Tου Μάριου Ευρυβιάδη
Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι το Φθινόπωρο θα έχουμε μία μεγάλη πολιτική κρίση με επίκεντρο το ισραηλινο-παλαιστινιακό μέτωπο. Αντίθετα με προηγούμενες, η φθινοπωρινή κρίση θα λάβει χώρα όχι τόσο στη Μέση Ανατολή –εκεί θα έχει επιπτώσεις- αλλά σε διεθνείς οργανισμούς και φόρα με επίκεντρο τα Ηνωμένα Έθνη.
Οδηγούμεθα, σχεδόν νομοτελειακά, σε μονομερή ανακήρυξη παλαιστινιακού κράτους στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη (του Ιορδάνη ποταμού) η οποία ως γνωστό βρίσκεται μαζί με την ανατολική Ιερουσαλήμ υπό ισραηλινή κατοχή από το 1967. Κατά το επικρατέστερο σενάριο η Παλαιστινιακή Αρχή θα ζητήσει «νομιμοποίηση» και αναγνώριση της πράξεώς της από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και από το Συμβούλιο Ασφαλείας, ώστε να γίνει μέλος του οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Η Ουάσιγκτον απεύχεται μια τέτοια μια τέτοια εξέλιξη. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε η αμερικανική κυβέρνηση, ειδικά αυτή του Μπαράκ Ομπάμα, είναι να ασκήσει βέτο κατά των Παλαιστινίων υπό τέτοιες συνθήκες. Αλλά θα το πράξει λόγω των ιδιαίτερων σχέσεων και δεσμών που το αμερικανικό κράτος έχει αναπτύξει με το κράτος του Ισραήλ. Ιστορικά, ας σημειωθεί, ότι η αμερικανική κυβέρνηση Τρούμαν υπήρξε η πρώτη που αναγνώρισε την μονομερή ανακήρυξη του Ισραηλινού κράτους, το βράδυ της 14ης και 15ης Μαΐου 1948 και το έπραξε δέκα μόλις λεπτά μετά που ο ηγέτης του Ισραήλ Μπεν Γκουριόν τη γνωστοποίησε στους Ισραηλινούς και στον υπόλοιπο κόσμο.
Οι Αμερικανοί γνωρίζουν ότι από 100 μέχρι 130 κράτη θα αναγνωρίσουν πάραυτα το παλαιστινιακό κράτος και θα επιτρέψουν το άνοιγμα παλαιστινιακών διπλωματικών αποστολών στις πρωτεύουσές τους. Σήμερα υπάρχει εκπροσώπηση της Παλαιστινιακής Αρχής σε δεκάδες πρωτεύουσες αλλά όχι ενός παλαιστινιακού κράτους με εδαφική επικράτεια στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη. Αυτό το γνωρίζουν και οι Ισραηλινοί. Αμερικανοί και Ισραηλινοί επίσης γνωρίζουν ότι το παλαιστινιακό κράτος αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος θα θεωρούν πλέον τις περιοχές εκείνες της Δυτικής Όχθης που δεν θα είναι υπό τον έλεγχό του, δηλαδή αυτές που έχουν εποικίσει Ισραηλινοί ζηλωτές υπό την προστασία του ισραηλινού κράτους, ως εδάφη του ανεξάρτητου πλέον παλαιστινιακού κράτους που βρίσκεται υπό ισραηλινή κατοχή.
Είναι ακριβώς για να προκαταλάβει τις παραπάνω εξελίξεις που ο Πρόεδρος Ομπάμα αφιέρωσε ένα μέρος της πρόσφατης ομιλίας του για τη Μέση Ανατολή και αραβικές εξεγέρσεις για να ενθαρρύνει την επανέναρξη συνομιλιών ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή που εδώ και αρκετό καιρό έχουν σταματήσει. Το άμεσο αίτιο του αδιεξόδου είναι η επιμονή του επίσημου κράτους του Ισραήλ να συνεχίζει απρόσκοπτα τους εποικισμούς στην Δυτική Όχθη ενώ ταυτόχρονα να επιμένει στη συνέχιση των συνομιλιών με τους Παλαιστινίους υποσχόμενο ότι αυτοί θα καταλήξουν στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Οι Παλαιστίνιοι ευλόγως διερωτώνται εάν με τον συνεχιζόμενο εποικισμό και την στρατηγική διασπορά των εποίκων στη Δυτική Όχθη θα «περισσέψει» έδαφος και για αυτούς. Ας υπογραμμιστεί εδώ ότι η Δυτική Όχθη και η Λωρίδα της Γάζας αποτελούν σήμερα μόνο το 22% από τη μισή ιστορική Παλαιστίνη που θα συνιστούσε το κράτος της Παλαιστίνης και την άλλη μισή που θα συνιστούσε το κράτος του Ισραήλ με τα δεδομένα του 1947. Τότε ήταν που ψηφίστηκε από τον ΟΗΕ ο διαμελισμός της Παλαιστίνης και η δημιουργία δύο κρατών. Σήμερα και λόγω των ισραηλινών εποικισμών ήδη το 40% του 22% έχει καταληφθεί.
Είναι εδώ που έκανε την παρέμβαση του ο Πρόεδρος Ομπάμα λέγοντας στην προαναφερθείσα ομιλία του ότι με κάποιες αμοιβαίες εδαφικές ανταλλαγές θα πρέπει τα σύνορα του 1967, πριν δηλαδή ξεσπάσει ο πόλεμος του ιδίου έτους θα πρέπει να αποτελέσουν τα μελλοντικά σύνορα μεταξύ Ισραήλ και του μελλοντικού κράτους της Παλαιστίνης. Με έμμεσο αλλά ξεκάθαρο τρόπο ο Ομπάμα υπέδειξε ότι ο εποικισμός της Δυτικής Όχθης και δη ο συνεχιζόμενος αποτελεί εμπόδιο για μια συμφωνία ειρήνης.
Η ισραηλινή κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Νετανιάχου αντέδρασε αρνητικά μέχρι και επιθετικά κατά του Προέδρου Ομπάμα, κάτι που ανάγκασε τον τελευταίο να αναδιπλωθεί. Υπογραμμίζεται εδώ ότι με εξαίρεση τον προηγούμενο Πρόεδρο Μπους, ο Ομπάμα δεν είπε κάτι το διαφορετικό από προηγούμενους προέδρους ως προς την αναγκαιότητα της αποχώρησης των Ισραηλινών από την Δυτική Όχθη, με κάποιες προσαρμογές, ως προϋπόθεση για να επιτευχθεί ειρήνη στο μέτωπο Ισραηλινών – Παλαιστινίων.
Η ισραηλινή θέση φαίνεται παγιωμένη. Και παρά την προσπάθεια Ομπάμα οδηγούμεθα με μαθηματική σχεδόν ακρίβεια σε κρίση το Φθινόπωρο. Η θέση των Παλαιστινίων έχει επίσης ενισχυθεί και από την τακτικής μορφής συμφωνίας ειρήνης που επιτεύχθηκε μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής και των ριζοσπαστών Παλαιστινίων της οργάνωσης Χαμάς. Φαίνεται ότι η τακτική αυτή συμμαχία αποβλέπει ακριβώς στη μονομερή ανακήρυξη κράτους το ερχόμενο Φθινόπωρο.
Εάν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν και το Φθινόπωρο ακολουθήσει η ανακήρυξη παλαιστινιακού κράτους, το Ισραήλ θα έχει ως δεδομένο μόνο τη στήριξη των ΗΠΑ. Αλλά το μεν Ισραήλ θα βρεθεί έναντι μιας πρωτόγνωρης γι’ αυτό διεθνούς απομόνωσης που θα συμπεριλαμβάνει και τα πλείστα ευρωπαϊκά κράτη, ενώ η Ουάσιγκτον θα έπρεπε να πληρώσει το κόστος της στήριξης του εβραϊκού κράτους με ότι αυτό συνεπάγεται στον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο σε μια περίοδο αβεβαιότητας και συνεχούς ρευστότητας. Ας ελπίσουμε ότι η επερχόμενη κρίση θα παραμείνει ελεγχόμενη και δεν θα εκτονωθεί με τη βία ή ακόμη και με πόλεμο.
