» ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ φαίνεται να ισοδυναμεί με κάτι λίγο περισσότερο από τις υποσχέσεις για την εφαρμογή προηγούμενων (που σε μεγάλο βαθμό έχουν αγνοηθεί) συμφωνιών σχετικά με τα hotspots (π.χ. προσωρινούς καταυλισμούς προσφύγων σε Ιταλία και Ελλάδα), τη μετεγκατάσταση (π.χ. το σχέδιο για την ανακατανομή έως και 160.000 προσφύγων σε ολόκληρη την Ε.Ε. και της Σένγκεν), καθώς και την ενδυνάμωση του αποτυχημένου ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της Σένγκεν. Αυτά τα βήματα δεν θα λειτουργήσουν, επιδεινώνοντας έτσι την πολιτική ένταση στην Ε.Ε. το 2016.
» Η ΙΔΕΑ των hotspots αποτελεί μια ουσιαστικά ανόητη φαντασίωση. Δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί ποτέ, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της Σένγκεν και την επιθυμία να περάσει ένα δύσκολο πολιτικό και οικονομικό πρόβλημα (οι πρόσφυγες) σε κάποιον άλλο. Καταρχάς, τα hotspots είναι να δημιουργηθούν εντός της Σένγκεν εκεί όπου καταφθάνουν οι πρόσφυγες, ώστε να καταγράφονται και να ξεκινά η αίτηση ασύλου τους, πριν από τη μετεγκατάστασή τους σε ολόκληρη την Ε.Ε.
» ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ είναι ότι σχεδόν κανένας από τους πρόσφυγες δεν θέλει να μείνει στην Ιταλία ή την Ελλάδα. Θέλουν να συνεχίσουν στη Γερμανία, τη Σουηδία, ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ως εκ τούτου, κάθε τέτοιο hotspot θα αποτελέσει εκ των πραγμάτων μια φυλακή, εξοπλισμένο και φρουρούμενο ώστε να αποτρέψει τους πρόσφυγες να διαφύγουν νύχτα, συνεχίζοντας το ταξίδι τους προς Βορρά. Δικαιολογημένα η ελληνική και η ιταλική κυβέρνηση αντιστέκονται ώστε να μη χρηματοδοτήσουν τη στήριξη αυτών των hotspots.
» ΕΠΙΠΛΕΟΝ ο μηχανισμός μετεγκατάστασης της Ε.Ε. καλύπτει μόνο ένα μέρος των αφίξεων στην Ελλάδα και στην Ιταλία, τις οποίες η Frontex εκτιμά ότι ανέρχονται σε 720.000 στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2015. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα και η Ιταλία σιωπηρά αναμένεται να συνεχίσουν να φιλοξενούν το 80% των νέων αφίξεων. Το βάρος είναι ασήκωτο. Στην πραγματικότητα, μόνο περίπου 160 πρόσφυγες έχουν μετεγκατασταθεί στην Ε.Ε.
» ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που διέρρευσε καλεί την Ευρώπη να «εφαρμόσει τις αποφάσεις για τη μετεγκατάσταση πιο γρήγορα, καθώς και να εξετάσει την επέκτασή της και σε άλλα κράτη-μέλη, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση». Αυτή η μετάβαση σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη υπό μεγαλύτερη πίεση (από μεγάλο αριθμό μεταναστών) -όπως η Γερμανία και η Σουηδία- θα εξετάσουν τη μετεγκατάσταση κάποιων από τους πολλούς πρόσφυγες στις χώρες τους. Μια τέτοια στάση είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει ένταση σε ολόκληρη την Ευρώπη, όπου πολλοί πιστεύουν ότι οι επιεικείς κανόνες περί ασύλου στη Γερμανία και τη Σουηδία ενθαρρύνουν τους πρόσφυγες να διακινδυνεύσουν το ταξίδι τους προς την Ευρώπη.
» ΔΥΝΗΤΙΚΑ, το μόνο εποικοδομητικό στοιχείο στο προσχέδιο συμπερασμάτων είναι η έκκληση «η Frontex και η EASO (σ.σ. Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου) να διασφαλίσουν ότι διαθέτουν την αναγκαία τεχνογνωσία και εξοπλισμό» και για το Συμβούλιο της Ε.Ε. «να εξετάσει γρήγορα τις προτάσεις της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου σχετικά με την ευρωπαϊκή συνοροφυλακή και ακτοφυλακή».
» ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ αυτό προϋποθέτει να συνειδητοποιήσουμε ότι η διασφάλιση των εθνικών συνόρων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, διαφορετικά όλες οι άλλες πρωτοβουλίες κινδυνεύουν να πνιγούν από λαϊκιστικές πιέσεις. Οπως έχω ξαναγράψει, η Ευρώπη χρειάζεται όσο το δυνατόν συντομότερα μια κοινή ολοκληρωμένη οργάνωση για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων. Το μέλλον της Σένγκεν, η κινητικότητά της, και μάλιστα ολόκληρο το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί να εξαρτάται από τη φιλοδοξία της παρούσας πρότασης.
» Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ έγκειται στο ότι, αντ’ αυτού, η Επιτροπή προτείνει μια ενισχυμένη εκδοχή της σημερινής και ανεπαρκούς Frontex. Τα μέλη της Ε.Ε. προσέφεραν τον Οκτώβριο μόνο 448 από τους 775 επιπλέον συνοροφύλακες που ζητήθηκαν για να συνδράμουν στο έργο της Frontex στην Ελλάδα, αποδεικνύοντας ότι τα κράτη-μέλη δεν υποστηρίζουν τη ρητορική τους με συγκεκριμένες ενέργειες. Οπως έχω αναπτύξει στην πρότασή μου, για μια ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και κινητικότητας, απαιτείται μια εντελώς νέα προσέγγιση.
» ΤΑ ΗΜΙΜΕΤΡΑ δεν θα είναι επαρκή. Μετονομάζοντας απλώς τη Frontex σε Ευρωπαϊκή Συνοροφυλακή και Ακτοφυλακή (EBCG) και αναθέτοντας στα χαρτιά τη δημιουργία μιας μόνιμης δύναμης μέχρι 2.000 στελεχών είναι απίθανο να υπάρχουν τα αποτελέσματα που οι ψηφοφόροι ζητούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να είναι πιο τολμηρή και πολύ πιο συγκεκριμένη από πού θα προέλθουν το προσωπικό και τα χρήματα για την EBCG. Οπως προαναφέρθηκε, δεν είναι εφικτό να χρηματοδοτηθεί μια αξιόπιστη EBCG από τον υφιστάμενο προϋπολογισμό της Ε.Ε.
» ΔΙΝΟΝΤΑΣ στη Frontex / EBCG την αυτονομία να αποφασίζει πότε θα επεμβαίνει, εάν ένα κράτος-μέλος αδυνατεί να διαχειριστεί τα σύνορά του -όπως φέρονται να πρότειναν η Γαλλία και η Γερμανία- είναι εξίσου λάθος. Στην πραγματικότητα, μια EBCG δεν θα έχει ποτέ το ανθρώπινο δυναμικό, τον εξοπλισμό ή τη θεσμική δυνατότητα να διασφαλίζει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., εκτός αν το κάνει de facto μετά από αίτημα ενός κράτους-μέλους. Κάθε μέλος του προσωπικού της EBCG θα πρέπει να ακολουθεί τους νόμους του κράτους-μέλους στο οποίο έχει αναπτυχθεί, διασφαλίζοντας ότι κάθε εθνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να ματαιώσει εύκολα τις δραστηριότητες της EBCG εντός του εδάφους του.
» ΤΟ ΝΑ ΦΑΝΤΑΖΕΤΑΙ κάποιος την EBCG ως ένα είδος στρατού εισβολής που εφορμά για να πάρει τον έλεγχο των συνόρων της Ευρώπης αποτελεί συνταγή αποτυχίας. Αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη δεν είναι ένας συνηθισμένος στρατός, αλλά ένα πραγματικό σώμα ελέγχου των κοινών συνόρων. Οι πρόσφατες εκκλήσεις του Γερμανού Χριστιανοδημοκράτη Volker Kauder για μια νέα κοινή ευρωπαϊκή αστυνομία συνόρων, συνοδευόμενη από μια πλήρη ή μερική παραίτηση από την εθνική κυριαρχία σε αυτά τα θέματα, φαίνεται να αποτελούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση.
» ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ, ένας αξιόπιστος κοινός ευρωπαϊκός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων και μια πραγματικά αποτελεσματική EBCG θα επιτευχθεί μόνο με την εθελοντική και πρόθυμη συμμετοχή των κρατών-μελών, μαζί με σημαντικούς νέους πόρους, διασφαλίζοντας ότι κάθε νέα EBCG θα είναι επαρκώς χρηματοδοτούμενη, με ολοκληρωμένο κοινό έλεγχο των συνόρων και με οργάνωση της ακτοφυλακής στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης και κινητικότητας είναι απαραίτητη τώρα.
