Από την Δέσποινα Συριοπούλου*
Το καλό επίπεδο των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου επιβεβαίωσε ο David Harris, εκτελεστικός διευθυντής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AmericanJewishCommittee, AJC), σε συνέντευξή του στον "Ε", προαναγγέλλοντας την επίσκεψη Σαμαρά στην Ουάσινγκτον τον προσεχή Ιούνιο, ως προσκεκλημένου στο παγκόσμιο φόρουμ της οργάνωσης. Ο επικεφαλής από το 1990 της πανίσχυρης εβραϊκής οργάνωσης, χαρακτηρίζει την ισραηλινο-τουρκική επαναπροσέγγιση, ως μια θετική εξέλιξη, ενώ τοποθετεί το θέμα της Συρίας και την ενέργεια ως εκείνα τα ζητήματα που πιθανότατα θα μπορούσαν άμεσα να αποτελέσουν πεδίο συνεργασίας με την Άγκυρα.
Ωστόσο ο καθόλου φειδωλός μέχρι πρότινος David Harris, περί της τριμερούς ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, όταν δήλωνε προ μηνών κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα ότι η συνεργασία αυτή "αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού στην περιοχή και έχει σημαντικές στρατηγικές και οικονομικές επιπτώσεις για τις τρεις χώρες", σήμερα εμφανίζεται ιδιαίτερα προσεκτικός, αποφεύγοντας να δώσει επί της ουσίας απαντήσεις τόσο για το ζήτημα της ενεργειακής συνεργασίας του Ισραήλ με την Κύπρο, όσο και για την ΑΟΖ. Χωρίς να μειώνεται το βάρος των καλών σχέσεων της Ιερουσαλήμ με την Αθήνα και την Λευκωσία με τα όσα λέει ο επικεφαλής της AJC, αυτό που ωστόσο εικάζεται δεν είναι μόνο το άγνωστο παρασκήνιο, αλλά και οι διεργασίες οι οποίες είναι σε εξέλιξη, απόρροια του τηλεφωνήματος του κ. Νετανιάχου στον τούρκο Πρωθυπουργό Ερντογάν.
Πώς βλέπετε τις τελευταίες εξελίξεις, αναφορικά με την επαναπροσέγγιση Τουρκίας-Ισραήλ; Τι περιμένετε από την Τουρκία;
Το βλέπουμε σαν μια θετική εξέλιξη, όχι μόνο σε διμερές επίπεδο, αλλά επίσης και για την περιοχή. Είναι "φυσιολογικό" και "φυσικό" και για το Ισραήλ και για την Τουρκία να ανταλλάσσουν πρέσβεις, και, ανεξαρτήτως από το αν συμφωνούν ή όχι, να συνομιλούν μεταξύ τους με εποικοδομητικό τρόπο.
Σε κεντρικό άρθρο της η ισραηλινή εφημερίδα JerusalemPostτην περασμένη Τετάρτη, αναφορικά με την τουρκο-ισραηλινή επαναπροσέγγιση, ανέφερε ότι το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι "τι συνέβη", αλλά "τι κάνουμε στο εξής και πώς θα το πετύχουμε". Πώςπεριμένετεναδιαμορφωθείαυτήηεπαναπροσέγγιση;
Θεωρώ ότι -κατά πάσα πιθανότητα- αυτή η επαναπροσέγγιση θα εξελίσσεται σταδιακά. Με άλλα λόγια, δεν θα υπάρξει μια ξαφνική επιστροφή στις "παλιές καλές ημέρες" της στενής συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Ιερουσαλήμ στους διάφορους τομείς. Τα δύο προφανή θέματα που πιθανότατα θα τραβήξουν έγκαιρα την δέουσα προσοχή είναι της Συρίας και αυτό της ενέργειας.
Μπορείτε να κάνετε λόγο για ένα στρατηγικό τουρκο-ισραηλινό διάλογο;
Και το Ισραήλ και η Τουρκία βαθύτατα επηρεαστεί από την τραγωδία που διαδραματίζεται στην Συρία, συνεπώς αυτό είναι ένα καλό πεδίο να ξεκινήσει ένας στρατηγικός διάλογος. Εκτός από τις τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, και οι δυο χώρες θέλουν να γνωρίζουν ποιος θα είναι υπεύθυνος στην Δαμασκό τους επόμενους μήνες, και με ποιον τρόπο αυτό θα επηρεάσει τις σχέσεις στα σύνορά τους. Επίσης υπάρχει ανησυχία για το αν η Συρία θα παραμείνει ένα ενιαίο κράτος ή θα είναι διασπασμένο. Και φυσικά με ένα τέτοιο προηγμένο οπλοστάσιο βιολογικών και χημικών όπλων και πυραυλικών συστημάτων, αυτό που συμβαίνει στην Συρία, αποτελεί ζήτημα υψίστης ανησυχίας και για την Άγκυρα και την Ιερουσαλήμ.
Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο είναι ιδιαίτερα θερμές. Πώς βλέπετε να εξελίσσονται οι σχέσεις αυτές στο μέλλον;
Συνεχίζω να είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου. Είναι ένας στόχος που από καιρό επιδιώκαμε και είμαστε ευτυχείς που τον βλέπουμε να πραγματώνεται. Ισραήλ, Κύπρος και Ελλάδα είναι τρεις δημοκρατικές χώρες με συμφέρονται που συμπίπτουν, από την ενέργεια μέχρι τον τουρισμό, από την οικονομική ανάπτυξη μέχρι και την ασφάλεια.
Θα ήθελα το σχόλιο σας για τις ελληνο-ισραηλινές σχέσεις και αν βλέπετε την νέα κυβέρνηση Νετανιάχου να τις ενισχύει ή να τις "παγώνει", εξαιτίας της τουρκο-ισραηλινής επαναπροσέγγισης.
Ούτε για μια στιγμή δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον ισραηλινό ηγέτη να "παγώσει" την ελληνο-ισραηλινή συνεργασία. Αυτή η διμερής σχέση είναι χτισμένη πάνω σε μια πραγματική αξία, και για τις δυο χώρες, είναι σημαντική και με κανέναν τρόπο δεν αλλάζει, ως αποτέλεσμα της οποιασδήποτε εξέλιξης με την Τουρκία. Επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι και για το AmericanJewishCommittee, η σύνδεση με την Ελλάδα παραμένει επίσης ιδιαίτερα σημαντική, και για τον λόγο αυτό είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από το γεγονός ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα είναι ένας από τους προσκεκλημένους μας στο παγκόσμιο φόρουμ στον προσεχή Ιούνιο στην Ουάσινγκτον. Επίσης περιμένουμε να έχουμε πολλούς φίλους από την ελληνοαμερικανική κοινότητα, αν και -δυστυχώς- ένας πολύ αγαπητός συνεργάτης, ο Άντριου Αθενς θα λείπει (σ.σ. απεβίωσε τον προηγούμενο μήνα).
Δεδομένου ότι το Ισραήλ έχει ενεργό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, πώς βλέπετε το εγγύς μέλλον στην περιοχή, με έμφαση στην Αίγυπτο, την Συρία και το Ιράν; Οιισορροπίεςαλλάζουν, τα γεωστρατηγικά συμφέροντα αλλάζουν, το ίδιο και ο χάρτης…
Θα ήταν αδύνατο στην παρούσα φάση να προβλέψω με τον οποιονδήποτε βαθμό σιγουριάς το μέλλον της Μέσης Ανατολής, εκτός από το να πω ότι για το εγγύς μέλλον υπάρχει αυξημένη αστάθεια, αβεβαιότητα και κίνδυνος. Αυτό με την σειρά του, έχει δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις για το Ισραήλ, όπου και απαιτείται να βρίσκεται σε αυξημένη εγρήγορση, αλλά και για χώρες, όπως η Ελλάδα. Πάρτε την μετανάστευση ως παράδειγμα. Όσο μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική αναταραχή υπάρχει στην περιοχή, τόσο πιθανότερο είναι άνθρωποι να προσπαθούν να φύγουν για την Ευρώπη. Φυσικά, για πολλούς μετανάστες η Ελλάδα αποτελεί τον πρώτο σταθμό της εισόδου. Ή πάρτε το Ιράν, σε περίπτωση που καταφέρει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, αυτό δεν θα αποτελέσει το έναυσμα και για άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, να κάνουν το ίδιο; Και αν γίνει κάτι τέτοιο, ποιες θα είναι οι συνέπειες για την Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας κράτη μέλη είναι και η Αθήνα και η Λευκωσία;
……
H American Jewish Committee είναι από τις αρχαιότερες εβραϊκές οργανώσεις στις ΗΠΑ, με έτος ίδρυσης το 1906. Διατηρεί παραρτήματα σε 26 αμερικανικές πόλεις και συνεργασίες με 31 διεθνείς εβραϊκούς οργανισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποστολή της Οργάνωσης είναι η ενίσχυση της ευημερίας του Ισραήλ και του εβραϊκού λαού σε ολόκληρο τον κόσμο, και η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αξιών στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο." Η AJCείναι μια από τις ισχυρότερες οργανώσεις με δυναμική επιρροής στην Washington.
David Harris
Απόφοιτος του πανεπιστημίου της Pennsylvania, έλαβε την διδακτορική του διατριβή από το LondonSchoolofEconomics, ενώ διετέλεσε συνεργάτης του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Από το 1984 ασχολήθηκε με την AJCκαι τελεί ως Εκτελεστικός Διευθυντής από το 1990.
Έχει καταθέσει πολλές φορές σε επιτροπές της Βουλής και της Γερουσίας για θέματα Μέσης Ανατολής, διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, ρωσικές υποθέσεις, αντισημιτισμού, σε επιτροπές Ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ, καθώς και στο Γαλλικό Κοινοβούλιο, ενώ έχει κάνει ομιλίες στα γνωστότερα αμερικανικά πανεπιστήμια Harvard, Princeton Yale)
Το 2008 ήταν ο πρώτος αμερικανοεβραίος που μίλησε το παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός.
Έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, από τις κυβερνήσεις της Βουλγαρίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Λετονίας, Πολωνίας, Ισπανίας και Ουκρανίας.
*Δημοσιεύτηκε στον Επενδυτή στις 6 Απριλίου
