Σύντομη ιστορική αναδρομή του Υποναυάρχου Σωτηρίου Γεωργιάδη ΠΝ, εα της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας

Είναι γνωστό ότι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος (Β΄ ΠΠ), που προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές και αναρίθμητα ανθρώπινα θύματα, στα οποία περιλαμβάνονται περισσότεροι από 60 εκατομμύρια νεκρών, άρχισε με την επίθεση την 1η Σεπτεμβρίου 1939 της Χιτλερικής Γερμανίας κατά της Πολωνίας, την ακεραιότητα της οποίας είχαν εγγυηθεί η Αγγλία και η Γαλλία.

Εν τούτοις δεν είναι πολύ γνωστό ότι με Γερμανο-Ρωσικό Σύμφωνο μη επιθέσεως δεκαετούς κατ΄ αρχήν ισχύος, που υπεγράφη μια μόλις εβδομάδα προηγουμένως, ήτοι την 23η Αυγούστου 1939, ο Χίτλερ, είχε εξασφαλίσει αφ΄ ενός μεν τα νότα του, αφ΄ ετέρου, με παράλληλα υπογεγραμμένο μυστικό Πρωτόκολλο, την κατανομή των σφαιρών επιρροής στην Ευρώπη μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας. Ας συνοψίσουμε τις βασικές προβλέψεις του εν λόγω Συμφώνου και του Μυστικού Πρωτοκόλλου, που υπεγράφησαν από τους Υπουργούς Εξωτερικών Γερμανίας Ρίμπετροπ και Ρωσίας Μολότοφ, παρουσία του Στάλιν, μετά από σύντομες διαπραγματεύσεις: 

Σύμφωνο μη επιθέσεως:

  • Κάθε συμβαλλόμενο μέρος οφείλει να αποστεί από μεμονωμένη ή μαζί με τρίτους πράξη βίας, επιδρομής ή επιθέσεως, κατά του άλλου μέρους.
  • Σε περίπτωση που ένα των συμβαλλομένων μερών δεχθεί εχθρική ενέργεια από τρίτους, το άλλο μέρος σε καμία περίπτωση δεν θα στηρίξει την εν λόγω ενέργεια.
  • Τα δύο μέρη είναι υποχρεωμένα να μη μετάσχουν σε συνασπισμό, στρεφόμενο αμέσως ή εμμέσως κατά του άλλου μέρους.

Μυστικό Πρωτόκολλο:      

  • Σε περίπτωση εδαφικής ή πολιτικής μεταβολής σε περιοχές των Βαλτικών κρατών (Φινλανδία-Εσθονία-Λεττονία-Λιθουανία), τα βόρειο σύνορο της Λιθουανίας θα αποτελέσει το όριο των σφαιρών επιρροής Γερμανίας-Ρωσίας.
  • Σε περίπτωση εδαφικής ή πολιτικής μεταβολής σε περιοχές της Πολωνίας, οι σφαίρες επιρροής Γερμανίας-Ρωσίας θα καθορισθούν κατά προσέγγιση από την γραμμή των ποταμών Νάρεβ, Βίστουλα και Σαν. (Με άλλα λόγια η Πολωνία διαμοιραζόταν περίπου στη μέση μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν)
  • Ως προς την Νοτιοανατολική Ευρώπη, η Ρωσία επισημαίνει το ενδιαφέρον της για τη Βεσσαραβία, για την οποία η Γερμανία δηλώνει ότι αδιαφορεί τελείως.

Από την άνοδο του στην εξουσία το 1933, ο Χίτλερ έθεσε, μεταξύ άλλων, βραχυπρόθεσμους στόχους εδαφικής επεκτάσεως της Γερμανίας, για την απόκτηση ζωτικού χώρου (Lebensraum). Στα πλαίσια αυτά, άρχισε από το 1935 τον ταχύτατο και εκτενέστατο επανεξοπλισμό της Γερμανίας, αγνοώντας τους αυστηρότατους περιορισμούς της Συνθήκης των Βερασαλιών, που είχαν επιβληθεί από τους δυτικούς συμμάχους στη χώρα του, μετά την ήττα της Γερμανίας κατά τον αιματηρότατο Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμου 1914-1918. Συνεχίζοντας να εκμεταλλεύεται την ανεκτικότητα των συμμάχων και ιδιαίτερα της Αγγλίας και Γαλλίας, το 1938 προσάρτησε την Αυστρία και το 1939 κατέλαβε την Τσεχοσλοβακία και Σουδιτία. Ακολούθως προγραμμάτισε και προετοίμασε για την 1η Σεπτεμβρίου 1939 τη Γερμανική στρατιωτική εισβολή στην Πολωνία. Πριν από αυτό, φρόντισε να διασφαλισθεί από τυχόν Ρωσική παρέμβαση, επιδιώκοντας και επιτυγχάνοντας τη σύναψη συμφωνίας με τον Στάλιν όχι μόνο μη  Ρωσικής αναμίξεως, αλλά και διανομής ζωτικών ευρωπαϊκών εδαφών.

Πριν από την προσέγγιση μεταξύ των Χίτλερ και Στάλιν, η Αγγλία και Γαλλία είχαν προσπαθήσει ανεπιτυχώς, με αλλεπάλληλους διπλωματικούς χειρισμούς, να επιτύχουν πολιτική συμφωνία και στρατιωτική αμυντική συμμαχία με τη Ρωσία, η οποία όμως απαιτούσε εδαφικά ανταλλάγματα στην Πολωνία και τις Βαλτικές χώρες και δυνατότητα μονομερούς Ρωσικής ενεργείας σ΄ αυτές. Έτσι ο Χίτλερ περί τα μέσα Αυγούστου 1939 προσέφερε στον Στάλιν ό,τι επιζητούσε στην Πολωνία και τις Βαλτικές χώρες και επέτυχε ταχύτατα την αναστολή της  Αγγλο-Γαλλο-Ρωσικής προσεγγίσεως και τη Γερμανο-Ρωσική συμφωνία της 23ης Αυγούστου 1939 των Μολότοφ-Ρίπεντροπ, που του επέτρεψε να εξαπολύσει την πόλεμο αρχικά κατά της Πολωνίας και ακολούθως κατά ολόκληρης της Ευρώπης και τελικά κατά της Ρωσίας και των ΗΠΑ.

Μετά την ταχύτατη υποταγή της Πολωνίας, ο Χίτλερ κατέλαβε ακολούθως με ευκολία τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες.  Γιά την κατάληψη της Γαλλίας χρειάστηκε μόνο 45 ημέρες, παρά τη στρατιωτική βοήθεια που της είχε δοθεί, με την εκεί παρουσία ισχυρών Αγγλικών δυνάμεων, του Βελγίου 18 ημέρες, της Ολλανδίας 5  μέρες, ενώ η Δανία υπέκυψε σε 12 ώρες και η Βουλγαρία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Αλβανία προσεχώρησαν ή παρεδόθησαν αμαχητί.

Η Γερμανική επίθεση κατά της Ρωσίας, όπως είχε προβλεφθεί στο σχέδιο Μπαρμπαρόσα, επρόκειτο αρχικά να εκδηλωθεί 15 Μαΐου 1941, αλλά λόγω της Γερμανικής Βαλκανικής εκστρατείας, που έγινε αναγκαία μετά την επί πεντάμηνο αδυναμία της Ιταλίας να καταλάβει την πατρίδα μας και της συνολικής διαρκείας 216 ημερών Ελληνικής άμυνας προς τις Ιταλικές αρχικά και ακολούθως τις Γερμανικές δυνάμεις του Άξονα, μετατέθηκε κατά πέντε εβδομάδες και πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιουνίου 1941. Όπως και ο ίδιος ο Χίτλερ αναγνώρισε μιλώντας στην  διάσημη κινηματογραφίστρια Λένι Ρίφενσταλ στις 30 Μαρτίου 1944, αλλά και όπως υπαγόρευσε στην πολιτική του Διαθήκη λίγο πριν αυτοκτονήσει στις 30 Απριλίου 1945, η επτάμηνη συνολικά καθυστέρηση της προσπάθειας του Άξονα για την κατάληψη του συνόλου των Ελληνικών εδαφών, περιλαμβανομένης και της Κρήτης,  καθυστέρησε σημαντικά την εκστρατεία κατά της Ρωσίας, με αποτέλεσμα να τον βρει εκεί ο βαρύτατος χειμώνας και να μην μπορέσει να καταλάβει την Μόσχα. Πέραν της εν λόγω καθυστερήσεως, ο Χίτλερ υποχρεώθηκε να διαθέσει για τις ανάγκες της Βαλκανικής του εκστρατείας, το ένα τρίτο των στρατευμάτων, των τεθωρακισμένων και των αεροπλάνων, που συγκέντρωνε για την εισβολή του στη Ρωσία.

Είναι καταφανέστατο ότι χωρίς το Γερμανο-Ρωσικό Σύμφωνο της 23ης Αυγούστου 1939, ο Χίτλερ δεν θα ήταν σε θέση να αποτολμήσει αρχικά την επίθεση κατά της Πολωνίας και ακολούθως κατά της λοιπής Ευρώπης. Η σύμπραξη αυτή του Στάλιν με τον Χίτλερ, έχει υποβαθμισθεί. Περισσότερα στοιχεία επί των διπλωματικών εξελίξεων στο αμέσως προηγούμενο του Β΄ ΠΠ διάστημα, παρέχονται στο εξαίρετο βιβλίο του Αντώνιου Ι. Κοραντή «Χίτλερ-Στάλιν, όταν εμοίραζαν την Ευρώπη» εκδόσεως 1998 από το Βιβλιοπωλείο ΕΣΤΙΑ.