάννη, μετά τις ημίωρες συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπιών στις οποίες μετείχαν από αμερικανικής πλευράς οι γνωστοί από την θητεία Μπους για τις θέσεις τους και την πρακτική τους Ντάνιελ Φριντ και Μάθιου Μπράιζα, είχαν και κατ' ιδίαν 20λεπτη συνάντηση. Η τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο και οι ευρωτουρκικές σχέσεις, το πρόγραμμα Visa waiver, το κυπριακό, τα Βαλκάνια -χωρίς ωστόσο να γίνει αναφορά στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων-, καθώς και θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος που συνδέονται και με την προεδρία της Ελλάδας στον ΟΑΣΕ αποτέλεσαν το πλαίσιο της συζήτησης των δυο γυναικών.

σελ 32   σελ 33

Η ελληνική πλευρά στο θέμα της Τουρκίας έλαβε τη διαβεβαίωση ότι η Ουάσιγκτον θα θέσει το θέμα στην Αγκυρα, ενώ στο χρονίζον αίτημα για την κατάργηση της βίζας για τους Ελληνες πολίτες, η κυρία Κλίντον ανέφερε ότι θα καταβάλει προσπάθεια όταν «κατανοήσει το θέμα». Εκείνο όμως που συγκεντρώνει ιδιαίτερη προσοχή είναι το ενδιαφέρον που επέδειξε η αμερικανική πλευρά στο θέμα της Ρωσίας και της ενεργειακής της πολιτικής, ιδίως μετά την κρίση που προκλήθηκε από την διακοπή ροής ρωσικού φυσικού αερίου στην Ουκρανία. Το σημαντικό ωστόσο είναι αυτό που εκφράστηκε όχι μόνο από την Χίλαρι Κλίντον, αλλά και από τον υφυπουργό  κ. Γουίλιαμ Μπερνς, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην νέα στρατηγική τακτική και στρατηγική έναντι της Ρωσίας είναι «να την εντάξουμε» σε χώρους συνεργασίας και όχι να την απομονώσουμε. Αντίστοιχα και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας, στρατηγός Τζόουνς υπογράμμισε ότι το πρόβλημα των σχέσεων με τη Ρωσία είναι πολιτικό και όχι στρατιωτικό. Πίσω από την αλλάγή αυτή της αμερικανικής στάσης έναντι της Ρωσίας και μιας προσπάθειας (;) προσέγγισης σύμφωνα με τα όσα αισιοδοξεί να κάνει ο νέος πρόεδρος, ακολουθώντας μια πολιτική εκ διαμέτρου αντίθετη από αυτή του προκατόχου του, η ελληνική πλευρά αναζωπυρώνει τις ελπίδες της για μια ουσιαστική αναθέρμανση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που ωστόσο δεν σημαίνει πως η Ουάσιγκτον σταμάτησε να παρακολουθεί εκ τους σύνεγγυς τις σχέσεις Αθήνας-Μόσχας. Και ούτε θα σταματήσει. Μπορεί το κλίμα να είναι φαινομενικά  εντελώς διαφορετικό, σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν διπλωματικές πηγές, ότι η αμερικανική πλευρά έδειξε ενδιαφέρον για το πώς αντέδρασε η Ελλάδα στην ενεργειακή κρίση στις αρχές του έτους, όπως και γενικότερα για τον ενεργειακό προβληματισμό της χώρας, με τρόπο που σε καμία περίπτωση δεν θύμισε τις «υποδείξεις», τις προτροπές και τις απειλές που κατά καιρούς έκανε η κυβέρνηση Μπους, και ότι η κα Μπακογιάννη αντιμετώπισε σε όλες τις συναντήσεις της ένα πολύ θετικό, διαφορετικό από εκείνο που δημιουργούσε η κυρία Κοντολίζα Ράις, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η κινήσεις της Αθήνας στην ενεργειακή συνεργασία με την Ρωσία περνά απαρατήτητο στην Ουάσιγκτον. Τουναντίον… Η συμφωνία της Ελλάδας με την Ρωσία για τους αγωγούς δεν είχε ειδωθεί με καθόλου καλό μάτι από την κυβέρνηση Μπους, δημιουργώντας ένα κλίμα ψυχρότητας μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον. Μέσα από αυτή την αλλαγή της αμερικανικής στάσης -ουσιαστική ή φαινομενική, ο χρόνος θα κρίνει-, η ελληνική πλευρά προσλαμβάνει θετικά μηνύματα για την μελλοντική -θετική-πορεία των ελληνο-αμερικανικών σχέσεων.

Πάντως λίγο μετά την συνάντηση με την αμερικανίδα ΥΠΕΞ, το Στέητ Ντιπάρτμεντ έδωσε στην δημοσιότητα την ετήσια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα για το 2008, όπου στο κομμάτι που αφορά την Ελλάδα  αν και  αναφέρεται πως υπάρχει σεβασμός σε γενικές γραμμές στα ανθρώπινα δικαιώματα, εν τούτοις οι Αμερικανοί  διαπιστώνουν προβλήματα σε ορισμένους τομείς όπως οι θρησκευτικές ελευθερίες, το θέμα των Ρομά, το ζήτημα των μειονοτήτων, και των μεταναστών. Ωστόσο αυτό που προκαλεί αίσθηση και έντονη ενόχληση στην Αθήνα είναι οι «επιπρόσθετες εκτιμήσεις αναλύσεις» για τα λεγόμενα Δεκεμβριανά του 2008.    Γίνεται αναφορά σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιώματων από την αστυνομία, ειδικά σε μετανάστες χωρίς χαρτιά και στους Ρομά, στην κακή κατάσταση σε ορισμένες από τις φυλακές, στις άσχημες συνθήκες κράτησης μεταναστών, σε περιορισμοούς και στα δοιηκητικά εμπόδια σε μη ορθόδοξους, συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης να ληφθούν άδειες, στην αποτυχία σε ορισμένες περιπτώσεις για παροχή προστασίας στα θύματα οικογενειακής βίας, στις διακρίσεις στην εκπαίδευση για τα παιδιά των Ρομά, και στην εκμετάλλευση των μικρών Ρόμα για εργασία, στις διακρίσεις και στον κοινωνικός αποκλεισμός σε εθνικές μειονότητες ιδίως των Ρόμα. Η έκθεση όμως κάνει ειδική και εκτενή  πολιτική αναφορά παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας με αφορμή  τα γεγονότα του Δεκέμβρίου και στην «αμυντική στάση» της Αστυνομίας, επισημαίνοντας το οικονομικό κόστος των καταστροφών που προκλήθηκαν,  την υπόθεση του Βατοπεδίου και την παραίτηση του Γ. Κεφαλογιάννη μετά την καταδίκη εμπόρου ναρκωτικών. Τώρα βέβαια τι σχέση όλα τα παραπάνω πολιτικά και εσωτερικά γεγονότα  με τα ανθρώπινα δικαιώματα, μάλλον μόνο οι αμερικανοί και αρμόδια υπηρεσία του Στέητ Ντιπάρτμεντ μπορεί να δώσει απάντηση…ίσως και να έχουν κάτι στο πίσω μέρος του  εγκεφάλου τους αλλιώς δεν εξηγούνται όλα αυτά τα γεγονότα…που μόνο τυχαία και συμπτωματικά  δεν είναι. 

σελ 32   σελ 33